
2 min nəfər itki var
Ukrayna müharibəsində ölən Şimali Koreya əsgərlərinin sayı açıqlandı
Ukrayna müharibəsində ölən Şimali Koreya əsgərlərinin sayı açıqlandı
Trampın Qərbi zəiflətməsi Putinin əl-qolunu açır
Parisin “canavar” bənzətməsinə Kremldən ağır cavab
Şimaldakı cəhdlər Cənub üçün indikator olacaq
Kreml isə cavabında 537 PUA, 8 “İskəndər-M” ballistik və 37 qanadlı raketlə hücum edib
1 tondan çox xam neft dənizə axdı
AB-dən Trampa Rusiyaya münasibətdə sərt tənqid
Ukrayna ordusu Rusiya üçün “qiyamət günü” hazırlayır?
“Təbiət müttəfiqdir, biz onu istifadə etmək istəyirik”
Alman səmasında Rusiya PUA-ları həyəcan yaratdı
Merz: “Putin-Zelenski görüşü baş tutmayacaq”
Rusiya ordusunun son hücumunda 23 dinc sakin həlak olub
Moskva nə üçün Tehran əleyhinə “snapbake”ə qarşı çıxır?
Kanada Rusiya müdaxiləsinə qarşı hərəkətə keçdi
Təchizatın dəyəri 825 milyon dollar təşkil edəcək
Polşada hərbi pilot həlak oldu, aviaşou ləğv edildi
Henrik Senkeviç 1846-cı il mayın 5-də Rusiya imperiyasının (Polşa Respublikası, Lublin) tərkibində olan Lukov şəhəri yaxınlığında anadan olub.
Onun ata tərəfdən tatar əcdadları XIV əsrin sonlarında – XV əsrin əvvəllərində Böyük Litva knyazlığı ərazisinə köçüblər. Üç əsrdən çox müsəlman kimi qalan nəsil XVIII əsrdə xristianlığın katolik məzhəbini qəbul edib. Henikin ana tərəfi isə belarus-litva şlyaxtasından idi.
Polşanın müstəqilliyinin bərpası uğrunda 1863-1864-cü illərdə baş verən və çarizm tərəfindən amansızlıqla yatırılan üsyan Henrikin dünyagörüşünə güclü təsir edir.
O, orta məktəbi bitirəndən sonra 1866-1870-ci illərdə Varşava universitetində tibb və tarix-filologiya fakültəsində təhsil alıb.
1870-ci illərin əvvəllərindən hekayələr və povestlər yazmağa başlayır. Əsasən tarixi mövzulara müraciət edir. 1876-1879-cu illərdə ABŞ-da səfərdə olur, səyahət oçerkləri ilə mətbuatda çıxış edir. Dediyinə görə, hotellərdə qalanda qeydiyyat kitabçalarında “Polşalı” əlavəsini edirmiş. Halbuki o zaman Polşa adlı dövlət yox idi.
1880-ci illərdə Polşa tarixinə aid trilogiyasını qələmə alır. Trilogiyaya “Odla və qılıncla”, “Daşqın” və “Pan Volodıyevski” romanları daxil idi. Sonrakı illərdə “Ehkamdan uzaq” və “Polanetski ailəsi” romanlarını yazır.
1894-1896-cı illərdə yazdığı möhtəşəm “Quo vadis?” (“Hara gedirsən?”) romanı ilk xristianların Romada Neron dövründə məruz qaldıqları zülmdən bəhs edilir.
1897-1900-ci illərdə yazdığı “Səlibçilər” romanının mövzusu polyakların Tevton ordeni ilə mübarizəsidir. 1910-cu ildə yazdığı “Girdab” romanı müasir dövrdən, 1905-1907-ci illərin Birinci rus inqilabından bəhs edir. Başqa romanları da olan yazıçının Napoleon müharibələrində iştirak edən polyaklar haqqında “Legionlar” əsəri yarımçıq qalır.
Henrik Senkeviç 1905-ci ildə “Epos sahəsində görkəmli xidmətlərinə görə” ədəbiyyat üzrə Nobel mükafatına layiq görüldü. Yazıçı öz nitqində mükafatın Polşa üçün xüsusi önəm daşıdığını bildirir: “Onu ölmüş elan etdilər, amma budur, hələ yaşadığı sübut olunur... Onu məğlub elan etdilər – bu, onun qalib gəldiyinin sübutudur”.
1905-ci ildə Fransanın “Le Courrier Européen” qəzetinə verdiyi müsahibədə deyir: “Dünyada hər şeydən çox öz ölkəni sevməlisən və ilk növbədə onun səadəti barədə düşünməlisən. Eyni zamanda həqiqi vətənpərvərin birinci öhdəliyi odur ki, onun Vətən ideyası bəşəriyyətin səadətinə zidd olmasın, həmin səadətin əsaslarından birinə çevrilsin. Yalnız bu halda Vətənin mövcudluğu və inkişafı bütün bəşəriyyətin işinə çevrilir. Başqa sözlə, bütün vətənpərvərlərin şüarı “Vətənlə bəşəriyyətə doğru” olmalıdır, “Vətən uğrunda bəşəriyyətə qarşı” deyil.
Birinci dünya müharibəsi başlayanda bitərəf İsveçrəyə köçən Henrik Senkeviç 1916-cı noyabrın 15-də Veve şəhərində vəfat etdi. Sevdiyi Polşa cəmi iki il sonra müstəqilliyini bərpa etdi. Yazıçının cəsədi 1924-cü ildə azad Polşaya gətirildi və Varşavada Müqəddəs İoann kafedralında dəfn edildi.
Onun əsərləri dəfələrlə ekranlaşdırılıb. Təkcə “Quo vadis?” romanı əsasında beş (ikisi səssiz) film çəkilib.