Beynəlxalq Maliyyə İnstitutu (IIF) “Qlobal borc monitorinqi” hesabatını dərc edib. Hesabata görə, qlobal borc məbləği 2024-cü ildə təxminən 7 trilyon dollar artaraq 318 trilyon dollara çataraq rekord qırıb. Artım, Federal Ehtiyat Sisteminin yumşaldıcı dövrünün borclanmada 16 trilyon dollardan çox artmasına səbəb olduğu keçən illə müqayisədə aşağı idi.

Qlobal borclanmanın yavaşlaması, ABŞ-ın ticarət və immiqrasiya siyasətlərinin inflyasiyaya təsiri ilə bağlı narahatlıqlar səbəbiylə FED-in faiz endirimləri ilə bağlı bazar gözləntilərinin azalması ilə əhəmiyyətli dərəcədə artan qeyri-müəyyənlik nəzərə alınmaqla ehtiyatlı mövqe kimi qiymətləndirilir.

Xüsusilə, 2024-cü ilin dördüncü rübündə borc səviyyələrində əhəmiyyətli bir azalma müşahidə edilbi.

Ötən il qlobal borc artımının təxminən 65 faizi inkişaf etməkdə olan bazarların payına düşüb.

Keçən il inkişaf etmiş iqtisadiyyatların ümumi borcu 214,3 trilyon dollar hesablandığı halda, inkişaf etməkdə olan bazarlarda borc 103,7 trilyon dollar səviyyəsində qeydə alınıb.

Borcların bölgüsünə baxıldığında, 2024-cü ilin sonuna qədər ev təsərrüfatlarının borcu 60,1 trilyon dollara, qeyri-maliyyə şirkətlərinə borc 91,3 trilyon dollara, dövlət borcu 95,3 trilyon dollara, banklar kimi maliyyə şirkətlərinə borc isə 71,4 trilyon dollara yüksəlib.

Qlobal borcun ÜDM-ə nisbəti 2020-ci ildən bəri ilk dəfə artıb

Qlobal borcun ÜDM-ə nisbətinin 2024-cü ildə 1,5 faiz bəndindən çox artaraq 328 faizə çatacağı proqnozlaşdırılır. Bu, pandemiyanın qlobal borcun ÜDM-ə nisbətində 35 faiz bəndindən çox artıma səbəb olduğu 2020-ci ildən bəri ilk illik artım idi.

Keçən il borc nisbətlərinin artmasında borcun davamlı artması əhəmiyyətli faktor olsa da, 2024-cü ildə iqtisadi artım və inflyasiyanın yavaşlaması borc əmsalları üzərində yüksələn təzyiqə səbəb olub.

Qeyri-maliyyə borc nisbətlərində artım ən sürətli İsveç, Nigeriya, Çin, İsrail və Səudiyyə Ərəbistanında, Argentina, Türkiyə, Hollandiya, Yunanıstan və İrlandiyada isə kəskin azalma müşahidə olunub.

Xüsusilə 2025-ci ilin birinci yarısında qlobal borc yığılmasında daha da yavaşlama gözlənilsə də, qlobal iqtisadi siyasət qeyri-müəyyənliyinin rekord səviyyələri və borclanma xərclərinin hələ də yüksək olması səbəbindən borcalanlar arasında daha ehtiyatlı mövqenin özəl sektorun kredit tələbinə mane ola biləcəyi qeyd edilib.

Ümumi ÜDM-ə nisbətləri nəzərə alsaq, ötən ilin son rübünə əhalinin borcu 60,7 faizdən 60,3 faizə, qeyri-maliyyə korporativ borcu 91,7 faizdən 91,5 faizə, dövlət borcu isə 96,3 faizdən 98,5 faizə yüksəlib.

Maliyyə sektoruna borclar 77,7 faiz səviyyəsində qalmaqda davam edib.