vaxtlı-vaxtında oxuyun! Bazar ertəsi, 31 mart 2025
1 ABŞ dolları 1 USD = 1.7 AZN
1 Avro 1 EUR = 1.6977 AZN
1 Rusiya rublu 1 RUB = 0.0272 AZN
1 İngiltərə funt sterlinqi 1 GBP = 1.9671 AZN
1 Türkiyə lirəsi 1 TRY = 0.0914 AZN
Üzeyir bəy Hacıbəyov (1885 - 1948)

«Əgər asudəlik istəyirsənsə, vaxtını hədər yerə itirmə»

Üzeyir bəy Hacıbəyov (1885 - 1948)
BÖHRAN  
Rusiyadan ABŞ gedişi 23:51 | 28 mart 2025 | Cümə Məqaləyə 130 dəfə baxılıb Şriftin ölçüsü Xəbərin şriftini kiçilt Xəbərin şriftini böyüt

Rusiyadan ABŞ gedişi

Yer üzündə düşmən olanların Mars üçün bazarlığı

Cavid SƏRXANBƏYLİ

MÖVZU İLƏ ƏLAQƏLİ

Rusiya İlon Maskın başçılıq etdiyi Mars missiyası ilə əlaqədar atom elektrik stansiyalarının tədarükü üçün ABŞ-la razılaşma əldə etmək istəyir.

Bu barədə dünən Rusiya prezidenti Vladimir Putinin beynəlxalq əməkdaşlıq üzrə nümayəndəsi Kirill Dmitriyev bildirib. O qeyd edib ki, Moskva bu təklifi Maskla videokonfrans vasitəsilə müzakirə edə bilər.

Dmitriev bu ay ikinci dəfədir ki, Mask ilə mümkün əməkdaşlıqdan bəhs edir. Təklif Rusiyanın Ukraynadakı müharibəsinə görə davam edən sanksiyalara baxmayaraq, gərginləşmiş diplomatik əlaqələrin bərpası üçün Rusiya və ABŞ arasında danışıqların təzələnməsi fonunda verilib.

ABŞ-ın qadağalarının davam etməsinə baxmayaraq, Moskva Vaşinqtonla iqtisadi əməkdaşlığı artırmağa çalışır. Putinin nümayəndəsi vurğulayıb ki, Rusiya Marsa missiyanı dəstəkləyə biləcək qabaqcıl nüvə texnologiyalarına malikdir.

“Rusiya Marsa missiya üçün kiçik ölçülü atom elektrik stansiyası və digər qabaqcıl texnoloji imkanlar təklif edə bilər. Biz hesab edirik ki, Rusiyanın Marsa missiyası üçün təklif edəcəyi çox şey var, çünki biz həyat qabiliyyətli olduğunu düşündüyüm bəzi nüvə texnologiyalara malikik”, - Dmitriyev bildirib.

Mask Mars missiyası üçün qarşısına iddialı bir məqsəd qoyub. Bu yaxınlarda o, “Starship” raketinin gələn ilin sonuna qədər Marsa uçmağa cəhd edəcəyini açıqlayıb. Əvvəlki sınaq uğursuzluqlarına və kosmos mütəxəssislərinin skeptisizminə baxmayaraq, Mask vaxt qrafiki ilə bağlı əminliyini qoruyur.

Mask, “X”də yazdığı bir paylaşımda insanların Marsa enişlərinin 2029-cu ildən başlaya biləcəyini, baxmayaraq ki, 2031-ci ilin daha real hədəf olduğunu söyləyib. O, həmçinin növbəti iyirmi il ərzində Qırmızı Planetdə özünü təmin edən şəhər qurmaq planlarından danışıb.

Belə bir həllin mümkün olması üçün sabit enerji mənbəyi lazımdır. Nüvə enerjisi uzun müddətdir kosmosda elektrik enerjisi istehsal etməyin ən səmərəli yollarından biri hesab olunur. Burada Rusiyanın təcrübəsi işə düşə bilər.

Dmitriev Maskı böyük uzaqgörən kimi qiymətləndirib və Rusiyanın təklifini qarşılıqlı faydalı fürsət kimi dəyərləndirib. Lakin təklif Moskvanın beynəlxalq sanksiyaların yaratdığı iqtisadi təzyiqləri azaltmaq yollarını axtardığı bir vaxta təsadüf edir.

Mask Mars missiyası ilə irəlilədikcə, o, həm də Yer kürəsində siyasi problemlərlə üzləşir. “Teslanın yıxılması” adlı qlobal etiraz hərəkatı şirkəti Tramp administrasiyası ilə iddia edilən əlaqələrə görə hədəfə almağa başlayıb.

Fəallar Maskı hökumət siyasətinə təsir göstərməkdə ittiham edərək martın 29-da 500 Tesla avtosalonunda nümayişlər planlaşdırıblar. Hərəkatın təşkilatçılarından biri olan Alis Hu, xüsusilə sağçı fəal Laura Lumerin yanlış formada Çin vətəndaşı olmasına eyham vurduqdan sonra təhdidlərlə üzləşib.

“Bu etirazlar yalnız Elon Mask kimi insanların etirazçıları təqib etməyə və qorxutmağa çalışdığı üçün dayanmır. Mənə elə gəlir ki, bu, məni daha da motivasiya edir, çünki bizim təşkil etdiyimiz dinc etirazlar işə yarayır”, – Hu deyib.

Etirazlar dinc şəraitdə davam etsə də, Teslanın yerləşdiyi yerlərdə vandalizm hərəkətləri artıb. Kolorado və Cənubi Karolinada həbslər baş verib, baxmayaraq ki, “Tesla Takedown” hərəkatı ilə birbaşa əlaqəsi təsdiqlənməyib. ABŞ hökuməti hücumlara sərt cavab verib. Prezident Tramp bunları daxili terrorizm adlandırıb. FTB direktoru Kaş Patel araşdırma aparmaq üçün işçi qrupu yaradıb.

Tramp administrasiyası “Tesla”nı tanıtmağa davam edir. Ağ Evdə maşınlarını nümayiş etdirən prezident nəvəsinə “Cybertruck” vəd edib. Hətta ticarət naziri Hovard Lutnik amerikalıları milli televiziyada “Tesla” səhmlərinə investisiya qoymağa təşviq edib.