20:34 | 18 sentyabr 2013 | Çərşənbə
Məqaləyə 4112 dəfə baxılıb
Şriftin ölçüsü
«Ana qucağında kişi olan oğullar»
Nə zamansa hamının atası var idi. Kiminin evdə, kimininsə Moskvada...
Vüsalə MƏMMƏDOVA
MÖVZU İLƏ ƏLAQƏLİ
-
Hər kəs, hər şeyin fərqində idi…
Xalqla ordunun vəhdəti yoxdursa, qalib gəlmək mümkün deyil
-
Ağlar qaralara qarşı...
Yaxud Natəvan şahmatda Dümanı necə mat etmişdi?
-
Ağdamın son ucu
Qərib eldə qaçqınlığın bitməsinin sevinci
-
“Erməni vandalları Azıx mağarasında partlayış törətmişdilər”
Professor Abbas Seyidov: “İşğaldan azad edilmiş ərazilərdə beynəlxalq ekspertlərin iştirakı ilə daha geniş arxeoloji tədqiqatlar aparılacaq”
-
“Pulyuyan camaşırxana”çı ...
... Yaxud Kremlin yalanı, Vardanyanın “planı”
-
Vardanyanın son sözü
Bakının cavabı necə olacaq?
-
Sadəcə, İlham...
Səbirli, heç nəyi əvvəldən açıqlamayan və nəyi nə vaxt edəcəyini bilən ...
-
Xəyanətin miqyası artır
Qəpik-quruş üçün vətənini, millətini satanlar...
-
Bakı AHİM-ə şikayət etdi
Beynəlxalq hüquqa uyğun təzminatın tələbi prosesi başlayır
-
Laçın-Xankəndi yolunda dinc aksiya yeddinci günündə davam edir
Azərbaycan XİN aksiyanın mahiyyətini kobud təhrif edən xarici ölkələrə cavab verib...
-
Düşmən bizi vahid görməlidir
Xalq hər məqamda mübarizəyə hazır olduğunu bir daha nümayiş etdirir
-
Ekoloji aksiya siyasiləşir?
Yeni tələblər irəli sürüldü
-
Yolkəsənlərin başqa yolu yoxdur!
Arutyunyan və Vardanyan hazırda bizim üçün heç kimdir
-
Düşmənlərimizi birləşdirən aksiya...
“Dahiyanə” öncəgörmələr bizdə xof hissi yaratmağa hesablanıb
-
Azərbaycan şantajlardan qorxmamalıdır
Qırmızı xətti qoruyan iradəni görən dünya Bakıyla hesablaşmaq məcburiyyətində qalacaq
-
Türk dünyasının həmrəyliyi üçün ən gözəl model
Qardaş ölkədəki QHT-lərdən Laçın dəhlizi aksiyaçılarına dəstək
Çox az adamın atası Moskvada idi. Amma hamı atasının keçmişi ilə tanış olanda əvvəlcə ailə albomlarında onun uşaqlıq, yeniyetməlik, sonra isə Moskvada çəkdirdiyi şəklini görürdü. Atalar o şəkildə fərqli olurdular. Geyimləri də, duruşları da, hətta artıq baxışları da…
Körpəlikdən bilirdik ki, atalar kişiyə çevrilmək üçün yollarını Moskvadan salmalıdırlar.
Evlərdə mütləq ataların Kremlin önündə məğrurca dayanmış boy şəkli olmalıydı. Qəhrəman kimi: Atalar Moskvada qəhrəmana çevrilir, Moskvadan qəhrəman qayıdırdılar.
Onların sinfində hamının atası evdə idi, iki nəfərdən başqa… Onların atası Moskvada idi...
Tənəffüsdə uşaqlar axşam evdə ataları ilə etdikləri söhbəti qəhrəmanlarının dediklərini şişirdə-şişirdə danışanda, atası Moskvada olan iki uşaq sinifdəki dahi liderin, xilaskarın nəşini ziyarət etmək üçün Mavzoleyin qarşısına düzülən insan selinin içində duruşundan əmilərinə bənzəyən atalarını axtarırdılar...
Sinifdəki uşaqların “Atam deyirdi ki...” ilə başlayan bütün söhbətləri nə qədər maraqlıda olsa, hesab edirdilər ki, öz ataları Moskvada daha böyük işlərlə məşğul olurlar...
