vaxtlı-vaxtında oxuyun! Çərşənbə, 2 aprel 2025
1 ABŞ dolları 1 USD = 1.7 AZN
1 Avro 1 EUR = 1.6977 AZN
1 Rusiya rublu 1 RUB = 0.0272 AZN
1 İngiltərə funt sterlinqi 1 GBP = 1.9671 AZN
1 Türkiyə lirəsi 1 TRY = 0.0914 AZN
Nəriman Nərimanov (1870 - 1925)

«Siz ata-babalarınızın müqəddəs yerlərinə o vaxt VƏTƏN deyə bilərsiniz ki, onun sahibi olasınız»

Nəriman Nərimanov (1870 - 1925)
AKTUAL  
Bir-bir yoxa çıxırlar 19:55 | 31 mart 2025 | Bazar ertəsi Məqaləyə 27 dəfə baxılıb Şriftin ölçüsü Xəbərin şriftini kiçilt Xəbərin şriftini böyüt

Bir-bir yoxa çıxırlar

Bir nəfərin danışdığı dil?

MEHİN

Bəzi dillər dünyada mədəni müxtəliflik içərisində yox olmaq təhlükəsi ilə üz-üzədir. Bəzi dillər hökumətin dəstəklədiyi dirçəliş səyləri sayəsində sağ qalsa da, digərləri zamanla yox olmaq təhlükəsi ilə üzləşir. Dünyada təxminən 7168 dil danışılır, lakin bu dillərin əksəriyyətində getdikcə daha az insan danışır.

“Ethnologue”nin məlumatlarına görə, dünyada danışılan dillərin yarısı cəmi 23 dillə təmsil olunur və mövcud dillərin təxminən 40 faizində 1000-dən az adam danışır. “Ekspress”dəki xəbərə görə, o, bu dillərdən dördünün təhlükədə olduğunu və demək olar ki, yox olmaq təhlükəsi ilə üz-üzə qaldığını, onlardan birinin isə yalnız bir danışanının qaldığını açıqlayıb. Həmin dillər bunlardır: “LEMERIG” (VANUATU) Bir vaxtlar Cənubi Sakit Okeanın Vanuatu adalarında geniş yayılmış Lemeriq dili indi yalnız iki nəfərin danışdığı dilə çevrilib. “Mwotlap” və “Vera”a kimi dillərin yüksəlişi ilə “Lemerig”i əvəz edir. Ancaq hətta bu dillərdə cəmi 2000 insan danışır ki, bu da onları eyni dərəcədə təhlükə altında edir.

Nigeriya Afrikanın 520-dən çox yerli dilin danışıldığı dil baxımından ən müxtəlif ölkələrindən biridir. Bununla belə, bu dil müxtəlifliyi daxilində “Njerep” dilində yalnız altı nəfər danışır. Digər tərəfdən, “Hausa” dilində Nigeriyada 48 milyon, “Yorubada” 39 milyon və “İqbo” dilində 27 milyon insan danışır.

Efiopiyada danışılan Onqota dilində 2007-ci ildə cəmi 10 danışan var idi. Son illərdə bu rəqəm daha da azalmış ola bilər. Dil eyniadlı kənd təsərrüfatı kəndində yaşayan insanlar tərəfindən danışılır və həm də böyük təhlükə altındadır.

Solomon adalarının Vanikoro adasında danışılan “Tanema” dilinin yalnız bir danışanın olduğu düşünülür, lakin ada sakinlərinin əksəriyyəti onun daha geniş yayılmış qardaşı “Tetau” dilində danışırlar. Tanema yox olmaq üzrə olan və bu kiçik əhalinin əksəriyyəti üçün ikinci dil olmaq yolunda olan bir dil kimi görünür.