Aprel ayından etibarən ərzaq idxalı üçün yeni tarif rejimi nəzərdə tutan Donald Trampın sözlərinə görə, ABŞ-dan kənardan gələn heç bir kənd təsərrüfatı məhsulları yerli istehsal məhsulları ilə rəqabət apara bilməyəcək.

ABŞ prezidenti Donald Tramp hakimiyyətə gəldikdən sonra Konqresdəki ilk birgə çıxışında ticarət siyasətini açıqlayaraq, idxal olunan məhsullara tətbiq edilən gömrük rüsumlarının Amerika fermerlərinə böyük fayda verəcəyini vurğulayıb.

“Mən fermeri sevirəm. Biz indi ABŞ-dakı öz bazarımıza satacağıq, çünki heç kim sizinlə rəqabət apara bilməz”, – deyən Tramp, kənd təsərrüfatı məhsulları idxalına tətbiq edilən tariflərin qısa bir uyğunlaşma müddətindən sonra aprelin 2-də qüvvəyə minəcəyini qeyd edib.

AB-nin Kənd Təsərrüfatı Komissarı Kristof Hansen ABŞ-ın tarifləri ilə bağlı artan narahatlığı etiraf edərək və potensial zərərin qarşısını almaq üçün AB-ni daha çox ticarət fəallığına çağırdı.

Hansen qeyd edib ki, Avropanın bəzi kənd təsərrüfatı məhsulları, məsələn, şərab, spirtli içkilər və süd məhsulları xüsusilə stratejidir və onların qorunmasına ehtiyac var: “Əgər ABŞ bu cür məhsulları hədəfə alırsa, “AB-Mercosur” razılaşması sayəsində məhsullarımızı satmaq və fermerlərimiz üçün sabitliyi təmin etmək üçün alternativ yollarımız olacaq”.

***

Tramp xarici kənd təsərrüfatı məhsullarının istehlakçılar üçün təhlükəli olduğunu və ABŞ standartlarına uyğun olmadığını iddia edib: “Onlar tənzimlənmir. Onlar çox çirkli və iyrənc ola bilər və gəlib bizim Amerika fermerlərimizi incidirlər”.

Bu şərhlər, özünün ciddi qida təhlükəsizliyi standartları ilə fəxr edən və onları tez-tez mükəmməllik nöqtəsi kimi vurğulayan AB-yə birbaşa çağırış kimi qiymətləndirilə bilər.

“Bir çox AB ölkələrinin qastronomiyası, məhsulları və qida irsi qlobal səviyyədə tanınır və dünyanın ən yaxşısı kimi təriflənir”, – Avropa Komissiyasının sözçüsü bildirib və əlavə edib ki, AB onların mükəmməlliyi və nüfuzu sayəsində dünyanın ən böyük qida məhsulları ixracatçısıdır.

Sözçü onu da vurğulayıb ki, AB altı onillikdən artıq müddətdə tətbiq olunan sərt qaydalar və yüksək standartlar sayəsində qida təhlükəsizliyi üzrə dünya lideridir.

“Ciddi nəzarət və izlənilə bilən sistemlər ən yüksək təhlükəsizlik səviyyəsini qoruyaraq bütün istehsal zəncirini izləyir”, – deyən sözçü, üzv dövlətlər tərəfindən hər il 5 milyondan çox rəsmi yoxlamanın həyata keçirildiyini qeyd edib.

Bu yaxınlarda təqdim etdiyi Kənd təsərrüfatı və ərzaq baxışında AB bir daha təsdiq etdi ki, ərzaq təhlükəsizliyi standartlarının ciddi şəkildə tətbiqi və nəzarəti onun ticarət siyasətində müzakirə olunmayan prioritet olaraq qalır.

Yenilənmiş aqro-ərzaq strategiyasının bir hissəsi olaraq, AB Avropa ixracının təşviqi və müdafiəsində daha iddialı olmağa söz verib, eyni zamanda idxal olunan məhsullar üçün istehsal standartlarını, xüsusən də pestisidlərdən istifadə və heyvanların rifahını gücləndirəcək.

Avropa Birliyinin Ticarət Komissarı Maroş Şefçoviç Avropa Parlamentinin üzvlərinin “Merkosur” sazişi ilə bağlı iclası zamanı bu mövqeyi gücləndirərək bildirib ki, “sağlamlıq və istehlakçıların müdafiəsi heç bir ticarət danışıqlarında danışıqlar mövzusu deyil və olmayacaqdır”.

***

Son gərginliklər Trampın ilk prezidentlik müddətindən bəri mövcud olan ticarət mübahisəsini artırır.

ABŞ 2017-ci ildə İspan qara zeytunlarına gömrük rüsumları tətbiq etmişdi və bu, AB-nin Dünya Ticarət Təşkilatında (DTT) bu praktikaya etiraz etməsinə səbəb oldu.

Dörd il davam edən hüquqi mübarizə 2021-ci ilin noyabrında ABŞ-ın DTT qaydalarını pozduğuna dair bir qərarla nəticələndi.

Bununla belə, AB iddia edir ki, ABŞ bu problemi hələ həll etməyib və 35 milyon dollarlıq cavab tarifləri üçün DTT-nin razılığını almağa çalışıb.

AB-nin potensial hədəflər siyahısı ticarəti pozmamaq üçün ciddi şəkildə qorunan sirr olaraq qalır.

Lakin keçmiş mübahisələrə nəzər salsaq, AB siyasi cəhətdən həssas məhsullara zərbə vurmaqdan çəkinmir.

Əvvəlki ticarət mübahisələrində AB, hər ikisi Respublikaçıların qalalarında istehsal olunan Burbon və “Harley-Davidson” motosikletlərinə tariflər tətbiq etməklə, strateji cavab verməyə hazır olduğunu nümayiş etdirdi.