14:34 | 25 iyul 2013 | Cümə axşamı
Məqaləyə 3239 dəfə baxılıb
Şriftin ölçüsü
«Bizi sevdiklərimiz vurur»
«Giliz kimi gəzərgi» silsiləsi
Fərid HÜSEYN
MÖVZU İLƏ ƏLAQƏLİ
-
145 yaşlı Məcnun
Aşiq obrazından sonra Şah İsmayıl yaratmaq ...
-
Füzulidə xilasetmə
Yazıçı-döyüşçünün xatirələri
-
Növbə Füzulinindir
Rayonda tikiləcək yaşayış binalarının əsası qoyulur
-
Polis minaya düşüb
Hadisə Füzuli rayonunda xidmətdən kənar vaxtda baş verib
-
Min yaşlı qocanın istəyi
Pritça
-
Pambıq yığımı başlandı
“Ağ qızıl”ın hər kiloqramına 60 qəpik və əlavə …
-
Cənnət içrə bir hur
...Yaxud 1300 yaşlı Leyli və Məcnun sevgisi
-
“Oksford”un kitabxanalarından birinə Nizami Gəncəvinin adı verilir
Professor Nərgiz Paşayeva Universitetinin Bodleyn Kitabxanasının direktoru Riçard Ovendenlə görüşüb
-
«Adəm ilk insan deyil»
Rəsul Mirhəşimli: «Azərbaycandakı ateistlər ancaq müsəlmanlara qarşı yönəliblər»
-
Pambığın qozaları niyə açılmır?
Məhsul yığımı dekabra qədər uzana bilər
-
İcra başçıları üçün kritik son ay
Prezidentin verdiyi müddət dekabrın 15-də bitir; pambıq yığımında bir neçə rayon geridə qalıb
-
«Şeirlərindən türk ətri gələn dahi»
Məhəmməd Əmin Rəsulzadə: «Yalnız farsca yazdığı üçün türk deməmək mümkündürmü? Əsla!!!»
-
Dünyanın beş metrosundan biri
Azərbaycanın dahi söz ustadının xəmsələrinin əks olunduğu mozaik pannolar restavrasiya edilir
-
Bir gündə iki PUA məhv edildi
Düşmən aparatları atəşlə endirilib
-
«Rayona çevriləcək...»
General Balasanyan erməniləri Talışa qaytarmaq planını açıqladı
-
Qarabağ problemi 2017-ci ilə necə ötürülür?
ABŞ həmsədrini dəyişir, Rusiya Ermənistanla birgə ordu yaradır, işğal isə davam edir
Şekspir öz dövrünəcən məhşur olan mövzuları bir qədər başqa formada yazıb, təqdim edirdi. Amma məsələ budur ki, bu məlum-məşhur hadisələr və qəhrəmanlar Şeksprin qələmində olduqca yeni idi. Andrey Platonov bu xüsusiyyətinə görə Şekspiri yüksək qiymətləndirərək qeyd dəftərçəsində yazırdı: "Ən böyük tənqidçi Şekspirdir, o başqalarının əsərlərini götürür, onların üzünü köçürə-köçürə daha yüksək yaradıcılıq qüvvəsi tətbiq etməklə sənətdə daha nə eləməyin mümkünlüyünü göstərmək üçün necə yazmaq lazım gəldiyini göstərirdi. Bu, ideal formada tənqiddir". Platonovun bu “ideal tənqid” düşüncəsində bizim hələlik yeganə tənqidçimiz Nizami Gəncəvidir. Bu məsələnin niyəsini açmağasa əşəddü ehtiyac görmürəm. Dişimin bağırsağımı kəsdiyi məqamısa deyim: yaxşı tənqidçi yaxşı əsər də yazmalıdır, hər halda Platonova görə.
Bu kriteriya ilə yanaşsaq, əgər Nizami Gəncəvi "Leyli Məcnun" əsəri ilə ərəb əfsanəsini tənqid edirdisə, Füzuli "Leyli və Məcnun" poeması yazaraq Nizaminin əsərini tənqid elədi. Görəsən, modernistlərin aşiq olduğu "tənqidi tənqid"də bu idimi? Görəsən, tənqidi dayanacağı haradı? Ən yaxşı, yoxsa son yaxşı?.. Bu suallara cavab yenə də Platonovun 1938-1940-cı illərdə yazdığı qeydlərində var: “Tənqid, mahiyyətcə birinci, “əsas” müəllifin tapdığı mövzunun zənginliyini işləməyi davam etdirməkdir...”
Qəhrəmanlar
Ən çox sevdiyim üç qəhrəman var: İsa peyğəmbər, Məhəmməd Peyğəmbər və Qaliley. İsanı ona görə sevirəm ki, o sağ üzünə vurulan şillədən sonra sol üzünü çevirdi, bununla da bəşəriyyətə sübut elədi ki, əzab nə qədər əbədidirsə, dözüm bir o qədər əbədidir və əzab sonda dözümə məğlub olur. Qalileyi ona görə sevirəm ki, o ölüm anında da dilinin altında özü üçün həqiqətini mızıldandı: "Yəqin ki, fırlanır" dedi. Qaliley xalq və din önündə öz qanuna qarşı çıxdı, amma Allah və öz vicdanı önündə isə o qanunu dilinin altında mızıldanaraq təsdiq elədi. Görünür, insanın öz vicdanı daha rəhimsizdir. Allahsa əsrlər sonra xalqın və "dinin" yox, Qalileyin həqiqətinin real olduğunu aşkarladı. Qalileyin ironik etirazından sonra hələlik bəşər əhlinin bu cür etirazsız "üsyan"ı və təsdiqi görünməyib.
Bəs görəsən, Məhəmməd Peyğəmbəri niyə sevirəm?..
Bizi sevdiklərimiz öldürür...
Natiq Məmmədlinin “Ümid körpüsü” romanında belə bir məqam var: Vətən üçün döyüşməyə can atan Pirdəliyə kütlənin içindən daş atırlar, başı yarılır. Sonra aydınlaşır ki, ona daş atan sevdiyi Telli imiş. Pirdəli ağrılı ir təəccüblə Tellidən soruşur ki, niyə məni o qədər adamın içində məhz, sən vurdun?
Telli cavab verir ki, qorxdum başqaları daha möhkəm vurar.
Doğurdan da, gözəl duyğudur, əsl poeziyadır. Amma həqiqətdir, həm də, bəzən insanı elə sevdiyi vurur... Pişik balasını sevdiyindən yeyir... Sevginin təhlükəsi daha böyükdü... Amma gözəli budur ki, bütün bu məhv olmalar nifrətsiz baş tutur...
