vaxtlı-vaxtında oxuyun! Çərşənbə, 12 mart 2025
1 ABŞ dolları 1 USD = 1.7 AZN
1 Avro 1 EUR = 1.6977 AZN
1 Rusiya rublu 1 RUB = 0.0272 AZN
1 İngiltərə funt sterlinqi 1 GBP = 1.9671 AZN
1 Türkiyə lirəsi 1 TRY = 0.0914 AZN
Əli bəy Hüseynzadə (1864 - 1940)

«Hürriyyət!.. O nə qüvvədir ki, zehinləri, fikirləri, xəyalları, bəşərin bütün ruh və mənəviyyatını sövq edir!»

Əli bəy Hüseynzadə (1864 - 1940)
GÜNDƏM  
11:20 | 11 mart 2025 | Çərşənbə axşamı Məqaləyə 37 dəfə baxılıb Şriftin ölçüsü Xəbərin şriftini kiçilt Xəbərin şriftini böyüt

Ravinlərdən Trampa müraciət

Əlli din xadimi üç türkdilli dövlətin “İbrahim sazişin”nə əlavə olunmasını istəyir

Elçin ALIOĞLU

MÖVZU İLƏ ƏLAQƏLİ

ABŞ-dan 50-dən çox ravvin Donald Trampa müraciət edərək “İbrahim sazişləri”nin genişləndirilməsini və bu prosesə türk dövlətlərinin (ilk növbədə Azərbaycan, Qazaxıstan və Özbəkistanın) daxil edilməsini istəyib.

İkinci müraciət isə Azərbaycana qarşı 907-ci düzəlişin ləğv olunmasının vacibliyinə aiddir. Bildirilir ki, ABŞ-ın digər yəhudi təşkilatları, o cümlədən ultra-ortodoks təşkilatlar da Amerika liderinə bu tip müraciətlər etməyi planlaşdırır.

“İbrahim sazişləri” İsrail ilə ərəb dövlətləri arasında münasibətlərin normallaşdırılmasına dair 2020-2021-ci illərdə imzalanmış bir sıra razılaşmalardır. Bu ad, həm yəhudilik, həm xristianlıq, həm də islam ənənələrində eyni dərəcədə hörmət edilən İbrahim peyğəmbərə (Avraama) istinad edir.

ABŞ-ın vasitəçiliyi ilə 13 avqust 2020-ci ildə İsrail ilə Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri arasında razılaşma əldə edildiyi elan olundu. Daha sonra, həmin ilin 11 sentyabrında İsrail ilə Bəhreyn arasında razılaşma elan edildi və 15 sentyabr 2020-ci ildə ABŞ-ın Ağ Evində rəsmi imzalanma mərasimi keçirildi. Bu hadisədən sonra BƏƏ və Bəhreyn İsrailin suverenliyini tanıdı və tam diplomatik əlaqələr qurdu.

2020-ci ilin dekabrında Mərakeş, 2021-ci ilin yanvarında isə Sudan “İbrahim sazişləri”nə qoşularaq İsraillə münasibətləri normallaşdıran altıncı ərəb dövləti oldu (İordaniya və Misir də nəzərdə tutulur).

1992-ci ildə ABŞ-da keçmiş sovet respublikalarına iqtisadi dəstək məqsədilə qəbul edilən “Azadlığa dəstək aktı”na 907-ci düzəliş əlavə edilib. Bu düzəliş Azərbaycan hökumətinə yardım göstərilməsini qadağan edirdi.

2001-ci ildə, 11 sentyabr hadisələrindən sonra, ABŞ-ın o zamankı prezidenti Corc Buşun administrasiyası təhlükəsizlik sahəsində Azərbaycanla əməkdaşlığın vacibliyini əsas gətirərək bu düzəlişin müvəqqəti dayandırılmasına nail oldu.

Lakin 2023-cü ilin noyabrında Azərbaycan Qarabağ üzərində nəzarətini bərpa etdikdən sonra ABŞ dövlət katibinin köməkçisi Ceyms O’Brayen düzəlişin dayandırılmasının uzadılmayacağını bəyan etdi. Bu qərar Bakının kəskin tənqidi ilə qarşılandı. Azərbaycan bunu qeyri-dost addım kimi qiymətləndirərək, keçmişdə ABŞ-a verdiyi dəstəyə işarə etdi və Vaşinqtonu ikili standartlarda ittiham etdi.