vaxtlı-vaxtında oxuyun! Cümə, 29 mart 2024
1 ABŞ dolları 1 USD = 1.7 AZN
1 Avro 1 EUR = 1.6977 AZN
1 Rusiya rublu 1 RUB = 0.0272 AZN
1 İngiltərə funt sterlinqi 1 GBP = 1.9671 AZN
1 Türkiyə lirəsi 1 TRY = 0.0914 AZN
Seyid Cəfər Pişəvəri (1892 - 1947)

«Haqqı almaq asan bir işdir, onu saxlamaq şərtdir»

Seyid Cəfər Pişəvəri (1892 - 1947)
MÜƏLLİF  
10:44 | 23 fevral 2013 | Şənbə Məqaləyə 3520 dəfə baxılıb Şriftin ölçüsü Xəbərin şriftini kiçilt Xəbərin şriftini böyüt

«Doğulmaq pisdi, yaşamaq gözəl»

Ceyhun MUSAOĞLU

MÖVZU İLƏ ƏLAQƏLİ

Uşaqlığımın mülkü olan baxçanın dağıdılmış daşları arasında xatirələrimi axtarırdım. Tapdığım oyuncaq avtomat oldu. Əlimə götürən kimi, partladı. Ağır yaralandım. Ölmədiyim üçün bildim ki, xarabalıq yer fermaymış, ermənilər dağıdıb. Həmin avtomat isə altına sürpriz mina basdırılan silah olub. Fermanı bağça, avtomatı oyuncaq bildiyimdəm faciə yaşadım. Onda anladım ki, müharibəyə yaddaşdakı xatirələrlə getməzlər.

