ABŞ prezidenti Donald Tramp Konqresin ikinci dövrünün ilk birgə iclasında sərhəd təhlükəsizliyindən iqtisadiyyata, federal idarəçiliyin təşkilindən xarici siyasətə qədər bir çox sahədə atdıqları addımlarla “Amerika arzusunu” həyata qaytarmaqda qərarlı olduqlarını bildirib.

ABŞ Prezidenti Tramp yanvarın 20-də ikinci prezidentlik müddətinin əvvəlindən bəri həyata keçirdiyi fəaliyyətləri Amerika xalqına izah etdiyi birgə iclasda 1 saat 38 dəqiqə davam edən Konqres tarixində ən uzun prezident çıxışını edib.

Gecədə diqqət çəkən məqam isə çıxışının əvvəlində etirazını bildirərək çıxışını yarımçıq saxlayan Demokratlar Partiyasının nümayəndəsi Al Qrinin zaldan çıxarılması olub.

Respublikaçılar Trampın çıxışını tez-tez alqışlasa da, demokratlar öz yerlərində oturaraq Trampa səssizcə reaksiya verdilər.

“Amerika geri döndü. Amerika arzusu qarşısıalınmazdır və ölkəmiz geri qayıtmaq ərəfəsindəyik”, – deyə Tramp 43 gündə bir çox ABŞ administrasiyasından daha çox iş gördüklərini iddia edib.

“Müasir tarixdə ilk dəfədir ki, amerikalıların əksəriyyəti inanır ki, ölkəmiz yanlış deyil, düzgün istiqamətdə gedir”, – deyən Tramp iqtisadiyyatdan tutmuş sərhəd təhlükəsizliyinə qədər bir çox sahədə imzaladığı icra sərəncamlarından danışıb.

“Vəzifədə olduğum ilk gündə cənub sərhədimizdə milli fövqəladə vəziyyət elan etdim və ABŞ ordusunu ölkəmizin işğalını dayandırmaq üçün yerləşdirdim. Nəticədə, son bir ayda sərhədi qeyri-qanuni keçidlər ən aşağı həddə çatıb. Mən ədalətsiz Paris İqlim Sazişindən çıxdım. Korrupsiyaya uğramış Dünya Səhiyyə Təşkilatından BMT-nin İnsan Haqqları ilə Mübarizə Şurasından çıxdım”.

***

Konqresin birgə iclasında Amerika xalqına müraciət edən Tramp çıxışının xarici siyasət hissəsində Rusiya-Ukrayna müharibəsinə toxunub.

Tramp Rusiya ilə Ukrayna arasındakı müharibənin indi bitməli olduğunu və bu müharibənin bitməsini çox istədiyini vurğulayaraq, hər iki tərəflə danışıqların davam etdiyini bildirib.

Zelenskidən məktub

Bu gün Ukrayna prezidenti Zelenskidən məktub aldığını açıqlayan Tramp, “Məktubda deyilir: Ukrayna davamlı sülh üçün mümkün qədər tez danışıqlar masasına oturmağa hazırdır. Heç kim sülhü ukraynalılardan çox sülh istəmir. Mən və komandam prezident Trampın güclü rəhbərliyi altında davamlı sülh üçün işləməyə hazırıq”, – qeyd edib.

Zelenskinin məktubunu oxumağa davam edən Tramp Ukraynanın nadir torpaqlar sazişini imzalamağa hazır olduğunu bildirib: “Minerallar və təhlükəsizliklə bağlı müqaviləyə gəlincə, Ukrayna sizin üçün əlverişli olan istənilən vaxt bu müqaviləni imzalamağa hazırdır”.

Tramp Zelenskiyə məktuba görə təşəkkür edib və eyni zamanda Rusiya ilə danışıqların davam etdiyini və rusların sülh razılaşması üçün masa arxasına oturmağa hazır olduğunu düşündüyünü bildirib.

Xatırladaq ki, ABŞ prezidenti Tramp və Ukrayna prezidenti Zelenski ötən cümə günü Oval kabinetdə görüş zamanı kameralar qarşısında mübahisə edib və sonradan keçiriləcəyi açıqlanan birgə mətbuat konfransı ləğv edilib. Zelenski Ağ Evi tək tərk etdi və nadir torpaq sazişi imzalanmadı.

