Qaçqına gəl-gəl deyən ...
Dünyanın bir nömrəli probleminə sahib duran yoxdur
Xalid KAZIMLI
MÖVZU İLƏ ƏLAQƏLİ
-
BMT kürsüsündə komik an
Susayan Haiti lideri Fils suyu küpdən içib
-
“Cəsarət və liderlik lazımdır”
Şarl Mişel: “BMT TŞ-də daimi yer imtiyaz deyil, məsuliyyətdir”
-
“İşğalın növbəti mərhələsinə imkan verməməliyik”
Ukrayna prezidenti Zelenski BMT Baş Assambleyasında çıxış edib
-
BMT Baş Assambleyasının iclası başlayıb
Dünya liderlərini bir araya gəlib
-
“Dünya müharibəsinin qarşısını ala bilərik”
BMT-nin baş katibi Quterreş: “Veto hüququnu bəyənmirəm”
-
“Nüvə silahı mövzusu narahat edir”
BMT: “Yanlış hesablama ödəyə bilməyəcəyimiz nəticələr doğura bilər”
-
“De minimis” istisnalar ləğv olunur
ABŞ administrasiyasından Çin e-ticarət platformalarına zərbə
-
BMT Təhlükəsizlik Şurasında islahat
Qurumun nizamnaməsində dəyişiklik gözlənilir, iki Afrika ölkəsinə vetosuz daimi üzvlük təklif ediləcək
-
“BMT sülh üçün var”
Quterreş: “Biz çoxtərəfli institutları bugünkü reallıqlara uyğunlaşdırmalıyıq”
-
Avropa qanunsuz mühacirlərə qarşı
Birlik ölkələrində verilən qərarlar...
-
“BMT yenilənməlidir”
Quterreş “Gələcəyin Zirvəsi” ərəfəsində qlobal institutları islahat etməyə çağırıb
-
Böhranları aradan qaldıracaq yaxınlaşma
Misir-Türkiyə əməkdaşlığı qaynar regional məsələlərin həll yollarını tapa bilər
-
754 milyon oxuma-yazma bilmir
-
75 faizi ölümü üçün 1000 avro ödəyib
Aralıq dənizində qayığın batması nəticəsində 21 miqrant itkin düşüb
-
Aclıqla üzləşənlərin sayı 3 dəfəyə yaxın artıb
Ərzaq Böhranına Qarşı Qlobal Şəbəkənin qandonduran hesabatı
-
COP29-dan gözləntilər
İqlim dəyişikliyi probleminin elmi tapıntılara əsaslanan həll yolu
Yazıq miqrantlar... bu geniş dünya başlarına dar olub, sahibsiz, yiyəsiz şəkildə ortada qalıblar. İndiki halda söhbət kütləvi aclıqdan, ölümdən qaçan miqrantlardan gedir. Hər gün məhz onlara dair faciəvi xəbərlər gəlir.
Hər iki aydan biri Banqladeş civarında bərə batır, 500 benqal bir dəfəyə ölür.
Aralıq dənizində, Yunanıstan, Türkiyə, İaliya sahillərində rezin qayıqlar suya gömülür, bir neçə yüz qaçqının bir yarısı xilas edilir, yarısı batıb gedir.
Təhlükəsiz yerə köçmək istərkən Suriyada, İraqda bombardmana məruz qalırlar.
Macarıstanda, Serbiyada, Xorvatiyada həşarat yerinə qoyulub qovulurlar.
Almaniyada müasir tipli gettolara doldurulurlar.
İsveçdə harda saxlanıldıqları bilinmir – yerli camaat bilməsin, üstlərinə hücum çəkməsin deyə.
İtaliyada liviyalı və tunisli qaçqınlar küçədə yatır, özlərinə bir yuva düzəldənə qədər məşəqqət çəkirlər.
Yunanıstan keçid məntəqəsidir, qaçqınları qəbul edir, yola salır, «öz dərdim özümə bəsdir, sizi necə saxlayım» davranışı sərgiləyir.
İngiltərə, İslandiya, İrlandiyada qapıları bağlayır, təkini belə içəri buraxmırlar, axtarıb tapdıqlarını belə gəmiyə, təyyarəyə oturdub geri qaytarırlar.
