vaxtlı-vaxtında oxuyun! Çərşənbə, 2 aprel 2025
1 ABŞ dolları 1 USD = 1.7 AZN
1 Avro 1 EUR = 1.6977 AZN
1 Rusiya rublu 1 RUB = 0.0272 AZN
1 İngiltərə funt sterlinqi 1 GBP = 1.9671 AZN
1 Türkiyə lirəsi 1 TRY = 0.0914 AZN
Səttar Xan (1866 - 1914)

«Yüksəlməyə hər millətin
Öz yolları vardır
Millətlər uçar,
yüksələr öz doğma dilyilə»

Səttar Xan (1866 - 1914)
REGİON  
Korrupsiya ilə mübarizə yoxsa siyasi təzyiq? 01:55 | 21 mart 2025 | Cümə Məqaləyə 88 dəfə baxılıb Şriftin ölçüsü Xəbərin şriftini kiçilt Xəbərin şriftini böyüt

Korrupsiya ilə mübarizə yoxsa siyasi təzyiq?

İmamoğlunun həbsi CHP-nin bağlanmasına səbəb ola bilərmi?

Tağı KƏRİMLİ

MÖVZU İLƏ ƏLAQƏLİ

Martın 19-da İstanbul Böyükşəhər Bələdiyyə Başqanı Əkrəm İmamoğlunun korrupsiya ittihamları ilə saxlanılması Türkiyə siyasi arenasında geniş müzakirələrə səbəb olub. Bu hadisə, onun martın 18-də İstanbul Universiteti tərəfindən diplomunun ləğvindən sonra baş verib. Rəsmi açıqlamalara görə, İmamoğluya qarşı cinayətkar təşkilata rəhbərlik etmək, hədə-qorxu yolu ilə pul tələb etmə, rüşvət alma və digər ittihamlar irəli sürülüb.

Prezident Rəcəb Tayyib Ərdoğan bu məsələyə münasibət bildirərək müxalifətin məhkəmənin irəli sürdüyü iddialara cavab vermək əvəzinə, siyasi şüarlar və mediada manipulyasiya yolu ilə xalqı aldatmağa çalışdığını bildirib. Onun fikrincə, Türkiyənin əsas problemi müxalifətin daxili çəkişmələri və siyasi oyunlarıdır. Ərdoğan açıq şəkildə qeyd edib ki, AKP və onun müttəfiqləri üçün bu tip “şoular” siyasi gündəmin əsas mövzusu deyil.

İmamoğlunun diplomunun ləğvi onun prezidentliyə namizədliyini sual altına qoyur, çünki Türkiyə qanunvericiliyinə görə, prezidentliyə namizədin ali təhsili olmalıdır. Müxalifət isə bu addımı siyasi motivli bir qərar kimi dəyərləndirir və Ərdoğan hökumətinin rəqiblərini zəiflətmək məqsədilə atdığını iddia edir.

İmamoğlunun həbsi Türkiyədə siyasi atmosferin daha da gərginləşməsinə səbəb olub və bunun ardınca yeni ifşaların baş verəcəyi gözlənilir. Onun İstanbul Böyükşəhər Bələdiyyəsinə rəhbərlik etdiyi dövrdə həyata keçirilən layihələr, maliyyə əməliyyatları və digər məsələlər üzərində ciddi araşdırmalar aparıla bilər. Əgər həqiqətən də İmamoğlu və onun ətrafına qarşı korrupsiya və qanunsuzluq ittihamları təsdiqlənərsə, bu, təkcə İstanbul Bələdiyyəsi ilə məhdudlaşmayacaq. Türkiyənin digər böyük şəhərlərindəki idarəçilik modelləri də təftiş oluna bilər və daha genişmiqyaslı siyasi-hüquqi proseslərin şahidi ola bilərik.

Digər tərəfdən, əgər bu ittihamların arxasında siyasi motivlər dayanırsa və müxalifətin güclənməsinin qarşısını almaq məqsədilə atılmış addımlar olduğu sübut edilərsə, o zaman AKP hakimiyyətinə qarşı ciddi etiraz dalğası formalaşa bilər. Müxalifət bu situasiyadan istifadə edərək iqtidarı korrupsiya ilə mübarizə adı altında siyasi rəqiblərini susdurmaqda ittiham edəcək.

Əgər İmamoğlunun həbsi və ona qarşı irəli sürülən ittihamlar təkcə fərdi bir korrupsiya işi kimi qalmayıb, CHP-nin daxilində sistematik qanunsuzluqların və cinayətkar əlaqələrin mövcudluğunu sübut edərsə, bu, partiyanın bağlanmasına qədər gedə bilər. Türkiyə siyasətində əvvəllər də partiyaların bağlanması nümunələri olub və Konstitusiya Məhkəməsinin qərarı ilə belə bir addımın atılması mümkündür.

AKP iqtidarı İmamoğlunun həbsi fonunda CHP-ni yalnız korrupsiya ittihamları ilə deyil, eyni zamanda dövlət quruluşuna qarşı fəaliyyət göstərməkdə də suçlaya bilər. Xüsusilə, CHP daxilində bəzi fraksiyaların qeyri-qanuni yollarla maliyyələşdirilməsi və xarici güclərlə əlaqələrinin olması iddiaları sübuta yetirilsə, hökumət partiyanın bağlanmasını hüquqi əsaslara oturtmağa çalışa bilər.

Digər tərəfdən, bu ssenari gerçəkləşərsə, Türkiyədə ciddi siyasi böhran baş verə bilər. CHP-nin bağlanması ölkənin siyasi tarixinə təsir edəcək və müxalifəti yeni bir platforma yaratmağa məcbur edəcək. Həmçinin, belə bir addım beynəlxalq arenada Türkiyənin siyasi sisteminə dair suallar yaradacaq və Qərb dövlətlərinin reaksiyasına səbəb ola bilər.

Bütün bunlar göstərir ki, İmamoğlunun həbsi təkcə bir bələdiyyə başçısının korrupsiya məsələsi deyil, həm də Türkiyənin gələcək siyasi nizamına təsir edə biləcək proseslərin başlanğıcıdır. CHP-nin bağlanıb-bağlanmayacağı isə məhkəmə qərarlarından və siyasi atmosferin necə inkişaf edəcəyindən asılı olacaq.