Tramp Zelenskinin “Amerika xalqına hörmətsizlik etdiyini”, Zelenski isə üzr istəmək üçün heç bir səhv etmədiyini demişdi.

Qrenlandiya sakinlərinə müraciət

Digər tərəfdən Tramp əvvəlki sözlərinə istinad edərək, Qrenlandiyanın Amerikanın milli maraqları üçün çox önəmli olduğunu və onu almaq istədiklərini bir daha vurğulayıb.

“Bu gecə Qrenlandiya xalqına bir mesajım var. Öz müqəddəratını təyinetmə hüququnuzu qətiyyətlə dəstəkləyirik və əgər istəsəniz, sizi Birləşmiş Ştatlarında gözləyirik. Milli təhlükəsizlik və hətta beynəlxalq təhlükəsizlik üçün bizim Qrenlandiyaya ehtiyacımız var. Düşünürəm ki, biz bunu bu və ya digər şəkildə əldə edəcəyik. Biz əldə edib sizi təhlükəsizlikdə saxlayacağıq. Sizi zənginləşdirəcəyik və birlikdə Qrenlandiyanı heç vaxt mümkün hesab etmədiyiniz yerlərə aparacağıq”.

“Panama kanalını geri alacağıq”

Bir kəs daha “Panama kanalını geri alacağıq”, – deyən Tramp bu istiqamətdə konkret addımlar atmağa başladıqlarını bildirib.

Panama kanalının amerikalılar tərəfindən tikildiyini və daha sonra Panamaya verildiyini açıqlayan Tramp, kanalın nəzarətinin daha sonra Çinə keçdiyini bildirərək, bunun qəbuledilməz olduğunu bildirib.

Qızıl günbəz raketdən müdafiə qalxanı

İsraildəki kimi raketdən müdafiə qalxanına ehtiyac duyduqlarını deyən Tramp, “Ölkəmizi qorumaq üçün Konqresdən ABŞ-da istehsal olunan ən müasir Qızıl Qübbəli raketdən müdafiə qalxanını maliyyələşdirməyə icazə verməsini xahiş edirəm”, – deyib.

ABŞ prezidenti 3,5 il əvvəl Əfqanıstandan çıxarılma prosesi zamanı Amerika əsgərlərini hədəf alan və İŞİD üzvləri tərəfindən həyata keçirildiyi deyilən hücumun şübhəlinin də tutularaq ABŞ-a gətirildiyini açıqlayıb.

***

Tramp həmçinin vurğulayıb ki, o, yalnız iki cinsin – kişi və qadın – olduğunu rəsmən tanıyan prezident fərmanını imzalayıb.

Transseksual şəxslərin qadın idmanına qatılmasının qarşısını aldıqlarını qeyd edən Tramp, dövlət məktəblərində transseksual ideologiyanın aşılanmasının qarşısını tamamilə alacaqlarını vurğulayıb.

Tramp “Qızıl Kart” adlandırdığı tətbiqdən də bəhs edərək, “5 milyon dollara satışa çıxarılacaq bu kartla dünyanın dörd bir yanından gələn ən uğurlu iş yaradanların ABŞ vətəndaşlığına gedən yollarını satın almalarına şərait yaradacağıq”, – deyib.

“Bizə son administrasiyadan iqtisadi fəlakət və inflyasiya kabusu miras qaldı”

Tramp çıxışında iqtisadiyyatla bağlı da qiymətləndirmələr aparıb və bildirib ki, onun ən mühüm prioritetlərindən biri iqtisadiyyatı xilas etməkdir.

Əvvəlki administrasiyadan iqtisadi fəlakət və inflyasiya kabusunu miras aldıqlarını qeyd edən Tramp, “Prezident olaraq bu zərəri aradan qaldırmaq və Amerikanı yenidən qüdrətli etmək üçün hər gün mübarizə aparıram”, – deyib.

ABŞ-da yumurtanın bahalaşmasına görə keçmiş ABŞ prezidenti Co Baydeni günahlandıran Tramp qiymətinin aşağı salınması üçün çalışdıqlarını qeyd edib.

