Son illərdə bir çox məhsulların qrammatikası azalsa da, qiymətləri artmaqda davam edir. “Gizli qiymət artımları” adlanan bu üsulla istehlakçılar bilmədən daha az məhsul alır, lakin daha çox ödəyir. Mütəxəssislər alış-veriş zamanı qiymət-çəki müqayisəsinin aparılmasının vacibliyinə diqqət çəkirlər.

Son illərdə bir çox gündəlik istehlak məhsullarının çəkisi azalıb, lakin qiymətləri azalmayıb və hətta tam əksinə artıb. Bu təcrübə “yığılma” və ya “gizli artım” kimi tanınır. Məsələn, “Lay’s çips” paketləri 300 qramdan 250 qrama enib, qiyməti isə 2,90 avrodan 3,20 avroya yüksəlib. Eynilə, “Lipton” soyuq çay şüşələri 40 faiz bahalaşıb, ölçüsü isə 1,5 litrdən 1,25 litrə düşüb.

Fransa hökuməti 2024-cü il iyulun 1-dən etibarən supermarketlərin qiymət dəyişiklikləri və məhsulun miqdarının azaldılması barədə istehlakçılara məlumat verməsini məcburi edib. Buna əməl etməyən müəssisələr 3000-15000 avro arasında cərimə olunur.

İstehlakçıları niyə xəbərdar etmirlər?

Araşdırmalara görə, beynimiz heç də həmişə qiymət və kəmiyyət dəyişikliklərini məntiqlə qiymətləndirmir. Məsələn, məhsulun çəkisinin 400 qramdan 395 qrama qədər azalması 450 qramdan 445 qrama qədər azalmadan daha çox azalma kimi qəbul edilir. Həmçinin, 9,99 avroluq məhsul psixoloji cəhətdən 10,00 avroluq məhsuldan daha ucuz görünür.

Kiçilmə təsirini minimuma endirmək üçün istehlakçılara qiymətləri qrama görə deyil, kilo və ya litrə görə müqayisə etmələri, köhnə və yeni qablaşdırmaları yoxlamaq tövsiyə olunur. İstehlakçıların məlumatlılığı şirkətlərin bu cür qiymət oyunlarına əl atmasını çətinləşdirə bilər.