ABŞ-da aparılan geniş miqyaslı araşdırma, uzun və sağlam bir ömür təmin etmək üçün təkcə zənginliyin kifayət etmədiyini ortaya çıxarıb.

Tədqiqat göstərir ki, hətta ən varlı amerikalıların sağ qalma nisbətləri bəzi hallarda ən kasıb avropalılarla eynidir. Xüsusilə Almaniya, Fransa və Hollandiya kimi ölkələrdə yoxsul vətəndaşlar sağlamlıq baxımından daha yaxşı yaşayırlar.

“Brown” Universitetinin İctimai Sağlamlıq Məktəbi tərəfindən aparılan araşdırma Atlantik okeanının hər iki sahilində 50-85 yaş arası 73 mindən çox insan arasında ölüm nisbətini araşdırıb.

Nəticələr təəccüblüdür – amerikalılar, varlı və ya kasıb olmalarından asılı olmayaraq, ümumiyyətlə, avropalılardan daha tez ölürlər.

Hətta Şərqi Avropa ölkələri kimi səhiyyə sistemləri daha zəif olan bölgələrdə belə, ölüm nisbətlərinin ABŞ-dan 20 faiz aşağı olduğu aşkar edilib.

***

Qərbi Avropa ilə müqayisələr ölüm nisbətlərində nəzərəçarpacaq fərq olduğunu göstərir. Avropada ölüm nisbəti bütün sosial təbəqələr üçün ABŞ-dakından 30-40 faiz aşağıdır.

Hətta aşağı gəlirli şəxslər, xüsusən də Avropada, ABŞ-dakı varlı şəxslərdən daha yüksək sağ qalma nisbətinə malikdirlər. Tədqiqatçı Sara Maçado qeyd edir ki, gözlənilən ömür uzunluğu ölkənizin sərvət strukturunda tutduğunuz mövqedən və digər ölkələrlə necə müqayisə etdiyinizdən asılı olaraq dəyişir.

***

Tədqiqatçıların fikrincə, amerikalıların aşağı ömür uzunluğunun əsasında sosial sistemdəki struktur zəiflikləri dayanır. Avropada səhiyyə xidmətinə təhlükəsiz çıxışdan fərqli olaraq, ABŞ-da bir çox insanlar bundan məhrumdur. Bu vəziyyət təkcə aztəminatlı şəxslərə deyil, imkanlılara da mənfi təsir göstərir.

Tədqiqatın rəhbəri İren Papanikolas iqtisadi bərabərsizlik, stress, pis qidalanma və ekoloji təhlükələr kimi risk faktorlarının hətta ən varlı amerikalıların da aşağı ömürlə üzləşməsinə səbəb olduğunu vurğulayıb.

ABŞ-da həyat tərzi xəstəlik riskini artıran piylənmə, “fast food” istehlakı və stress kimi amillərlə qeyd olunur. Sağlamlığın, təhsilin və təhlükəsizliyin gəlir səviyyəsindən asılı olması fərdləri daim təzyiq altında qoyur və bu, hətta yüksək gəlirli qruplar üçün də təhlükə yaradır.

Tədqiqat göstərir ki, bir çox amerikalılar, xüsusən də aşağı gəlirləri olanlar gənc yaşda ölür və buna görə də statistikada əks olunmur. “Sağ qalma effekti” adlanan bu fenomen ABŞ-ın yaşlı əhalisini olduğundan daha sağlam və varlı göstərir.