Tramp, inflyasiyanı məğlub etmək üçün apardıqları mübarizənin əsas istiqamətlərindən birinin enerji xərclərini azaltmaq olduğuna diqqət çəkib və buna görə də vəzifəyə başladığı ilk gündə Milli Enerji Fövqəladə Halı elan etdiyini deyib.

***

Administrasiyasının dünyanın ən böyükləri arasında olan və Yaponiya, Cənubi Koreya və digər ölkələrin trilyonlarla dollarlıq sərmayə ilə ABŞ-la ortaq olmaq istədiyi Alyaskada nəhəng təbii qaz boru xətti üzərində çalışdığını açıqlayan Tramp, “Bundan əlavə, ABŞ-da kritik mineralların və nadir torpaq elementlərinin istehsalını əhəmiyyətli dərəcədə artırmaq üçün bu həftə tarixi bir addım atacağam”, – deyib.

İnflyasiya ilə mübarizə üçün enerji xərclərini azaltmaqla yanaşı, vergi ödəyicilərinin pullarının israfına son qoyacaqlarını vurğulayan Tramp bu məqsədlə Hökumətin Səmərəliliyi Departamentini qurduğunu, yüz milyardlarla dollar korrupsiya aşkar etdiklərini və bu pulun böyük hissəsini geri qaytardıqlarını izah etdi.

“Biz inflyasiyaya qalib gələcəyik, ipoteka faizlərini aşağı salacağıq, avtomobil ödənişlərini və ərzaq qiymətlərini aşağı salacağıq, yaşlılarımızı qoruyacağıq və tapa biləcəyimiz bütün fırıldaqları, israfçılığı və oğurluğu aradan qaldıraraq amerikalı ailələrin ciblərinə daha çox pul qoyacağıq” dedi Tramp. ifadələrdən istifadə etdi.

Konqresi vergi endirimləri çağırışı

Tramp, Konqresi vergi endirimlərini qüvvəyə mindirməyə çağıraraq, bütün gəlir vergilərində daimi azalma istədiklərini və məsləhətlər, əlavə iş və Sosial Müdafiə ödənişlərinin vergiyə cəlb edilməməsi lazım olduğunu söyləyib.

Tramp, vergi endirimlərinin bir hissəsi olaraq yerli istehsal və bütün istehsal sahələrinə vergiləri azaltmaq istədiklərini deyib. O bildirib ki, tariflər “bəzi narahatçılıqlar” yaradacaq.

Tramp çıxışında gömrük rüsumlarına da toxunub və qarşılıqlı tariflərin aprelin 2-dən qüvvəyə minəcəyini təkrarlayıb: “Onlar bizə hansı tarifləri tətbiq edirlərsə, biz də onlara tətbiq edəcəyik. Bizdən hansı vergiləri alırlarsa, biz də onlara tətbiq edəcəyik. Əgər bizi öz bazarlarından kənarda saxlamaq üçün qeyri-monetar tariflər tətbiq etsələr, biz də onları öz bazarımızdan uzaqlaşdırmaq üçün qeyri-monetar maneələr tətbiq edəcəyik”.

Tariflərin 2 aprel tarixindən etibarən ABŞ-a gələn kənd təsərrüfatı məhsullarına da tətbiq ediləcəyini ifadə edən Tramp, “Bir az uyğunlaşma dövrü ola bilər”, – deyib.

Tramp tariflərin Amerikanı yenidən zəngin və güclü etmək üçün olduğunu vurğulayaraq, “Bəzi narahatçılıqlar olacaq, amma biz bununla razıyıq”, – deyib.

Keçmiş ABŞ prezidenti Bayden dövründə yerli yarımkeçirici istehsalını artırmaq üçün tətbiq edilən CHIPS Qanununu “dəhşətli bir şey” olaraq xarakterizə edən Tramp, “Yüzlərlə milyard dollar veririk və bunun heç bir mənası yoxdur. Pulumuzu alıb xərcləmirlər”, – deyib və ABŞ-ın sözügedən qanundan qurtulması lazım olduğunu iddia edib.