İsrailin İrana qarşı hərbi əməliyyatına verilmiş “Am Kelavi” adı ilk baxışda sadə və anlaşılmaz görünsə də, bu ifadə qədim ivrit dilində dərin mənaya malik olmaqla yanaşı, həm dini-mədəni, həm də siyasi-ideoloji səviyyədə çoxqatlı simvolizm daşıyır.

Bu, sadəcə kod adı deyil – bu, həm düşmənlərə, həm də müttəfiqlərə yönəlmiş simvolik bir ismarıcdır. Aşağıda bu ifadənin lüğəvi mənasını, mənəvi və tarixi kontekstini, həmçinin 2025-ci il hərbi əməliyyatları ilə bağlı mesajını geniş izah edəcəyik.

İvrit dilində “עם כלבי” (Am Kelavi) ifadəsi tərcümədə “aslan kimi xalq”, yaxud “Kalev kimi xalq” mənasını verir. Burada “עם” (am) “xalq” deməkdir, “כלבי” (kelavi) isə “it” sözündən törəmiş kimi görünsə də, əslində bu, Bibliyada adı çəkilən məşhur fiqur – Kalev ben Yefunnehin adına və xarakterinə işarədir. Kalev Tövratda Musa tərəfindən Yerusəlim torpaqlarına göndərilən 12 casusdan biri idi. O, qorxu və panika yaratmayan, Allahın əmrini yerinə yetirməyə tərəddüdsüz hazır olan tək adamlardan idi.

Tövratda yazılır: “Amma qulum Kalev, çünki onun içində başqa bir ruh var və o, Mənə tam itaət etdi, onu getdiyi torpağa gətirəcəyəm və onun nəsli orada yaşayacaq” (Bəmidbar / Ədəd 14:24)

Bu səbəbdən “Kelavi” sözü burada “it” kimi yox, “Kalev kimi olan”, yəni sarsılmaz, qorxmaz, inamlı və müstəqil düşüncəli bir insan mənasında başa düşülür.

Eyni zamanda, ifadə “aslan kimi qalxan xalq” məfhumu ilə də əlaqələndirilə bilər. Bu fikir Tövratın başqa bir yerində – Bereşit 49:9 ayəsində Yəhudaya verilmiş xeyir-duada da keçir: “Yəhuda – aslan balasıdır… O, ovdan qalxdı, əyildi, aslan kimi uzandı; onu kim yerindən qaldıra bilər?”

Yəhuda qəbiləsi və aslan simvolu yəhudi xalqının gücü, şərəfi və liderlik rolunun arxetipidir. Bu baxımdan “Am Kelavi” ifadəsi “aslan ruhlu xalq” – qorxmaz, mübariz, imanlı xalq mənasına gəlir.

Kalev – qorxuya qarşı çıxan, xalqı ruhtan salmayan və Tanrının vəd etdiyi torpağı qorxmadan əldə etmək istəyən bir fiqur kimi təqdim olunur. O, əksəriyyətin qorxaq hesabatlarına qarşı çıxaraq cəsarətli və inamlı davranışı ilə seçilmişdi.

“Kalev Musanın qarşısında xalqı sakitləşdirdi və dedi: ‘Gedək və o torpağı zəbt edək, çünki biz onun öhdəsindən gələ bilərik!’” (Bəmidbar / Ədəd 13:30)

Bu, psixoloji cəhətdən tək, lakin inam baxımından güclü bir insanın obrazıdır. Bu obrazı seçmək İsrailin əməliyyatı yalnız hərbi yox, həm də ideoloji zəminə daşımaq cəhdidir.

İsrailin İrana qarşı əməliyyatına belə bir ad verməsi həm daxili, həm də xarici auditoriyalara müəyyən mesajlar ötürmək məqsədi daşıyır:

İsrail cəmiyyətinə və ordusuna mesaj: Bu əməliyyat qorxudan yox, inamdan qaynaqlanır. Bu, “qisas” deyil, “haqq” yürüşüdür. Əməliyyata Kalev ruhu ilə getmək deməkdir – çünki haqq bizim tərəfimizdədir.

İrana psixoloji təsir: Texnokratik və ya mexaniki adlardan fərqli olaraq (“Dəmir Qübbə”, “Qisas Zərbəsi” və s.), “Am Kelavi” mistik, köklü, əfsanəvi səslənir. Bu isə İranın dini-mifoloji təbliğatına cavab olaraq İsrailin də “inanca dayanan əməliyyat” etdiyi mesajını verir.

ABŞ və Qərb müttəfiqlərinə siqnal: Xristian dünyası üçün də Kalev və aslan simvolu tanışdır. Bu ad vasitəsilə İsrail həm də öz müttəfiqlərinə göstərir ki, bu mübarizə tarixi və mənəvi əsaslara söykənir.

Rəqib simvolikasına cavab: İran tez-tez öz şəhidlərini, imamlarını, Mehdi inancını önə çəkir. “Am Kelavi” adı buna ideoloji cavabdır – İsrail də öz peyğəmbər ənənəsinə, liderlərinə və müqəddəs ruhuna söykənərək hərəkət etdiyini göstərir.

Bu ad göstərir ki, İsrail özünü yenə tək hiss edir – necə ki Kalev çöldə tək qaldı, necə ki Davud Qoliyadın qarşısında tək idi. İsrail say üstünlüyünə yox, haqqın tərəfində olduğuna inanır.

İsrail ordusu (SAXAL) daxilində də bu ad “mənəvi üstünlük əməliyyatı” kimi təqdim olunur – yəni təkcə hərbi obyektlərə zərbə yox, eyni zamanda mənəvi və ideoloji üstünlüyün elanıdır.