Ucsuz-bucaqsız əraziyə malik Rusiya isti iqlimə alışmış qaçqınlar üçün əlverişli deyil, anlayırlar ki, Moskva onları qəbul etsə də, onlar bu soyuq iqlimdə tablaşa bilməzlər.
Çin və Hindistan özü dünyaya əmək miqrantı ixrac edir, heç biri milyard yarımlıq əhalisinin üstünə bir də qaçqın qəbul edəsi deyil.
İran, Səudiyyə Ərəbistanı, Qatar, BƏƏ kimi dövlətlər öz binəsib müsəlman qardaşlarına yiyə durmurlar. Ortada məzhəb münaqişəsi var.
Heç müsəlman qaçqınlar da onları bəyənmir, bu ölkələri özləri üçün təhlükəsiz saymırlar. Onların kasıb ölkələrdə də işi yoxdur.
ABŞ, Kanada, Avstrliya və Yaponiya çox uzaqdadır, qaçqınların oralara gedib çıxması mümkün deyil.
Yüksək rifah içində yaşayan kiçik və cırtdan ölkələr miqrant selini qarşılamaq gücündə deyillər, ayaq altında qalarlar.
Qaçqınlara münasibətdə «üzüyumşaq»lıq edən beş-altı ölkə var: Türkiyə, İordaniya, Almaniya, Hollandiya, İsveç, Norveç...
Türkiyə son 5-6 ildə İraq və Suriyadan gələn müharibə qaçqınlarına 25 milyard dollar həcmində vəsait xərcləyib. BMT və Avropa bu xərcin 1,5 milyardını ödəyib, qalanı Türkiyə xalqının kisəsindən gedib.
İndi də xəbər gəlir ki, Avstriya rəhbərliyi ölkəni könüllü şəkildə tərk edəcək qaçqınlara ikiqat ödəniş edir. Yəni alın, bu sizə bəs qədər pul-para, gedin qada-bəlanızı başqa ölkəyə aparın.
Əslində bu, Avstriya hökuməti tərəfindən çox ağıllı addımdır. Türkiyə kimi 5 ilin içində qaçqınlara görə 25 mlyard dollar ziyana düşüncə, bəri başdan 1-2 milyardla qurtulmaq mümkündür.
Beləliklə, hazırda İŞİD-in həyata keçirdiyi kütləvi edam və zorlamalalardan, qədim dövrlərdəki tək qul kimi alınıb-satılmalardan, Suriyanın, Rusiyanın bombardmanlarından qaçan milyonlarla insan sadəcə yaşamaq, mövcud olmaq üçün yer axtarır.
Onları öz vətənlərində labüd ölüm və qaçılmaz qul həyatı gözləyir, qürbətdə isə nəsibləri hüquqsuzluq, dərbədərlik, məchulluqdur.
Amma bu insanların başqa yolu yoxdur, primitiv həyat eşqi, yaşamaq arzusu onları dünyaya səpələməkdədir.
Dünyanı idarə edən güclər bu insanların bu halı üçün birbaşa məsuliyyət daşıyırlar.
Bu adamlar o tiranların əlindən qaçıblar ki, vaxtilə dünyanı idarə edənlər həmin tiranlarla əməkdaşlıq edir, saziş bağlayır, hakimiyyətdə qalmaları, möhkəmlənmələri üçün onları dəstəkləyirdilər.
Dünyanı idarə edənlər üçün fərqi yox idi ki, bu müstəbidlər hakimiyyətə hərbi çevriliş yolu ilə gəlir, seçki-filan keçirmədən hakimiyyətdə qalır, öz xalqlarını zülm edə-edə dövran sürürlər.
Onlar bu tiranları öz işlərinə yarayanda, müstəbidlər sözə baxmayanda, nəzarətdən çıxanda devirmək istədilər, heç onu da düz-əməlli bacarmadılar, nəticədə olan milyonlarla insana oldu.
İndi yersiz-yurdsuz qaçqınlar problemi dünyann bir nömrəli probleminə çevrilib.
Bu problemi ABŞ, İngiltərə, Almaniya, Rusiya, Fransa, İtaliya,Kanada,Yaponiya həll eməlidir. Dünyanı idarə edən bunlardır.