vaxtlı-vaxtında oxuyun! Cümə axşamı, 10 iyul 2025
1 ABŞ dolları 1 USD = 1.7 AZN
1 Avro 1 EUR = 1.6977 AZN
1 Rusiya rublu 1 RUB = 0.0272 AZN
1 İngiltərə funt sterlinqi 1 GBP = 1.9671 AZN
1 Türkiyə lirəsi 1 TRY = 0.0914 AZN
Səttar Xan (1866 - 1914)

«Yüksəlməyə hər millətin
Öz yolları vardır
Millətlər uçar,
yüksələr öz doğma dilyilə»

Səttar Xan (1866 - 1914)
AMERİKA  
“Müharibələrə 2,4 trilyon dollar xərclənib” 20:20 | 9 iyul 2025 | Çərşənbə Məqaləyə 20 dəfə baxılıb Şriftin ölçüsü Xəbərin şriftini kiçilt Xəbərin şriftini böyüt

“Müharibələrə 2,4 trilyon dollar xərclənib”

“Silah istehsalı Amerika xalqının vergiləri ilə maliyyələşdirilir”

CAVİD

MÖVZU İLƏ ƏLAQƏLİ

ABŞ Müdafiə Nazirliyi (Pentaqon), silah istehsalı və müharibələri maliyyələşdirmək üçün özəl firmalara 2,4 trilyon dollar vəsait ayırıb.

ABŞ-da yerləşən Braun Universitetinin apardığı araşdırma Pentaqonun 2020–2024-cü illərdəki xərcləri və müqavilələri ilə bağlı statistik məlumatları toplayıb.

Araşdırmada, Müdafiə Nazirliyinin həmin dövrdə müdafiə sənayesi şirkətlərinə 2,4 trilyon dollar məbləğində vəsait ayırdığı müəyyən olunub.

Hesabata görə, Pentaqonun maliyyə ayırdığı ən böyük 5 şirkət – “Lockheed Martin”, “Raytheon”, “Boeing”, “General Dynamics” və “Northrop Grumman” – ümumilikdə 771 milyard dollarlıq müqavilə əldə edib.

Araşdırmanın müəllifi Stefani Savell hərbi xərclərlə bağlı bu fikirləri səsləndirib: “Bu rəqəmlər göstərir ki, müharibə və silah istehsalını maliyyələşdirmək məqsədilə vergi ödəyicilərindən böyük həcmdə sərvət transfer edilir”.

ABŞ Prezidenti Donald Tramp vəzifəyə başladıqdan sonra müdafiə sənayesinə ayrılan xərclərin yarıya endirilə biləcəyi siqnalını vermişdi. Lakin Trampın təzyiqi ilə ötən həftə Konqresdən keçən “Böyük Gözəl Qanun Layihəsi” çərçivəsində Pentaqona əlavə 157 milyard dollarlıq büdcə ayrılmışdı.

Hesabatda 11 sentyabr hücumlarından sonra Corc Buş administrasiyası tərəfindən başladılan “terrora qarşı müharibə” kampaniyasının Tramp rəhbərliyi dövründə də artaraq davam etdiyinə diqqət çəkilir.

Hesabatda həmçinin qeyd olunur ki, ABŞ, ən böyük rəqibi olan Çinə qarşı müdafiə xərclərini artırır, İsrail və Ukraynaya rekord həcmdə silah tədarükü həyata keçirir.

Araşdırmada ABŞ ordusunun 2021-ci ildə Əfqanıstandan çıxması ilə xərclərdə azalma baş vermədiyi də vurğulanır: “Sentyabr 2021-də ABŞ-ın Əfqanıstandan çıxması sülh gətirmədi. Əksinə, həmin dövrdə Prezident Co Bayden, Pentaqon üçün daha yüksək illik büdcələr tələb etdi və Konqres də bu tələbləri təsdiqlədi. Prezident Tramp da hərbi büdcələri artırmaq siyasətini davam etdirir”.

Hesabata əsasən, “SpaceX”, “Palantir” və “Anduril” kimi “hərbi texnologiya” firmaları bu xərclərdən ən çox fayda görəcək şirkətlərdir. Bu firmaların Tramp administrasiyası ilə yaxın əlaqələri olduğu vurğulanır.

Hesabatın digər müəllifi Uilyam D.Hartung, özəl firmalarla Vaşinqton arasındakı münasibətlərin Pentaqonun xərclərinə necə təsir etdiyini qiymətləndirib: “Nazirliyin büdcəsinin böyük hissəsi şirkətlərə yönəldilir və bu vəsaitlər rasional müdafiə planlamasından daha çox xüsusi maraq qruplarının lobbi fəaliyyətləri ilə əlaqəlidir. Bu vəsaitlərin əksəriyyəti isə ya funksional olmayan, ya da həddindən artıq baha silah sistemlərinə və şişirdilmiş kompensasiya paketlərinə xərclənir”.