vaxtlı-vaxtında oxuyun! Cümə axşamı, 21 noyabr 2024
1 ABŞ dolları 1 USD = 1.7 AZN
1 Avro 1 EUR = 1.6977 AZN
1 Rusiya rublu 1 RUB = 0.0272 AZN
1 İngiltərə funt sterlinqi 1 GBP = 1.9671 AZN
1 Türkiyə lirəsi 1 TRY = 0.0914 AZN
Heydər Əliyev (1923 - 2003)

«Müstəqillik yolu qədər çətin yol yoxdur»

Heydər Əliyev (1923 - 2003)
ANALİZ  
09:52 | 14 noyabr 2016 | Bazar ertəsi Məqaləyə 2045 dəfə baxılıb Şriftin ölçüsü Xəbərin şriftini kiçilt Xəbərin şriftini böyüt

Hissə qapılmadıq ki?

Trampı Klintonun kölgəsində qoyub, qeyri-ciddi hesab etməklə…

İlqar ALTAY

MÖVZU İLƏ ƏLAQƏLİ

ABŞ seçkisi gününədək bütün diqqətlər(diqqətimiz) o dərəcə arxayınlıqla Klintonun üzərində yığılıb ki, Trampa qeyri-ciddi yanaşılmaqla, onun nə prezidentlik proqramı, nə siyasi, iqtisadi, şəxsi həyatı və dərindən fikir verilməyib. Trampın şok qələbəsindən sonra, analitiklər və araşdırmaçılar təzədən əl-ayağa düşüb, onun şəxsi keyfiyyətləri və seçicilərə söz verdiyi məqsədlərini «ortaya çıxarmağa» başlaylblar. Halbuki sən demə bu kişidə diqqətçəkən və ciddi görünən məqamlar yox deyilmiş...

Amerika xalqı bütün dünyaya (hamımıza) çağırış edib başa saldı: oturub «Niyə, Hillari xanım uduzdu?!» məyusluğunu çəkməkdənsə, «Niyə, Donald bəy uddu?!» - vacib ictimai əhəmiyyətli sualın ətrafında düşünmək lazımdır.

Bu saat dəbdə olan sözlər budur ki, kimin prezident seçilməsindən asılı olmayaraq ABŞ-ın siyasəti dəyişmir, ABŞ siyasətini bu ölkənin prezidentləri müəyyən etmir, bunu ümumi ictimai-siyasi sistem edir və s... Gülməli qədər absurd yanaşmalardır. Elədirsə və belə əhəmiyyətsizdisə, prezident, onun administrasiyası nə üçündür? Bütün bu seçkilər və seçki ətrafı qovğalar nə üçündür?

Aşağıda Trampın prezidentliyinin ilk 100 gün ərzində ABŞ daxili və xarici siyasətində aparacağı radikal və qətiyyətli dəyişikliklər barədə bəzi maraqlı məqamları diqqətinizə çatdırım.


Vaşinqtonun (dövlət idarəçiliyi) «təmizlənməsi» barədə

 

- Konqresmenlərin müddət sayına limit qoyulması. (Yəni məsələn, deputat 2 dəfədən artıq seçilə bilməz);


- İstefaya çıxmış Ağ Ev əməkdaşları və konqresmenlərin lobbiciliyinə qadağa. - Büdcə təşkilatları və işçiləri sayının artırılmasına qadağa və ümumiyyətlə, azaldılması tədbirləri.

 

Amerika işçilərinin müdafiəsi barədə

 

- ABŞ-ın NAFTA (Kanada-ABŞ-Melsika) və Sakit Okean hövzəsi TPP (12 dövlət) azad ticarət müqavilələrindən birtərəfli çıxması;


- Çin dövlətinin «valyuta manipulyatoru» (dələduzu) elan edilib, Çindən gələn mallara 45 faiz rüsum qoyulması;


- Beynəlxalq müqavilələrdəki ABŞ fəhlə-əməkdaşlarına ziyanlı olan bütün məqamların aşkarlanıb ləğv edilməsi;


- 50 trilyon(!!!) dəyərində ABŞ enerji daşıyıcılarının hasilatına (neft, qaz və kömür) olan məhdudiyyətin, yeni iş yerləri açılması ilə paralel, götürülməsi. (Qeyd edim, bununla dünya bazarında neftin qiyməti 8 dollara düşə bilər!);


- BMT-nin iqlim dəyişikliyi proqramına çoxmilyardlı ödənişin ləğvi, vəsaitin ABŞ su infrastruktur və ətraf mühitinə yönəldilməsi.

 

Təhlükəsizlik və qanunun aliliyi barədə

 

- Obamanın bütün konsitusiyadankənar qərar, memorandum və əmrlərini ləğv etmək;


- Qeyri-leqal emiqrantları təqib etməyən Nyu-York, Vaşinqton, Çikaqo və s. kimi şəhərlərin federal maliyyələşmə ləğvi;


- 2 milyondan çox, qanunları pozmuş miqrantın deportasiyası və onları geriyə qəbul etməyən ölkələrə viza qadağası;


- Terroristlərin təsir dairəsi güclü olan bütün ölkələrdən miqrant qəbulunun dayandırılması. Ölkəyə bütün gələnlərin ciddi nəzarətdən keçirilməsi.


Yeni qanun ideyaları


- iqtisadi artımı 4 faiz, işçi yerlərini 25 milyon artıran iqtisadi planın qəbulu;


- Özəl-dövlət əməkdaşlığı vasitəsi ilə ölkənin infrastrukturu proyektlərinə 1 trilyon dollar yönəldilməsi;


- Barak Obamanın məşhur səhiyyə reformasını («Obamacare») ləğv etmək;


- Uşaq bağçalarına və yaşlıların qayğısı-qulluğuna xərc edən ailələrin vergi ödəyiciliyinə güzəştlər;


- Təhsil sistemini elə dəyişmək ki, bütün valideynlər övladlarını istənilən tipli məktəblərə göndərə bilsinlər. Təhsil standartları qoyan federal qanunu ləğv etmək;

Tramp eləcə də, daxili və xarici təhlükəsizliyin gücləndirilməsinə və hərbi büdcənin artırılmasına yönəlik ayrıca qanunların qəbuluna söz verib.

Göründüyü kimi, nəhəng, ağır dövlət üçün riskli qədər fərqli, kəskin dönüşlü proqramdır. Böyük ağır maşınlar isə kəskin dönüşdə adətən aşır. Amma ki, görünür, xalq da uzun müddətdir, yorucu idarəçilikdən sonra fərq və yenilik istəyib. Və Trampın bütün mənfilik və qəribəlikləri içərisində müsbət çalarlar axtarıb... Və tapıb.


   

MÜƏLLİF

ANKET

Hökümətin ölkədə hansı sahəyə diqqətinin artırılmasını istərdiniz?

  • Elm-təhsil
  • Səhiyyə
  • Sosial Müdafiə
  • Ekologiya, təbii sərvətlər
  • Müdafiə-təhlükəsizlik
  • Mədəniyyət, incəsənət, ədəbiyyat
  • Kənd təsərrüfatı, aqrar sənaye
  • Sahibkarlıq, sənaye (zavod, fabrik)