vaxtlı-vaxtında oxuyun! Bazar, 16 mart 2025
1 ABŞ dolları 1 USD = 1.7 AZN
1 Avro 1 EUR = 1.6977 AZN
1 Rusiya rublu 1 RUB = 0.0272 AZN
1 İngiltərə funt sterlinqi 1 GBP = 1.9671 AZN
1 Türkiyə lirəsi 1 TRY = 0.0914 AZN
Seyid Cəfər Pişəvəri (1892 - 1947)

«Haqqı almaq asan bir işdir, onu saxlamaq şərtdir»

Seyid Cəfər Pişəvəri (1892 - 1947)
ELM-TEXNİKA  
17:02 | 28 fevral 2025 | Cümə Məqaləyə 67 dəfə baxılıb Şriftin ölçüsü Xəbərin şriftini kiçilt Xəbərin şriftini böyüt

“Oort buludu”nun sirli spiralı

Günəş sisteminin uzaq sərhədlərində təəccüblü kəşf

ELTAC

MÖVZU İLƏ ƏLAQƏLİ

Bu yaxınlarda aparılan hesablama tədqiqatı Günəş sisteminin ən uzaq bölgələrindən biri olan “Oort buludu”nda heyrətamiz spiral quruluşu aşkar edib. “Oort buludu” Günəş Sistemini əhatə edən və əsasən buzlu cisimlərdən ibarət nəhəng bir bölgədir. Ancaq yeni araşdırmalar göstərir ki, bu bölgə düşündüyümüzdən çox daha mürəkkəb bir quruluşa sahib ola bilər.

Günəş sistemi NASA-nın superkompüteri ilə simulyasiya edilmişdir

Tədqiqatçılar Günəş sisteminin 4,6 milyard illik təkamülünü simulyasiya etmək üçün NASA-nın “Pleiades” superkompüterindən istifadə ediblər. Bu qabaqcıl hesablamalar “Oort buludu”nun daxili strukturu haqqında mühüm ipuçları verdi. Əvvəllər toroidal (halqa şəkilli) disk olduğu düşünülən daxili “Oort buludu”nun əslində iki qollu spiral formada olduğu ortaya çıxdı.

Bu kəşf bizə Günəş sisteminin dinamik quruluşunu daha yaxşı anlamağa kömək edə bilər. “Oort buludu”nun uzunmüddətli kometlərin mənbəyi olduğu bilinir və bu bölgədəki struktur nizam kometaların orbitlərinə təsir edə bilər.

***

Alimlərin fikrincə, bu spiral quruluşa Süd Yolu qalaktikasının Günəş sisteminə təsir etdiyi dalğa qüvvələri təsir edir. Qalaktik cazibə qüvvələri zaman keçdikcə “Oort buludu”nda olan cisimlərin orbitlərini dəyişə bilər və belə müntəzəm formaların yaranmasına səbəb olur. Maraqlıdır ki, bu spiral quruluş ekliptik müstəvidən təxminən 30 dərəcə meyllidir.

Bu kəşf “Oort buludu”nun strukturunu və dinamikasını anlamaq yolunda mühüm addımdır. Bu spiral model təsdiqlənərsə, “Oort buludu”nun mənşəyi və təkamülü haqqında anlayışımızı yenidən nəzərdən keçirməli ola bilərik. Gələcək müşahidələr və simulyasiyalar bizə bu sirli bölgənin təbiətini daha ətraflı anlamağa kömək edə bilər.