vaxtlı-vaxtında oxuyun! Cümə, 4 iyul 2025
1 ABŞ dolları 1 USD = 1.7 AZN
1 Avro 1 EUR = 1.6977 AZN
1 Rusiya rublu 1 RUB = 0.0272 AZN
1 İngiltərə funt sterlinqi 1 GBP = 1.9671 AZN
1 Türkiyə lirəsi 1 TRY = 0.0914 AZN
Heydər Əliyev (1923 - 2003)

«Vətənpərvərlik insanın daxilindəki duyğulardır. Əgər bunlar yoxdrusa, o insan mənəviyyatsızdır»

Heydər Əliyev (1923 - 2003)
AVROPA  
5 faizlik tələbi yerinə yetirmək üçün üsul 20:35 | 3 iyul 2025 | Cümə axşamı Məqaləyə 15 dəfə baxılıb Şriftin ölçüsü Xəbərin şriftini kiçilt Xəbərin şriftini böyüt

5 faizlik tələbi yerinə yetirmək üçün üsul

İtaliya NATO hədəfinə çatmaq üçün hansı strategiyanı izləyəcək?

CAVİD

MÖVZU İLƏ ƏLAQƏLİ

İtaliya NATO-nun müdafiə xərclərini artırmaq qərarını həyata keçirmək üçün “yaradıcı” üsullara müraciət edə bilər.

İyunun 25-də başa çatan NATO Sammitində qəbul edilən qərara əsasən, üzv dövlətlər qarşıdakı 10 il ərzində ümumi daxili məhsulunun (ÜDM) ən azı 3,5 faizini əsas müdafiə xərclərinə ayıracaqlar.

Bununla belə, “Reuters”in təhlili göstərir ki, İtaliya 1,5 faizlik göstərici ilə NATO-nun keçən il təyin etdiyi 2 faizlik hədəfdən geri qalır.

Roma administrasiyası 5 faizlik hədəfə çatmaq üçün xərclərini 60 milyard avrodan çox artırmalı olacaq. Lakin bu, Avropada ikinci ən yüksək borc yükü (ÜDM-in 135 faizi) olan ölkə üçün böyük yük olacaq.

İtaliya 2 faizlik hədəfə çatmaq üçün əvvəllər müdafiə büdcəsinə daxil edilməyən hərbi pensiyalar və sahil mühafizəsi xərcləri kimi maddələri nəzərə almışdı.

5 faizlik hədəfə çatmaq üçün eyni metodun daha geniş kontekstdə tətbiq oluna biləcəyi qeyd edilir.

Bu məqsədlə Roma rəhbərliyinin mülki infrastruktur sərmayələrini “ikili istifadə” əsası ilə müdafiə xərcləri kimi təsnifləşdirməyi planlaşdırdığı yazılır. Limanlar, gəmiqayırma zavodları, dəmir yolları və avtomobil yolları xüsusilə qabarıqdır. Hətta Siciliya ilə materik arasında uzun müddətdir tikintisi planlaşdırılan körpünü belə bu çərçivədə qiymətləndirmək olar. Təhlil şərh edir ki, digər üzv dövlətlər də oxşar üsullara əməl edə bilər.

Nəqliyyat nazirinin müavini Edoardo Rixi deyir ki, “Nəql edilən infrastruktur sərmayələrinin böyük bir hissəsi ikili istifadə üçündür və buna görə də NATO parametrlərinə uyğundur”.

Adının çəkilməsini istəməyən NATO rəsmisi də İtaliyanın yanaşmasını birbaşa bəyənmir, ancaq qapını açıq qoyur: “Tanklar, döyüş təyyarələri və gəmilər qədər bizim hərbi hərəkətliliyi dəstəkləyən mülki nəqliyyat infrastrukturuna da ehtiyacımız var”.

Təhlildə İtaliyanın baş naziri Corca Meloninin zamanla prosesi yaymaq istəyəcəyi də diqqət çəkir. Meloni müdafiə büdcəsindəki əhəmiyyətli artımın iqtisadiyyatı yükləyəcəyi ilə bağlı tənqidləri nəzərə alaraq faktiki artımları 2027-ci il seçkilərindən sonra təxirə salmaq istədiyi bildirilir.