vaxtlı-vaxtında oxuyun! Çərşənbə, 23 iyul 2025
1 ABŞ dolları 1 USD = 1.7 AZN
1 Avro 1 EUR = 1.6977 AZN
1 Rusiya rublu 1 RUB = 0.0272 AZN
1 İngiltərə funt sterlinqi 1 GBP = 1.9671 AZN
1 Türkiyə lirəsi 1 TRY = 0.0914 AZN
Heydər Əliyev (1923 - 2003)

«Dünya ümumiyyətlə quruculuqla, tikib-yaratmaqla yaşayıb, inkişaf edib»

Heydər Əliyev (1923 - 2003)
REGİON  
Şiə kimliyi, yoxsa fars nağılları 17:41 | 22 iyul 2025 | Çərşənbə axşamı Məqaləyə 376 dəfə baxılıb Şriftin ölçüsü Xəbərin şriftini kiçilt Xəbərin şriftini böyüt

Şiə kimliyi, yoxsa fars nağılları

ABŞ–İsrail hücumlarından sonra İranda yeni bir millətçilik doğulur

ATİLLA

MÖVZU İLƏ ƏLAQƏLİ

ABŞ və İsrailin son hərbi hücumlarının ardından İran daxilində yeni bir ideoloji mərhələ başlayır: rəsmi təbliğatda dini kimliklə bərabər qədim İran mifologiyasına əsaslanan yeni bir millətçilik formalaşdırılır.


“Ey İran” marşı və millətçi simvollar: Dövlətin taktiki gedişi


“The New York Times” qəzetinin məlumatına görə, İran hökuməti xalqda artan narazılığı və Qərbə qarşı hiddəti kanalizasiya etmək üçün qədim Sasani simvollarını dövlət təbliğatına daxil etməyə başlayıb. Şiraz şəhərində bir reklam lövhəsində, İsrailin baş naziri Netanyahunun Sasani şahı I. Şapurun qarşısında diz çökdüyü təsvir edilib. Tehranın Vanak meydanında isə mifoloji qəhrəman – oxçu Areş İran ordusunun raketləri ilə bir yerdə təsvir olunur.

Qeyd olunur ki, dövlət tərəfindən icazə verilən Aşura mərasimində, İkinci Dünya müharibəsi dövründə yazılmış və Pəhləvi dövrü ilə assosiasiya olunan “Ey İran” marşının səsləndirilməsi rəsmi ritorikada mühüm dəyişiklik kimi qiymətləndirilir.

 

Təhlilçilər: Gənclərin diqqəti dini deyil, simvolik millətçiliyə yönəlir

 

Tehran Universitetindən dinşünas Məhəmməd Burhani vəziyyəti belə izah edir: “Şiə kimliyi ilə İran millətçiliyi arasında simbiotik bir sintez yaranır. Bu, ABŞ və İsrail hücumlarının doğrudan nəticəsidir.”

Bəzi tələbələr və gənc fəallar bu tendensiyanı “millətçilik mühəndisliyi” adlandırır. Onların fikrincə, dövlətin səhnələşdirdiyi bu milli birlik, real sosial narazılığın və iqtisadi çətinliklərin üstünü örtmək üçün istifadə olunur.

 

“Su, qaz, işıq yoxdur – millətçiliyin yetərli olub-olmadığı burada test ediləcək”

 

“St. Andrews” Universitetindəki İran Araşdırmaları İnstitutunun rəhbəri, tarixçi və politoloq Əli Ənsari isə daha sərt təhlil verir: “Rejim bu müharibəni uzun müddətdir əldə edə bilmədiyi milli həmrəylik üçün fürsətə çevirir. Amma atəşkəsdən sonra xalq real sualları verəcək – niyə hələ də su yoxdur, qaz yoxdur, işıq yoxdur?”

İsrailin 13 iyun hücumu ilə başlayan gərginlik, İranın cavab zərbəsi ilə artdı. ABŞ isə 22 iyunda İranın İsfahan, Fordo və Natanz nüvə obyektlərinə 14 “sığınacaq deşici” GBU-57 bombası ilə zərbə endirdi. İran cavab olaraq 23 iyunda ABŞ-ın Qətərdəki Əl-Udeyd bazasına hücum etdi. Hər iki tərəf sonradan 24 iyun tarixində atəşkəs razılığına gəldiklərini açıqladı.