Paytaxt rozaları
Ay alan, məm… ləkəti rey satıram - Ləman Ələşrəfqızı feministlərin aksiyasından yazdı
8 mart gəldi və getdi. Dünyanı bürüyən koronavirus belə bu bayramın möhtəşəmliyinə kölgə sala bilmədi. Yenə alan aldı, satan satdı. Müxtəlif hədiyyələr – ətir , çiçək, gül bağışlandı qadınlara… Biri zanbaq, biri tülpan, biri roza…
Amma mən bu gün sizə Bakı küçələrinə səpələnən, əllərindəki plakatlarda qurşaqdan aşağı və yuxarı nahiyələrini satışa çıxaran rozalardan danışacam. Əstəğfirullah, pis başa düşməyin. Rozalar deyəndə, Roza Lüksemburqun davamçılarını nəzərdə tuturam. Tarixdən xatırlayırsız da gərək ki, o xanımı.
8 Martın dünyada bayram kimi qeyd edilməsi ideyasının müəllifi sayılan Klara Setkinin rəfiqəsini deyirəm. Məsləkdaşları onu “sosialist bacı” deyə çağırırdılar. Avropada ən fəal kommunist hərəkatının üzvü olan Roza rəfiqəsi Klara kimi insan hüquq və azadlıqlarının aktiv müdafiəsçisiydi. Yəni dediyim bu ki, 100 il sonra Bakının küçələrində 8 mart günü qadınlara azadlıq tələb edən rozalar həmin Roza Lüksemburqun sələfləridir. Olsun! Burda pis və ya qəbahət sayılacaq heç nə yoxdur. Pis və qəbahət sayılacaq yeganə şey bizim rozaların sarsaq davranış və şüarlarıdır. Heç günü bu gün də Lüksemburqda müasir rozalar belə şüarlarla küçəyə çıxmırlar, bizimkilərin isə ideya və fantaziyaları Bakının göbəyində-Fəvvarələr Meydanında fontan vurdu. Qızlarımız hər şeyini satışa çıxardılar. Sanki Azadlıq bu imiş kimi! Sanki Demokratiya bu imiş kimi! Sanki əxlaq bu imiş kimi! Sanki Qərb və ya Avropa mədəniyyəti bu imiş kimi! Əslində isə qızların özünü açıb çölə qoymasının demokratiyanın D-si ilə belə yaxından-uzaqdan əlaqəsi yox idi. Ümumiyyətlə, özünü feminist adlandıranların davranışlarındakı açıq-saçıqlıq nəyin təzahürü idi, onlar nə istəyirdilər, niyə belə şüarlarla özlərini rüsvay etdilər, anlamaqda çətinlik çəkirəm.
Maraqlıdır ki, hətta iştirakçılardan biri də nə istədiyini düzüb-qoşa, quraşdıra bilmədi. Tələbiniz nədir sualına-“bilmirəm” cavabı verdi bir hicablı feminist. Bəli, bəli məhz hicablı!
Allah sənə rəhmət elsin, Mirzə Ələkbər. hələ 1 əsr əvvəl yazırdın:
Mağazamda
tapılır hər cürə zad:
Cami-Cəm, rəyəti-Key, təxti-Qübad;
Gərçi bazarımı etməkdə kəsad
Səy edir bir para İrani nəjad,
Leyk mən baxmayıram, hey satıram!
Ay alan! Məmləkəti-Rey satıram!
Ustad, bu gedişlə bizim məmləkət də dövrünün Rey şəhəri kimi əldən gedəcək. Sabah ana olacaq qızlarımızın əldən gedən mə…..ləri və nələri kimi.
Sosial şəbəkədə bir Türkiyə vətəndaşının rəyi bir millət təəssübkeşi olaraq məni lap sarsıtdı . Gök Börü adlı biri 8 Marş aksiyasının qəhrəmanlarına belə bir rəy yazmışdı: “Tipik azeri kadını. Sakın Türkiyeye gelip de vermiyin, orda kalın.”
Heyf səndən Azərbaycan qadını. Sən ötən əsrin əvvəlində Osmanlıya ilk qadın vəkil kimi Sürəyya Ağaoğlunu vermişdin… İndi Gö. Börülər üstümüzə böyürürlər. Yazıq, çox yazıq.