ABŞ Xəstəliklərə Nəzarət və Qarşısının Alınması Mərkəzlərinin (CDC) məlumatına görə, 40 yaşdan yuxarı qadınlar Birləşmiş Ştatlarda daha çox ilk dəfə uşaq dünyaya gətirir və gənc anaları geridə qoyurlar. Yeniyetmələrin hamiləliyi tarixi bir azalmada olsa da, məhsuldarlıq yaş aralığı yuxarıya doğru dəyişir.

ABŞ Xəstəliklərə Nəzarət və Qarşısının Alınması Mərkəzlərinin (CDC) 2025-ci ilin mart ayı hesabatına görə, ABŞ tarixində ilk dəfə olaraq 40 yaşdan yuxarı qadınlar kiçik yaş qruplarından daha çox uşaq sahibi olmağa başlayıblar.

1990-cı ildən bəri doğum nisbətlərinin dəyişməsi cəmiyyətin ailə formalaşması üstünlükləri və reproduktiv texnologiyaların inkişafı ilə sıx bağlıdır.

CDC məlumatlarına görə, 1990-2023-cü illər arasında ABŞ-da doğumların ümumi sayı 14 faiz azalıb.

Bu dövrdə 20 yaşa qədər qadınlar arasında doğum əmsalı kəskin şəkildə – 73 faiz azalıb.

1990-cı ildə hər səkkiz doğuşdan biri gənc analarda olduğu halda, 2023-cü ildə bu nisbət hər 25 doğuşdan 1-ə enmişdir.

Eyni dövrdə:

20-24 yaşlı qadınlar arasında doğum 44 faiz azalıb.

25-29 yaşlı qadınlar arasında 23 faiz azalma qeydə alınıb.

***

Digər tərəfdən, 30 və yuxarı yaşda olan qadınlar arasında doğum nisbətində əhəmiyyətli artımlar qeydə alınıb:

30-34 yaşlı qadınlar arasında doğum səviyyəsi 24 faiz artıb.

35-39 yaş qrupunda 90 faiz artım müşahidə olunub.

Ən təəccüblü artım 40 və yuxarı yaşda olan qadınlar arasında baş verib – 193 faiz.

1990-cı ildə 40 yaşdan yuxarı ana olan qadınlar cəmi 1,2 faiz təşkil edirdisə, 2023-cü ildə bu göstərici 4,1 faizə yüksəlib. Beləliklə, ilk dəfə olaraq 40 yaşdan yuxarı qadınlar arasında ilk dəfə ana olanlar gəncləri üstələyib.

***

CDC qeyd edir ki, bu yaşa bağlı dəyişiklik məhsuldarlıq meyllərində struktur dəyişikliyini göstərir. 1990-cı ildə doğulanların 70 faizini 30 yaşa qədər qadınlar təşkil edirdisə, 2023-cü ildə bu göstərici 48,6 faizə qədər azalıb. Eynilə, hazırda 30 yaşdan yuxarı qadınlar doğumların yarıdan çoxunu (51,4 faiz) təşkil edir.

Kolumbiya Universiteti Doğuş Mərkəzindən Ashli Uiltşir, bu transformasiyanın arxasında doğuşa nəzarət üsulları və ART (köməkçi reproduktiv texnologiyalar) sahəsində irəliləyişlərin olduğunu bildirib.

Uiltşir, bu tendensiyanın qalıcı ola biləcəyinə işarə edərək, “Bu dəyişiklik təkcə karyera planlaması ilə deyil, həm də şəxsi üstünlüklər, tibbi ehtiyaclar və alternativ ailə formalaşması modelləri ilə bağlıdır”, – deyib.

Yumurtalıqların dondurulması, embrion bankçılığı və donor yumurtaları kimi seçimlər sayəsində qadınlar uşaq sahibi olmağı sonrakı yaşlara qədər təxirə sala bilirlər.