***
Nənəsini canavar, babasını ayı bilən uşaq. Nənəsinin ulartısından, babasının nəriltisindən yaddaşına bir mırıltı köçüb. Üzünü vətənin sərhədlərinə tutub mırıldıya-mırıldıya böyüyən uşaq. Onun mırıltısı bilir ki, bu sərhədlər yalnız kiçilməyi, əraziləri küncə sığışdırmağı bacarır. 
Vətən həsrətli bütün şeirlər debildi. Birinin başı böyükdü, o birinin ayağı. Başqasının bədəni. Künc-bucaqda yazılan heykəl şeirlər. Bax, görürəm, sən də bax, diqqətlə bax, qaçır. Hə, o Zəngəzurdu - ağzı qan içində, qulağı cırılıb. Bax, bax, sağa dönüb kolluğa girən Qarabağdı, bir ayağı yoxdu. Hə, hə, tanıdın? Bu da Təbrizdi. Özünü bəy kimi aparır. Bığına sığal çəkir, gördün, bir tərəfi düşdü. Yekəxanalar kimi gözünü dəsmalının ucu ilə təmizləyir, daha barmağı ilə yox. Həri, sol gözü də düşdü. Burnunun yarısı ovulub töküldü. Sağ qolu qopub yerə dəyəndə dəmir səsi çıxardı...
***
"39"-dan Azərbaycan Texniki Universitetinin dayanacağında düşməyə hazırlaşıram. 5 manatlıq çıxarıb sürücüyə uzadıram: "Buyurun, bir nəfər çıxın". Acıqlı-acıqlı dillənir: "Xırda ver də...". Amma pulun qalığını geri qaytarır. Qalığı götürüb düşürəm. Bir addım atıb geri çönürəm. Aaaa, sürücünün yerində dəvə oturub ki, ağzında da çəngələ keçirilmiş başsız adam.
***
Kimi danışdırırsan, gileylənir. Meyxanaya, müğənnilərə bu qədər geniş yer verilməsindən dad deyirlər. Guya elm adamları küçələrlə doludur, onları televizora çıxaran yoxdur. 50 min şagirdin atestatsız qaldığı məmləkətdə elm adamı, ziyalı axtarmaq qaranlıqda qara pişik axtarmaq qədər absurddudr. Vay o gündən ki, otaqda pişik olmaya. Elə 30 il öncə də belə idi. Məsələn, Nisə Qasımova Nəcəf Nəcəfovdan çox tanınırdı və birinciyə ikincidən çox hörmət olunurdu. Sadəcə, bir televiziya var idi, oxuyanlar gözümüzə gec-gec girirdi. Əgər biz şair xalqıqsa, oxumaq və oynamaq haqqımızdır. Gileyi yığışdırın.
***
Bilirəm harda bədbəxt oldum. 7-ci sinifdə oxuyurdum. Yaşadığım binanın qarşısındakı qumluqdan 15 qəpik tapdım. Qorxumdan corabımda gizlətdim. Evə gələndə həyacanlı idim. Qapıda anam qarşıladı, təcili corablarımı çıxartmamı istədi ki, nahar fasiləsindəki vaxtdan istifadə edib yusun və işə qayıtsın. Təntidiyimdən əlim ayağıma, ayağım əlimə ilişirdi. Anam corablarımı dəhlizdəcə özü çıxarmalı oldu. Birinin içindən 15 qəpik yerə düşdü. Ağladım. Hadisəni danışdım. Anam əlimdən tutub, həyətə düşürtdü, qəpiyi hardan tapmışdımsa, ora atmağı əmr etdi. Atdım. Qəpik kamet kimi yeri deşdi. O vaxtdan o quyudan çıxa bilmirəm. Anamın "başqasının heç nəyi bizə lazım deyil" deməsi düşdüyüm quyuya uzanan əlləri də havadan asılı saxlayıb. Başqalarının əlləridi, ona görə.
***
Uşaqlığımın dəfn mərasimində bir nəfər də olsun uşaq gözə dəymədi. Hamısı böyüklər idi, çöhrələrində gülüş vardı. Bu mənzərədən diksindim.
***
Başımı onun çiyninə qoyub ağladım, qolu yerə düşdü. Əyildim götürməyə, çiyinlərimdən tutub qaldırdı. "O düşməliydi, başqasına sarınmışdı. Sənin göz yaşlarından yerində yenisi cücərəcək"-dedi.
***
Həyat haqqında nə düşünürsənsə düşün, o sənin haqqında düşünmür, bunu dəqiq bil!
***
Çoxdandır ki, yazdıqlarım təkrar alınır. Cəlil Məmmədquluzadə hələ də bizim söz sənətində aktualdırsa, deməli, hansısa qüvvə Azərbaycanı keçmişin quyruğuna bağlayıb. Əgər yazdıqlarım təkrardırsa, mətndəki hadisələr dünən baş verib. Dünən isə yoxdur. Olmayan şeylərdən yazmaq meymun kimi atılıb düşməkdir. Meymunların oyunu yalnız ötəri diqqət cəlb edə bilər. Yalnız ötəri.
***
Heç doymadım uşaqlığımdan. Yaman tez, həm də ac böyüdüm. Uşaqlığı doyunca gözlərimə təpə bilmədim. Ən sevimli oyuncağım avtomat oldu. Onu da əlimə götürəndə böyüklərə oxşadım.
***
Bütün arzular parıltılı olur, onların arxasınca düşməyin, çatacaqsız sönəcək, qaranlıqda qalacaqsız!
***
"Bakı bulvarında intihar". Son vaxtlar məkanı bulvar olan intihar hadisələrini tez-tez eşidirik. Dəniz insanı yaşamağa sövq etməliydi. Bizim Xəzər ölümə çağırır. Xəzərə şeir yazan şairlərin ruhu sızıldayır yəqin. Yalanlarının üstü açılıb.
***
Adam bəlli yaşından sonra ancaq düşüncələrdən ibarət olur, özü yoxa çıxır.
***
Əslində pensiyanı 18-35 yaşlı insanlara vermək lazımdır ki, onlar şəxsi həyatları ilə məşğul ola bilsinlər. 60-dan sonra həyat şəxsi olmur, ümumiləşir.
***
"Şükür Allaha, bir tikə çörək tapıb yeyirik" fikrini başı üzərində birrəngli bayrağa çevirən toplum heç vaxt dəyişə bilməz, yalnız yoxa çıxa bilər.
***
Təkrar yaşadığımdan yaşımın neçə olduğunu da unutmuşam.
***
"Görəsən qaranlıq hayandan girir, gündüz gün işığı girməyən evə?.." - Yapon şeiridi. Yaponların düşüncəsini çox sevirəm. Onların hamısında peyğəmbərlik var. Allah cənnəti Yapon düşüncəsi ilə quracaq, indi görərsiz.
***
Mənim disskusiyalardan xoşum gəlmir, çünki həqiqət axtarışını çoxdan bitirmişəm və onu tapmışam.
***
Səninlə yaşamaq yox, səni yaşatmaq lazımdır.
***
Başqa cür fikir: Əgər danışmaq istəyirsənsə sənin susmağını da eşidəcəm.
***
Əgər biz belə bir vəziyyətdə hələ də dəli olmamışıqsa, deməli, əvvəldən dəliymişik!
***
Xoşbəxtliyin dəqiq düsturunu tapmışam. Sən güləndə ətrafındakılar da gülürsə, ən xoşbəxtsən.
***
Dostlar, sizə görə ölümə gedə bilərəm, ancaq məndən sonra sizin ölməyəcəyinizi bilim.
***
Qadınların bəlli yaşı olur-35. Qadınlar həmişə o yaşda qalırlar.
***
Bizim hər şeyimiz var, pulumuzdan başqa. Bizdə olan həmin hər şeyə isə pul verən yoxdu. Çünki ona qiymət qoya bilmirlər.
***
Əgər sənin hamıdan fərqli baxış bucağın varsa, fərdsən. Belələrinə orijinal insanlar deyilir. Orijinal insanlar həm də kimsəsizlərdi. Deməli, çoxluğu kimsəsiz olan məmləkət xoşbəxt məmləkətdi. Yəni onların ümumi dərdi yoxdu. Ümumi dərd olmayan yerdə dövlət firavan və azaddır. Və mən ona görə də kimsəsiz olmaq istəyirəm. Sizə də kimsəsizlik arzulayram. Onu da qəbul edirəm, deyin, arzun başına dəysin!

   

MÜƏLLİF

ANKET

Hökümətin ölkədə hansı sahəyə diqqətinin artırılmasını istərdiniz?

  • Elm-təhsil
  • Səhiyyə
  • Sosial Müdafiə
  • Ekologiya, təbii sərvətlər
  • Müdafiə-təhlükəsizlik
  • Mədəniyyət, incəsənət, ədəbiyyat
  • Kənd təsərrüfatı, aqrar sənaye
  • Sahibkarlıq, sənaye (zavod, fabrik)