İsveçdəki Karolinska İnstitutunun epidemioloqları 90 yaşdan yuxarı uzunömürlü şəxslərin qanını araşdıraraq mühüm markerlər aşkar ediblər.

“GeroScience” elmi jurnalında dərc edilən araşdırmada uzun ömürlü insanlarda, o cümlədən xolesterin və qlükoza səviyyələrində müəyyən ümumi xüsusiyyətlər axtarılıb. Daha sonra bu biomarkerlər daha qısa ömürlü insanların qanında olan xüsusiyyətlərlə müqayisə edildi.

Araşdırmaya sağlamlıq müayinəsindən keçən 64-99 yaş arası 44.000 isveçlinin məlumatları daxil edilib. Bu iştirakçılar daha sonra İsveç reyestrinin məlumatları vasitəsilə 35 ilə qədər izlənib.

Bu şəxslərdən 1224 nəfəri (2,7 faiz) 100 yaşa qədər yaşayıb. Yüzilliklərin böyük əksəriyyəti (85 faiz) qadınlar olub.

100 yaşına çatmış insanlar 60 yaşlarında olanlara nisbətən daha az qlükoza, kreatinin və sidik turşusuna malik olurlar.

Tədqiqatçı Karin Modiq “The Conversation”da yazır: “Ən aşağı ümumi xolesterin və dəmir səviyyəsi olan insanların 100 yaşa qədər yaşamaq şansı ən aşağı idi. Bu arada, qlükoza, kreatinin, sidik turşusu və qaraciyər funksiyası göstəriciləri yüksək olan insanların da 100-ə çatma şansı azalır”.

Bununla belə, alim vurğulayır ki, ümumiyyətlə, son dərəcə aşağı və ya yüksək dəyərlər uzun ömür şansını azaldır. Məsələn, sidik turşusu səviyyəsi ən aşağı olan qrupdakı insanların 100 yaşına çatma şansı 4 faiz olduğu halda, sidik turşusu səviyyəsi ən yüksək olan qrupdakıların yalnız 1,5 faizi 100 yaşa çatır.

“Kəşf etdiyimiz fərqlər ümumilikdə kiçik olsa da, onlar metabolik sağlamlıq, qidalanma və müstəsna uzunömürlülük arasında potensial əlaqə olduğunu göstərir”, – Modiq yazıb.

“Yaşlandıqca böyrək və qaraciyər dəyərlərini, həmçinin qlükoza və sidik turşusu dəyərlərini izləmək yəqin ki, pis fikir deyil”.

Araşdırma son dərəcə uzun ömürlü insanlar və onların daha qısa ömürlü həmyaşıdları arasında yaş ölçülən biomarkerləri müqayisə edən ən böyük tədqiqatdır.

Bununla belə, biomarker dəyərlərinə hansı həyat tərzi faktorlarının və ya genlərinin cavabdeh olduğuna dair heç bir nəticə çıxarıla bilməyib. Bu məsələlər gələcək tədqiqatlarda daha dərindən araşdırıla bilər.