vaxtlı-vaxtında oxuyun! Çərşənbə, 2 aprel 2025
1 ABŞ dolları 1 USD = 1.7 AZN
1 Avro 1 EUR = 1.6977 AZN
1 Rusiya rublu 1 RUB = 0.0272 AZN
1 İngiltərə funt sterlinqi 1 GBP = 1.9671 AZN
1 Türkiyə lirəsi 1 TRY = 0.0914 AZN
Hüseyn Cavid (1882 - 1941)

«İdealsız nicat ümidi-məhal...
«İttihad!» İştə ən böyük ideal!
Səni qurtarsa, qurtarır birlik,
Çünki birlikdədir fəqət dirlik!»

Hüseyn Cavid (1882 - 1941)
MÜTALİƏ  
“Alman möcüzəsi”nin yaradıcısı 19:30 | 3 fevral 2025 | Bazar ertəsi Məqaləyə 276 dəfə baxılıb Şriftin ölçüsü Xəbərin şriftini kiçilt Xəbərin şriftini böyüt

“Alman möcüzəsi”nin yaradıcısı

10 il ərzində darmadağın olan ölkəni ayağa qaldıran fenomen

MÖVZU İLƏ ƏLAQƏLİ

İkinci dünya müharibəsindən sonra Almaniya Federativ Respublikasının (Qərbi Almaniya) ilk baş naziri olan və bu vəzifəni 14 il tutan Konrad Adenauerin darmadağın olmuş, sözün gerçək mənasında “daş üstdə daş qalmayan” Almaniyanın yenidən dirçəlməsində, “alman möcüzəsi” deyilən fenomenin yaranmasında müstəsna xidməti olub.

O, 1876-cı il yanvarın 5-də Köln şəhərində doğulub. Atası kiçik dövlət qulluqçusu idi. Kornard 1894-cü ildə Bonn universitetinə daxil olub. Az təhsil haqqı ödəmək üçün gecə-gündüz oxuyaraq 5 illik kursu 2,5 ilə bitirib.

1906-cı ildən 1933-cü ildə qadağan olunana qədər Mərkəz partiyasının üzvü olub. 1917-1933-cü illərdə Kölnün ober-burqomistri vəzifəsini tutub. Nasizmin qəti əleyhdarı olan Adenauer 1933-cü ilin fevralında Hitler Kölnə gələndə onu hava limanında qarşılamaqdan imtina edib, müavinini göndərib. Svastikalı bayraqların asılmasını da qadağan edib.

Hitlerin səfərindən təxminən 1 ay sonra istefa verən Kornard, çox qəribədir ki, nasizmin bir çox əleyhdarları kimi mühacirət etməyib. 1934-cü ildə qısa müddətə həbs edilib. 1944-cü ildə Hitlerə uğursuz qəsddən sonra yenə həbs olunub və 6 ay sonra buraxılıb. Maraqlıdır ki, nasist Almaniyasında rejimin əleyhdarı olduğunu gizlətməyən adam nəinki salamat qalıb, hətta təqaüd də alıb. Bu, Stalin dövrünün SSRİ-sində mümkün deyildi.

Müharibədən sonra, 1945-ci ildə Almaniya Federativ Respublikasında (AFR) Xristian-Demokratik İttifaq partiyasının əsasını qoyanlardan biri olan Adenauer 1949-cu ilin avqustunda Bonn şəhərindən parlamentin (bundestaq) deputatı seçilir. Bir ay sonra isə təşkil etdiyi koalision hökumət parlamentdən minimum üstünlüklə (402 nəfərdən 202) etimad alan 73 yaşlı Kornard kansler seçilir. O, bu vəzifəni 14 il tutur, üstəlik, 1951-1955-ci illərdə həm də xarici işlər naziri olur.

Adenauerin hakimiyyəti dövründə Almaniya sürətlə inkişaf edir. Bu, bir tərəfdən ABŞ-ın Marşall planı çərçivəsində yardımı, digər tərəfdən də iqtisadiyyat naziri Lüdviq Erhardın hazırladığı sosial yönümlü bazar iqtisadiyyatı siyasəti ilə bağlı idi.  Nəticədə müharibədən cəmi 10 il sonra Almaniya bütün proqnozları alt-üst edərək həyat səviyyəsinə görə qabaqcıl Avropa ölkələri cərgəsinə qoşulur.

1961-ci ildə işsizlik 0,7 faiz kimi aşağı göstəriciyə çatdı. Halbuki müharibədən sonra müxtəlif ölkələrdən qovulan, eləcə də Şərqi Almaniyadan qaçan milyonlarla alman qaçqın vardı.

Cəmi 40 il sonra müharibənin qalibi SSRİ məğlub Almaniyadan borc dilənirdi.

1963-cü ildə Konrad Adenauer istefasından sonra onu Erhard əvəzləyib. Sadəcə bundestaqın deputatı kimi qalan Adenauer 1967-cil aprelin 19-da 91 yaşında vəfat edib.