“Hizbullah” terror təşkilatı bu gün şifrlənmiş mesajlar göndərmək və qəbul etmək üçün istifadə etdiyi peycerlərin kortəbii şəkildə partladığını açıqlayıb. Peycer cihazlarının eyni anda partlaması nəticəsində yüzlərlə insanın yaralandığı və çoxlu sayda insanın öldüyü bildirilir.

Smartfonlar və planşetlər üçün öz-özünə məhvetmə texnologiyası, sahiblərinə onların üzərindəki məxfi məlumatları qorumaq üçün itirilmiş və ya oğurlandıqda bu cihazları uzaqdan məhv etmək imkanı vermək üçün hazırlanmış texnologiyadır. Bu texnologiya bir çox texnoloji tətbiqlər kimi müsbət məqsədlər üçün istifadə oluna bilsə də, bu gün Livanda olduğu kimi “Hizbullah” üzvlərini hədəf almaq kimi mənfi məqsədlər üçün də istifadə edilə bilər.

Beləliklə, cihazları uzaqdan necə məhv etmək olar? Bu, “Hizbullah”ın gizli rabitə sisteminin açıq şəkildə pozulmasıdır, yoxsa sadəcə bir qəza?

Peycerlər komandirlər və sahə üzvləri arasında tez-tez İsrailin gizli dinləmə üsullarından uzaqda əlaqə yaratmağa imkan verir. Əgər bu cihazlar ələ keçirilərsə, “Hizbullah” onlardan əl çəkməli və başqa texnologiyaya əl atmalıdır. Lakin bu, böyük risk daşıyır, çünki onlar alternativ rabitə texnologiyasının nə qədər təhlükəsiz və məxfi olduğunu bilmirlər. Partlayışların arxasında İsrailin olduğu sübut olunarsa, Tel-Əviv “Hizbullah” terror təşkilatının gizli rabitə şəbəkəsini sıradan çıxarmaq kimi strateji məqsədinə nail olmuş olacaq. Bu o deməkdir ki, bütün sistem daha geniş və aydın şəkildə pozula bilər.

Peycer fövqəladə və ya sürətli zəng tələb olunduğu hallarda mətn mesajları və ya səs siqnallarını qəbul etmək üçün istifadə edilən kiçik elektron cihazdır. 1980-1990-cı illərdə, mobil telefonların hələ geniş istifadə edilmədiyi vaxtlarda məşhur idi. Kiçik ölçüsü və daşına bilməsi onu təcili bildirişləri etibarlı şəkildə almalı olan həkimlər, iş adamları və təcili yardım işçiləri arasında geniş şəkildə istifadə etməyə imkan vermişdi. Peycer, qəbuledicinin siqnalı qəbul etdiyi və mesajı və ya xəbərdarlığı nümayiş etdirdiyi baza stansiyaları vasitəsilə qısa radio siqnalları göndərməklə işləyir.

Smartfonlar və planşetlər üçün özünü məhv edən texnologiya, bu qurğular itirildikdə və ya oğurlandıqda sahiblərinə cihazları uzaqdan məhv etməyə imkan verən texnologiyadır.

Peycerin ən mühüm xüsusiyyətlərindən biri onun daha çox lokal rabitə şəbəkələrinə qoşulmasıdır. Bu, mobil məlumatların kəsilməsi və ya əhatə dairəsi zəif olan ərazilərdə onu etibarlı edir. Cihaz həm də müasir cihazlarla müqayisədə nisbətən uzunmüddətli batareyaya malikdir. Batareya tez-tez doldurulmağa ehtiyac olmadan günlər və hətta həftələr davam edə bilər.

Peycer, təhlükəsizlik və müdafiə baxımından “Hizbullah” terrorçularının hərbi rabitə şəbəkəsi kimi kritik sahələr üçün etibarlı seçim edən bir sıra unikal xüsusiyyətlərə malikdir, çünki o, internetə qoşulmur və smartfonlar kimi mürəkkəb kommunikasiya texnologiyalarına malik deyil, daha az həssasdır hack və ya zərərli proqram kimi kiber hücumlara qarşı müdafiəsizdir. Cihaz qısa radio siqnalları vasitəsilə göndərilir. Bu, dinləmə və ya məlumat oğurluğu ehtimalını minimuma endirir. Bu, peycer vasitəsilə göndərilən məlumatı internet üzərindən göndərilən e-poçtlara nisbətən daha təhlükəsiz edir.

Beləliklə, bütün bu yaxşı xüsusiyyətlərə baxmayaraq, bu cihazlar necə sındırıla və özbaşına partlaya bilər?

Ağıllı cihazların özünü məhv etmə xüsusiyyəti itmə və ya oğurluq halında əlavə qorunma təbəqəsi kimi işlənib hazırlanıb və sahibi tərəfindən uzaqdan aktivləşdirilə bilər. Peycer 80 dərəcə Selsidən yuxarı temperatura çatdıqda, bir neçə saniyə ərzində yeddi dəfə genişlənən polimer təbəqəni partlatmaqla özünü məhv edir.

Peycerin ən mühüm xüsusiyyətlərindən biri onun daha çox lokal rabitə şəbəkələrinə qoşulmasıdır. Bu, mobil məlumatların kəsilməsi və ya əhatə dairəsi zəif olan ərazilərdə onu etibarlı edir.

Polimer təbəqəsi elektrodları qızdırmaq üçün təxminən 500-600 MVt güc tələb edir. Bu, polimerin genişlənməsinə və nəticədə partlamasına səbəb olur.

Bu cihazların yeni göndərişinin “Hizbullah” ünsürlərinə edildiyi xəbəri mətbuatda yer alıb. Peycerlərdə istifadə olunan bu polimer material təbəqəsi yuxarıda qeyd olunan əməliyyatı uzaqdan yerinə yetirən zərərli proqram təminatının yüklənməsi və ya cihaz orijinal yerindən 50 və ya 100 metrdən çox hərəkət etdikdə bu funksiyanı aktivləşdirən GPS sensorları kimi sensorlardan istifadə etməklə yaradılıb. Yaxud terrorçu ünsürlərə təslim edilən cihazlarda işıq sensorlarından istifadə etməklə bunu etmək olar. İşıq sensorlarından istifadə edilən bu üsulda cihaz qaranlıq qutudan çıxarıldıqdan sonra müəyyən miqdarda işığa məruz qaldıqda özünü məhv etmə texnologiyası işə düşür.

Partlayışlar nəticəsində çoxlu sayda yaralı və onlarla ölü olduğu bildirilsə də, bu hücumda İsrailin əsas hədəfi bu deyildi. İsrailin ilk strateji hədəfi “Hizbullah”ın peycerlərini sındıraraq onun gizli rabitə sistemini məhv etmək idi. İndi terror təşkilatı bu cihazlardan istifadəni dayandırmalıdır. Çünki bu cihazlar partlama və ya dinləmə baxımından üzvlərinə təhlükə yaratmağa başlayıb. Buna görə də terrorçular digər cihazlara nə qədər təhlükəsiz və özəl olduğunu bilmədən onlara müraciət etməlidir.