Necə də olsa böyük şəhərdə kiçik işlərlə məşğul olmazlar... Onlardan uzaqda olmağın ancaq bir səbəbi ola bilərdi. Bu nə isə dövlət əhəmiyyətli bir tapşırıq idi. Atalar qəhrəman idilər, onlar dünyanı qurtaracaqdılar... Onlar kommunizmi quracaqdılar… Bu qədər böyük işin bir parçası da sən olacaqdın. Onsuzluğa dözməklə...
Gözləyirdilər ki, bir gün atalar böyük şəhərdəki böyük işlərini bitirib Moskvadan Bakıya gələn qatarlara minəcəklər...
Hər gecə yuxuya getməzdən əvvəl vağzalda o qatarın gəldiyi anı təsəvvür edirdilər…
Uşaqlardan biri bir gün təsadüfən ev adamlarının söhbətindən qonşunun oğlunun çoxdan öldüyünü eşitdi...
Necə ola bilərdi? Axı hər gün tənəffüsdə o qonşunun nəvəsi ilə Mavzoley önündə atalarını axtarırdılar...
Onda sükutla Moskvanın əslində o qədər də böyük şəhər olmadığını... anladı...
20 il keçdi...
Müharibə başladı... Atalar Moskvaya yox, Qarabağa getdilər... Moskvadan gələn insanlarla savaşıb “Moskvaya getməyə” getdilər...
Artıq atasızlıq az-maz rastlanan hallardan deyildi...
Artıq uşaqlardan yarısının atası, yarısının qardaşı, yarısının da əmisi qəhrəman idi...
Artıq müəllimlərin bir sinifdəki iki uşağa görə ata sözünü üfləyə-üfləyə, yerini, çəkisini ölçüb-biçərək dediyi zamanlar keçdi... Artıq siniflərdə atalılarla atasızların sayə bərabərləşdi... Atasızlar çoxaldı...
Hələ müharibə bitməliydi, illər keçməliydi ki, bu atasız uşaqlar böyüyüb özləri ata olsun... Yenə də bütün evlərdə atalar olsun... Yenə də tənəffüslərdə bütün söhbətlər “Atam deyir ki...” ilə başlasın...
20 il də keçdi...
Nə müharibə bitdi, nə atalar gəldi...
Qəribə dövr gəldi... Müharibədə oğullar ölməyə başladı... Hələ dünyaya övlad gətirməyən, özü övlad olan böyük qardaşlar... Amma atalar yenə də yox idi...
Evlər yenə atasız idi... Siniflərdə atalı uşaqlar lap az idi... Səbəbini nə uşaqlar, nə müəllimlər, bəzən heç analar da bilmirdi... Atalar sadəcə yox idilər...
Onlar nə Moskvada idilər, nə Türkiyədə, nə də Dubayda...
Onlar nə müharibədə idilər, nə kommunizm qurmağa getmişdilər... Nə də həbs deyildilər...
Onlar sadəcə yox idilər...
Evlərdəki çərçivələrdən şəkilləri çıxarılmış, anaların dilindən adları çəkilmişdi... Tənəffüsdə artıq “Atam deyir ki...”lər yox idi...
İndi hər şey qara xalatlı əmilərin əlində idi... Ayda, gündə, həftədə neçə dəfə, neçə saat atalı olmaqlarına onlar qərar verirdilər…
Qızlara ataları qucaqlayıb öpmək, oğullara atadan kişi olmağı öyrənmək üçün qara xalatlı əmilər qərar verirdi… Amma bu qərarlar da sonuncu deyildi...
Bəzən o əmilər daha insaflı olurdular, bütün uşaqların həftədə bir atalı olmasına icazə verirdilər... Amma sonra o qərarları analar icra edirdi… Bəzən analar qara xalatlı əmilərin qərarları ilə razılaşmırdılar…
Bəzənsə razılaşırdılar… Amma atalar yenə də yox idi... Sadəcə yox idi...
Artıq tənəffüslərdə söhbətlər “Atam deyir ki…”lərlə başlamırdı...
Artıq atalar qəhrəman deyildi...
…Artıq oğullar ana qucağında, ana sığalı ilə kişi olurdular…
Hələ 20 il də keçəcəkdi...
O atasız uşaqlar ata olacaqdılar… Olacaqdılar?
