Kanadanın hakim partiyası bu gün baş nazir postunda Castin Trüdonu əvəz edəcək yeni lider seçəcək. Kanada Bankının və İngiltərə Bankının keçmiş qubernatoru Mark Karni (59), bu gün (mərkəz sol) Liberal Partiyasının liderliyini və buna görə də baş nazirliyi qazanma şansı ən yüksək olan şəxs kimi görünür.

Beləliklə, biz Mark Karni haqqında nə bilirik?

BBC-nin məlumatına görə, Karni Kanadanın şimalındakı Fort Smit şəhərində anadan olub. 1995-ci ildə Oksford Universitetində iqtisadiyyat üzrə fəlsəfə doktoru dərəcəsini almışdır.

Karni bank sektorunda müxtəlif vəzifələrdə çalışıb və Nyu-York, London və Tokio da daxil olmaqla, “Goldman Sachs” agentliyinin əməkdaşı kimi dünyanı gəzib.

2003-cü ildə özəl sektordan ayrılaraq Kanada Bankının müdir müavini təyin edilib, sonra isə Maliyyə Nazirliyində nazir müavini vəzifəsində çalışıb.

O, 2007-ci ildə, ölkəni dərin tənəzzülə sürükləyən qlobal bazarların çökməsindən bir müddət əvvəl Kanada Bankının Qubernatoru təyin edilib. Onun mərkəzi bankdakı rəhbərliyi sayəsində ölkəsinin böhranın ən pis vəziyyətdən qaçması geniş şəkildə təriflənib.

Mərkəzi bank rəhbərləri ehtiyatlı olmaları ilə tanınsalar da, faiz dərəcələrini əhəmiyyətli dərəcədə azaltdıqdan sonra ən azı bir il ərzində aşağı səviyyədə saxlamaq niyyətləri ilə bağlı şəffafdırlar.

Karninin fəaliyyəti nəticəsində bazarlar tənəzzülə uğrasa belə, biznesə investisiya qoymağa kömək etdiyi üçün geniş şəkildə tərifləndi. O, İngiltərə Bankının Qubernatoru kimi Londona köçəndə də oxşar yanaşmanı davam etdirdi.

Karni 2013-cü ildə vəzifəyə gəldikdən sonra 300 illik tarixində İngiltərə Bankının qubernatoru olan ilk qeyri britaniyalı şəxs oldu.

O, bankın baş ofisində işlədiyi müddətdə qurumun fəaliyyətində ciddi dəyişikliklər etdi.

O, bankın modernləşdirilməsi ilə tanınır. Karni vəzifəyə gələndə faiz dərəcələri aşağı səviyyədə idi. Bankir işsizlik nisbəti 7%-dən aşağı düşənə qədər faiz dərəcələrini artırmayacağına söz verərək iqtisadiyyatı daha da dəstəkləməyə və kreditləşdirməni təşviq etməyə çalışdığı “irəli istiqamətləndirmə” siyasətini təqdim etdi.

O, “Brexit” referendumundan əvvəl xəbərdarlıq etdi ki, Avropa Birliyindən (AB) çıxmaq üçün səsvermə resessiyaya səbəb ola bilər.

***

Əksər baş nazirliyə namizədlərdən fərqli olaraq, Karni əvvəllər heç vaxt siyasi vəzifə tutmayıb. Bununla belə, o, Trüdo ilə yarışda qələbəsi ən çox ehtimal olunan namizəd kimi görünür.

O, qalib gəlsə, ən böyük ticarət tərəfdaşı olan ABŞ ilə artan ticarət müharibəsi fonunda bu günə qədərki ən çətin sınaqlardan birində Kanadanın baş naziri olacaq.

Lakin Karninin bankda işləməsi ona yanvar ayında vəzifəyə gəldikdən sonra Kanadaya ağır tariflər tətbiq etməklə yanaşı, həm də ABŞ-ın Kanadanı ilhaq etməsini təklif edən ABŞ prezidenti Donald Trampla işləməkdə çoxlu təcrübə qazandırıb.

Karni 2011-2018-ci illərdə bütün dünyada tənzimləyicilərin işini koordinasiya edən Maliyyə Sabitliyi Şurasının (FSB) sədri vəzifəsində çalışıb və Trampın ilk dövründə siyasətlərə qlobal reaksiyada əsas rol oynayıb.

Karni keçən ayın sonunda Liberal Partiya rəhbərliyi debatları zamanı, “Mən böhranları necə idarə edəcəyimi bilirəm. Belə bir vəziyyətdə böhranın idarə edilməsi sahəsində təcrübə və danışıqlar aparmaq bacarığı lazımdır”, – demişdi.

Kanada Kral Hərbi Universitetinin siyasi elmlər professoru Stefani Çouinard deyib ki, Karninin təcrübəsi və iqtisadi ciddiliyi ona partiya rəhbərliyinə dəstək qazanmağa kömək edib.

Çouinard qeyd edib ki, Karni Trüdodan və onun siyasi mövqelərindən uzaqlaşmağa müvəffəq olub.

Trüdo yanvar ayında elan etdi ki, o, təxminən on ildən sonra tutduğu vəzifədən istefa verəcək, bu, populyarlığı getdikcə azalan partiyanın qarşıdan gələn ümumi seçkilər ərəfəsində təzyiqlərlə üzləşməsi nəticəsində baş verdi.