“Qiyamət buzlağı” kimi tanınan “Thwaites” buzlağı sürətlə əriyir və bu, qlobal dəniz səviyyəsinin təhlükəli qalxmasına səbəb ola bilər. Alimlər keçən həftə bu nəhəng buz kütləsinin dağılmasının planetə dağıdıcı təsirlərini vurğulayan həyəcan verici tapıntıları açıqladılar.

Antarktika buz təbəqəsi əvvəlki onilliklərə nisbətən daha sürətlə əriyir və bu, qlobal dəniz səviyyəsinin yüksəlməsinə səbəb ola biləcəyi üçün böyük narahatlıq yaradır. Keçən həftə alimlər Antarktidadakı nəhəng “Thwaites” buzlağı ilə bağlı həyəcanverici tapıntılar açıqladılar. İngiltərə ölçüsündə olan bu donmuş kütlə, dağılmasının planetə dağıdıcı təsirlərinə görə “Qiyamət buzlağı” kimi tanınır.

***

Alimlər “Thwaites Glacier”in gələcəyi ilə bağlı dəhşətli perspektivin olduğunu deyirlər. Buzlağın tamamilə dağılması böyük ərazilərin su altında qalması ilə nəticələnə bilər. Britaniya və Amerika alimlərindən ibarət qrup 2018-ci ildən bu buzlaqla bağlı araşdırma aparır. Britaniya Antarktika Tədqiqatında (BAS) toplanan komanda, buz təbəqəsinin geri çəkilmə sürətinin son 30 ildə əhəmiyyətli dərəcədə artdığını və bu sürətlənmənin davam edəcəyini bildirib.

Bəzi ərazilərdə buz örtüyünün qalınlığı 2000 metrdən çox olsa da, son illərdə “Thwaites” və qonşu buzlaqlardan dənizə axan buzun həcmi iki dəfədən çox artıb. Araşdırmalara görə, “Thwaites” buzlağının çökməsi dəniz səviyyəsini 65 sm qaldıra bilər. Tədqiqatçılar bu vəziyyətin ciddi qlobal nəticələri olacağını vurğulayırlar.

***

Antarktidada buzlaqların sürətlə əriməsi ilə əlaqədar alimlər Arktikada buzlaqları qalınlaşdırmaq üçün iddialı layihəni sınaqdan keçirirlər. Britaniyanın “Real Ice” startap şirkəti bu ilin əvvəlində Kanadanın Arktikasında buz təbəqələrini qalınlaşdırmaq üçün təcrübələr aparıb. Bu layihə dəniz suyunu çəkərək buz təbəqələrinin üzərinə donmuş su qatlarını əlavə etmək məqsədi daşıyır.

Arktikada yay aylarında buzsuz dövrlərin başlanması ilə bağlı proqnoz alimləri bu cür yaradıcı həll yolları axtarmağa sövq edir. “Məqsədimiz buz qalınlaşmasının Arktika dəniz buzunun qorunmasında təsirli ola biləcəyini göstərməkdir”, –“Real Ice” şirkətinin baş direktoru Andrea Çekkolini deyib. İlkin sınaqlarda buz örtüyünün alt tərəfində əlavə olaraq 25 sm qalınlığında buz təbəqəsinin əmələ gəldiyi müşahidə edilib.

“Thwaites” buzlaqının əriməsi və Arktikada dəniz buzunun yoxa çıxması iqlim dəyişikliyinin ən dağıdıcı nəticələrindən biri ola bilər. Bununla belə, alimlər buzlaqların qalınlaşması kimi innovativ həllər hazırlayaraq bu prosesi ləngitməyi və planetin tarazlığını qorumağı hədəfləyirlər.