Orta əsrlərə Osmanlı sultanı, ya Səfəvi şahı keçəndə, baba deyə qışqırsan adamın ağzını 3 yerə cırardılar. Sən kimsən padşaha baba deyirsən, Taxta taca göz dikmisən? Hökmdarındı, sən də qul. Gözünün içinə baxmağa ixtiyarın yox idi. Hansısa yüksək səviyyəli bir məmur olsan bəlkə dombalıb xələtindən öpmək, üzünü başmağına sürtmək şərəfinə nail ola bilərdin.

O tərəf, bu tərəf elə baba deyir elə bil şahzadə qanı daşıyırlar. Sən mən uzağı vergi verən, qoyun otaran, hökmdarların şəxsi prinsipləri ilə başlayan mənasız savaşlarda canını verən hansısa insanın nəvəsiyik. Ən yaxşı halda tacir, saray qulu, yaltaqlanmaq üçün şeir yazan amma yenə şahı görəndə əyilən birinin nəvəsiyik.

Dünyanın heç yerində, uca kralım, imperator babam zad sözləri yoxdur. Türkiyədə var, onlar da bizi xəstələndiriblər. Sosial şəbəkələrdə nə vaxt baxırsan qırğındı. Bir deyir Səlim yaxşı oğlan olub, biri deyir İsmayıl.

Adam belə statuslar yazmağa çəkinir, onda da söyürlər. Şah İsmayıl və özündən sonra gələnlərin yaxşı işləri görüb, indi yaşadığımız Azərbaycandan ərəb-fars dövləti Şirvanşahları süquta uğradıb. Bununla da Azərbaycan Türk kimliyi möhkəmlənməyə başlayıb. Osmanlı da türklərin indiki Anadoluda, İstanbulda, Ankarada bərkiməsini təmin ediblər.

Səhvləri, düzləri ilə tariximizdir. Sadəcə zalım orta əsrlər olub, planetin hər yerində krallar Allahla bir tutulurdu, belə qəbul edin. Ölüb gediblər, bundan sonra nə Səfəvi qurulandı, nə Osmanlı. Biri sünnilik yayıb, biri şiəlik, yenə o dövrün tələbi idi. Şiəlikdən xoşun gəlmir, sünni ol, ya da tərsi.

Qırğınlarla bağlı yazım, yalandır. Heç biri səfərlərdə sadə silahsız müsəlman qanı axıtmayıb. İslamda müsəlmanı yağmalamaq qadağadır deyə, savaşlar ancaq ordular arası gedirdi. Onlar da kraldan başqa həm də ali dini liderlər idi.

Ciddi heç bir mənbədə Osmanlının Azərbaycanda və ya Səfəvilərin İraqda, Özbək torpağında qətliamlar törəməsi ilə bağlı fakt yoxdur. Osmanlı buranı işğalda saxlaya bilmirdi, çünki ordu baxırdı heç kimi soya bilmir, üsyan qaldırırdı ki, bura nəyə gəlmişik gedək Avropaya.

Bir də zorla məzhəb yayma da yalandır. Məzhəb yayan məcbur edib yayardı. Qəbul etməyəni doğrayardı. Səfəvi torpağında İraq, Əfqanıstan, Türkmənistan, Azərbaycanda yetərincə sünni var. Elə də keçmiş Osmanlı torpağında şiə, ələvi və ya başqa sünni məzhəblər. Sarayın məzhəbi təsir edirdi, mədəni dini assimilyasiya gedirdi, bu qədər.