vaxtlı-vaxtında oxuyun! Cümə axşamı, 8 may 2025
1 ABŞ dolları 1 USD = 1.7 AZN
1 Avro 1 EUR = 1.6977 AZN
1 Rusiya rublu 1 RUB = 0.0272 AZN
1 İngiltərə funt sterlinqi 1 GBP = 1.9671 AZN
1 Türkiyə lirəsi 1 TRY = 0.0914 AZN
Seyid Cəfər Pişəvəri (1892 - 1947)

«Haqqı almaq asan bir işdir, onu saxlamaq şərtdir»

Seyid Cəfər Pişəvəri (1892 - 1947)
AMERİKA  
ABŞ-da yüksələn hindus elementleri 21:09 | 7 may 2025 | Çərşənbə Məqaləyə 57 dəfə baxılıb Şriftin ölçüsü Xəbərin şriftini kiçilt Xəbərin şriftini böyüt

ABŞ-da yüksələn hindus elementleri

Trampın ikinci prezidentliyi sadəcə revanş deyil

Elçin ALIOĞLU

MÖVZU İLƏ ƏLAQƏLİ

2025-ci ilin yanvarında Donald Trampın Ağ Evə qayıdışı yeni xarici siyasət kursu, daxili idarəetmədə sərtləşmə və daha önəmlisi – görünməz, lakin köklü dini-mədəni transformasiya artıq gerçəkləşməkdədir. Bu transformasiyanın mərkəzində isə sürətlə yüksələn hindus elementi dayanır.

ABŞ-ın vitse-prezidenti – Ceyms Devid (J.D.) Vens. Əvvəldən tipik amerikalı mühafizəkar kimi təqdim edilirdi: “Hillbilli elegiyası” kitabının müəllifi, keçmiş dəniz piyadası, katolik. Lakin Venslə bağlı əsas məqamlardan biri budur ki, məzkur şəxsin həyat yoldaşı Uşa Çillukuri Vens – hindus əsillidir. Yel Universitetinin hüquq fakültəsini bitirmiş, peşəkar hüquqşünas və eyni zamanda ailədə dərin mənəvi və mədəni təsiri olan bir fiqurdur. Cütlüyün üç övladı var və onların ailəsində hind mədəniyyəti gündəlik həyatın təməl qatına çevrilib. Uşa təkcə ailə başçısının yoldaşı deyil – o, hüquq, etik dəyərlər və ictimai kommunikasiya məsələlərində onun fikirlərini formalaşdıran mühüm intellektual tərəfdaşdır.

Federal Təhqiqat Bürosunun (FBI) direktoru - Kaş Patel. Trampın yaxın çevrəsində tanınmış şəxs, keçmiş milli təhlükəsizlik müşaviri, ilk hind mənşəli şəxs kimi ABŞ-ın ən nüfuzlu güc strukturlarından birinə rəhbərlik edir. Onun təyinatı göstərir ki, artıq hind diasporası yalnız texnologiya sahəsində deyil, həm də təhlükəsizlik, kəşfiyyat və güc institutlarında yerini tutmağa başlayıb.

Milli Kəşfiyyat İdarəsinin rəhbəri – Tulsi Qabbard. ABŞ ordusunun veteranı, sabiq konqresvumen, və ən diqqətçəkən məqam – o, vayşnavizmə inanan hinduizmin davamçısıdır. Hindus mənşəli olmasa da, onun dini və mənəvi həyatının mərkəzində Krişna inancı dayanır. Qabbardın mənəvi müəllimi – ISKCON-un banisi, məşhur hindus mütəfəkkir Bhaktivedanta Svami Prabhupadadır.

ABŞ elitası artıq klassik protestant dəyərləri ilə identik deyil. Yeni nəsil formalaşır - hindus ruhuna söykənən, strukturlaşdırılmış, intizamlı və sakral dövlət düşüncəsinə malik mühafizəkar elit.

Və bu mənzərədə fərdi din kifayət etmir – ailə, mədəni çevrə və mənəvi düşüncə tərzi əsas rol oynayır. Ceyms Vensin hindus mənşəli xanımı ilə evliliyi artıq simvolik anlam daşıyır: ABŞ tarixində ilk dəfə olaraq vitse-prezidentin ailəsi hindus mədəni mühitində formalaşır. Onların evində katolik ənənələri ilə yanaşı, hind ritualları da yaşadılır. Onların övladları həm Qərb, həm də Şərq dəyərləri ilə böyüyür.

Bu isə yeni modelin əsasını qoyur – “hindus-mühafizəkar” Amerika elitası.

Xatırladım ki, hazırda Hindistan və İsrail strateji tərəfdaşlardır. Kəşfiyyat, müdafiə və texnologiya sahələrində əməkdaşlıq güclüdür. Amma ABŞ-ın yeni siyasi reallığında bu yaxınlıq ideoloji təftişə məruz qala bilər.

Vayşnavizm – vahid tanrıya inam, kast sisteminin qəbul edilməsi, milli kimliyin sakrallaşdırılması kimi prinsiplərə əsaslanır. O, Qərb dünyasının sekulyar və liberal dəyərlərinə alternativ təqdim edir. Əgər bu dini ideologiya model Amerikanın güc strukturlarına kök salsa, daha öncə “toxunulmaz” sayılan ittifaqlar ikinci plana keçə bilər.

Bunun nəticəsində ABŞ-da yəhudi lobbisinin büdcə, siyasət və geosiyasi təsir sahələrindən sıxışdırılması ehtimalı güclənir. İsrail indi olduğu kimi, Hindistanla sıx əlaqələri davam etdirərək Birləşmiş Ştatların siyasi-hakimiyyət elitasında genişlənən hinus təsirinə laqeyd qalarsa, ABŞ-dakı yəhudi icmasının mövqeləri zəifləyə bilər. Təbii, bu proses ani yox, mərhələli şəkildə baş verəcək - lakin siyasi yükün boşaldılması artıq hiss olunur.

Trampın ikinci prezidentliyi sadəcə respublikaçı revanşı deyil. Bu, siyasi identikliyin yenidən qurulmasıdır. İndi güc strukturlarında yer alan fiqurlar təkcə ABŞ-ın daxili gücünü deyil, həm də Şərqə doğru yönələn sivilizasiya xəttini təmsil edirlər.

Bu dəyişimin mərkəzində isə hindus ailə modeli, vayşnav etikası və yeni elit formalaşması da var.

Amerika dəyişir. Və bu dəyişikliklərdə hinduizmin, xüsusilə vaynşnavizmin ritmləri duyulur.


   

MÜƏLLİF

ANKET

Hökümətin ölkədə hansı sahəyə diqqətinin artırılmasını istərdiniz?

  • Elm-təhsil
  • Səhiyyə
  • Sosial Müdafiə
  • Ekologiya, təbii sərvətlər
  • Müdafiə-təhlükəsizlik
  • Mədəniyyət, incəsənət, ədəbiyyat
  • Kənd təsərrüfatı, aqrar sənaye
  • Sahibkarlıq, sənaye (zavod, fabrik)