vaxtlı-vaxtında oxuyun! Cümə axşamı, 11 sentyabr 2025
1 ABŞ dolları 1 USD = 1.7 AZN
1 Avro 1 EUR = 1.6977 AZN
1 Rusiya rublu 1 RUB = 0.0272 AZN
1 İngiltərə funt sterlinqi 1 GBP = 1.9671 AZN
1 Türkiyə lirəsi 1 TRY = 0.0914 AZN
Heydər Əliyev (1923 - 2003)

«Müstəqillik yolu qədər çətin yol yoxdur»

Heydər Əliyev (1923 - 2003)
ƏDƏBİYYAT  
H-C-R 07:57 | 11 sentyabr 2025 | Cümə axşamı Məqaləyə 131 dəfə baxılıb Şriftin ölçüsü Xəbərin şriftini kiçilt Xəbərin şriftini böyüt

H-C-R

Eşq və ilahi yolçuluq simvolu

İbrahim NƏBİOĞLU

MÖVZU İLƏ ƏLAQƏLİ

Ərəb dilində “Hcr” sözü “Bir yerdən ayrılmaq, köç etmək” kökündən gəlir.

Hicri: Məhəmməd Peyğəmbərin Məkkədən Mədinəyə köçünün başlandığı tarixdir;

Hicrət: Bir yerdən digər yerə köçmək

Hicran: Ayrılıq acısı

Mühacir: Köçəri

Tehcir: Zorla köçürtmə

Yəni, “Hcr” həm “ayrılmaq/köçmək”, həm də “qadağan olunmaq, uzaqlaşdırmaq” mənaları ilə zəngin bir semantik sahə yaradır.

“Hicr” kökü Füzuli və Hafiz poeziyasında çox işlənən motivlərdəndir. 

Xüsusilə də hicran (ayrılıq) və mühacirət – köç anlayışı Füzuli və Hafiz üçün həm eşq, həm də ilahi yolçuluq simvoludur.

Füzuli divanında “hicran” kəlməsi demək olar ki, əsas mövzulardan biridir. Onun şeirlərində hicran həm sevgilidən ayrı düşməyin ağrısı, həm də ilahi həsrətin yanğısıdır:

Füzuli:

“Hicran günü bir an keçməz, ey dost, dərdsiz,

Hər ləhzə bir əsr olar, hicran odu sönməz…”

Hafizdə isə hicran yalnız məhəbbət ayrılığı yox, həm də sufi anlamda Allahdan ayrı düşməyin iztirabıdır:

Hafiz:

“Hicran gecəsi sonsuz uzanır, vəsl günü isə qısadır,

Sənin məhəbbətindən ağrı səhrasında bir çıraq yandı…”

Qısa müqayisə etsək:

Füzuli: hicran – eşq ağrısı, dərdsiz yaşamağın mümkünsüzlüyü, sevgi xəstəliyi.

Hafiz: hicran – həm eşq ayrılığı, həm də ilahi eşqdən doğan metafizik iztirab.


   

MÜƏLLİF

ANKET

Hökümətin ölkədə hansı sahəyə diqqətinin artırılmasını istərdiniz?

  • Elm-təhsil
  • Səhiyyə
  • Sosial Müdafiə
  • Ekologiya, təbii sərvətlər
  • Müdafiə-təhlükəsizlik
  • Mədəniyyət, incəsənət, ədəbiyyat
  • Kənd təsərrüfatı, aqrar sənaye
  • Sahibkarlıq, sənaye (zavod, fabrik)