Mütəxəssislər, ABŞ Federal Ehtiyat Sisteminin (FED) siyasətində önümüzdəki aylarda artımla bağlı təşvişin inflyasiya narahatlıqlarını üstələyəcəyini proqnozlaşdırırlar.

Bütün dünyada inflyasiya-resessiya dilemması mövcud olmağa davam edərkən, ABŞ Prezidenti Donald Trampın ticarət siyasətlərinin iqtisadi görünüşü FED-in siyasətlərini çətinləşdirməyə davam edir.

Bu kontekstdə ekspertlər önümüzdəki aylarda FED-in siyasətində artımla bağlı narahatlıqların inflyasiya narahatlıqlarını üstələyə biləcəyini proqnozlaşdırırlar.

ING Beynəlxalq Baş İqtisadçısı Ceyms Naytli bildirib ki, FED-in yaxın gələcəkdə faiz dərəcələrini azaltması üçün heç bir təzyiq yoxdur, lakin artım üçün aşağı yönlü risklər ilin ikinci yarısı üçün faiz dərəcələrinin yarıya endirilməsinə işarə edir.

Knightley, FED-in keçən il faiz dərəcələrini 100 baza bəndi endirməsindən sonra Cerom Pauellin siyasəti daha da yumşaltmağa tələsmədiyini, mart toplantısı üçün heç bir dəyişiklik gözlənilmədiyini vurğulayıb.

“ABŞ prezidenti Donald Trampın xərclərinin azaldılması və proteksionist ticarət siyasəti böyümə perspektivlərinə zərbə vurur və potensial olaraq FED-i ilin ikinci yarısında dərəcələri azaltmağa məcbur edə bilər”, – Naytli bildirib.

“İlin əvvəlində çox nikbinlik var idi. İqtisadiyyat yaxşı vəziyyətdə idi və gözlənti Prezident Trampın gələrək vergi endirimləri və deregulyasiya ilə böyümə hekayəsini sürətləndirməsi idi”, – Naytli deyib.

Naytli qeyd edib ki, potensial olaraq inflyasiyanı artıran tariflər və immiqrasiya nəzarətləri bu qarışığa əlavə edildikdə, bazarlar FED-in faiz dərəcələrini azaltmaq qabiliyyətinin azalacağını hiss edir.

Lakin Trampın əsas prioritetləri hökumət xərclərinin azaldılması və ticarət proteksionizmi olaraq ortaya çıxdı: “Bu, təkcə dövlət işçiləri üçün deyil, həm də dövlət sektorunda çalışan milyonlarla özəl sektor podratçısı üçün işdən çıxarılma ilə bağlı narahatlıqları artırdı”.

“Tramp istehsalı bərpa etməyə çalışarkən əhəmiyyətli dərəcədə arta biləcək tariflər potensial qiymət artımlarının istehlakçıların xərcləmə gücünə zərər verə biləcəyi və şirkətlərin mənfəət marjalarının daha yüksək giriş xərcləri ilə sıxışdırıla biləcəyi qorxularını artırır”, – Naytli deyib.

Məyusedici iqtisadi məlumatlar və Trampın bu siyasətlərdən imtina etməsi birjaların iqtisadiyyatın gələcəyinə daha pessimist baxmasına səbəb olub: “Bu, bizim əsas ssenarimiz olmasa da, tənəzzüllə bağlı müzakirələr artmaqdadır”.

***

Naytli, FED-in dekabr ayı proqnozunu böyük ölçüdə saxlayacağını gözlədiklərini və baza ssenarisinin bu il iki dəfə 25 baz bəndlik faiz endirimi olacağını bildirdi.

“İşsizlik səviyyəsinin aşağı olması və inflyasiyanın hələ də yüksək olması və tariflərdən irəli gələn sürəti nəzərə alaraq ilin qalan hissəsində hədəfin üzərində qalması ehtimalı ilə, artım proqnozu zəifləyir və FED-in daha çox dəstək verməsi üçün təzyiqin artacağını gözləyirik. Gələn ilin mart ayında gözlənilən üçüncü 25 baza bəndi ilə sentyabr və dekabr aylarında faiz dərəcələri endirəcək.

***

“Commerzbank” ABŞ FED iqtisadçısı Bernd Vaydenştayner də FED-in mart iclasında faiz dərəcələrini dəyişməz qoyacağını proqnozlaşdırıb.

“İqtisadi artımla bağlı narahatlıqlar artsa da, inflyasiya hazırda hədəfin üstündədir. Önümüzdəki aylarda ən əhəmiyyətli sual FED-in bu dilemmanı necə həll edəcəyidir”, – deyən Vaydenştayner, yanvar ayında keçirilən son toplantıdan sonra iqtisadi mühitdə əhəmiyyətli dərəcədə pisləşmənin olduğunu və tənəzzüllə bağlı narahatlıqların artdığını bildirib.

Vaydenştayner bunun əsas səbəbinin Tramp administrasiyasının aqressiv və bəzən balanssız iqtisadi siyasət apardığını bildirib.

“Çox sayda tarif artımı elan edildi, bəziləri tez bir zamanda geri alındı ​​və ya təxirə salındı” deyən Vaydenştayner bunun qeyri-müəyyənliyin demək olar ki, dramatik artmasına səbəb olduğunu bildirib.

“Şirkətlər və istehlakçılar arasında aparılan sorğular, qeyri-müəyyənliyin artdığını təsdiqləyir, ehtimal ki, artım birinci rübdə yavaşlayacaq, FED, ehtimal ki, artımı təmin etmək üçün faiz dərəcələrini aşağı salmaq istəyəcək hələ ki, məlumatlarda öz əksini tapmayıb”.

“Bazarlar, Pauellin əvvəlki görüşlərdən fərqli bir ton istifadə edib-etmədiyini izləyəcək”.

FED üzvlərinin yenilənmiş proqnozlarının da maraqlı olacağını deyən Vaydenştayner, “Hazırda faiz dərəcələrində heç bir dəyişiklik olmasa belə, bazarlar FED sədri Pauellin iclas sonrası mətbuat konfransında son görüşlərdəkindən fərqli bir ton istifadə edib-etməyəcəyinə diqqət yetirə bilər”, – deyib.

“Dekabr ayında əsas faiz dərəcələrinin 2025-ci ildə yalnız 50 baza bəndi azaldılacağı güman edilirdi. Daha kəskin faiz endiriminin baş verə biləcəyinə dair hər hansı gözlənti, FED-in pisləşən iqtisadi mühit qarşısında pul siyasətini yenidən tənzimlədiyinə dair mühüm siqnal olacaq”, - Vaydenştayner bildirib. danışdı.

“Rabobank”ın baş strateqi Filip Marey də FED-in faiz dərəcələrini azaltmağa tələsmədiyini bildirib.

Bankın hökumət siyasəti və onun iqtisadiyyata təsiri ilə bağlı daha çox aydınlıq gəlməsini səbirlə gözlədiyini deyən Marey, əmək bazarındakı zəifliyin FED-i gələn iyun ayında faiz dərəcələrini azaltmağa inandıra biləcəyini əlavə edib.

“Sonra, biz hesab edirik ki, tariflərin inflyasiyaya təsiri və daha sərt sərhəd təhlükəsizliyi kəsilmələr dövründə uzun bir fasiləyə səbəb olacaq. Əslində, istehlakçıların inflyasiya gözləntiləri artıq bağlanmamış görünür”, – deyə Marey bildirib.