Stalinin şəxsi tərcüməçisi ...
... 43-cü ildə Tehranda keçirilən “Böyük üçlük” görüşünün təşkilatçısı olan azərbaycanlı
Zaur ƏLİYEV, dosent
MÖVZU İLƏ ƏLAQƏLİ
-
Mənasızlaşan “rus dünyası” konsepti
Ukraynanı xarabazara çevirib, “denasifikasiya” işləri aparmaq istəyənlər kimdir?
-
Babam və Stalin...
Rusların çoxunda özünüqoruma instinkti işə düşüb
-
Şagirdlər müəllimlərini “satır”
Rusiya Stalinin qaranlıq dövrünə qayıdır; donos yazanların sayı artıb
-
Putin Stalinin yolu ilə gedir
Vaxtilə Finlandiyaya qarşı aparılan ədalətsiz müharibə bütün cizgiləri ilə Ukraynada baş verir
-
Rusiyada stalinizm canlanır
Stalinin qəddarlığı ilə bağlı dərsləri oxumağa qarşı narazılıq ilbəil artır
-
«Məni tez xəstəxanaya aparın, ölürəm»
Nərimanovun sirli qətli
-
«Sizi cəzalandırmaq zövqündən məhrum olmaq istəmirəm»
Stalindən marşal Konstantin Rokossovskiyə «tutarlı» cavab
-
«Lavrenti, Polinanı qaytar»
Stalinin amansızlığı, Molotovun Beriyadan acizanə xahişi...
-
Orta məktəbdə «sürünən» məşhurlar
Yalnız şanslı insan bu cür tanınmş ola bilər
-
Rusiyada Stalinə rəğbət artıb
«Ölkədə qücə tələb var və bu tələbə cavab verilməlidir»
-
100 ilin seçimi
«Evet və Hayır»la bölünən ölkəni «VƏTƏN» deyib birləşdirmək gərək
-
«Hamısı xalq düşmənidir...»
Tramp lap Stalin kimi danışmağa başladı
-
Axirət saatında son iki dəqiqə
Bu zaman məfhumu ilk atom bombasının yaradılmasından sonra hazırlanıb
-
Stalini canlandıran öldü
Bakı ermənisi olan Saakyan 36 filmdə diktatoru oynamışdı
-
Aqressorun Ukrayna dərsi
Məsuliyyətdən qaçmaq Rusiya kimi dövlətlərlə «əbədi dostluğa» yol açır
-
Tarixi oxuyan çox insan Tehranda keçirilən Stalin-Ruzvelt-Çörçil görüşü barədə məlumatlıdır. Tehranda o dövrdə həm SSRİ, həm də İran tərəfdən azərbaycanlılar müxtəlif cür vəzifələrdə iştirak ediblər.
Uzun müddət kəşfiyyat orqanlarında çalışmış Məmmədhüseyn Əsədov, İsmayıl xan Şəfai kimi şəxsləri adı bu gün bu barədə tədqiqat aparan şəxslərin əsərlərində səslənir. Məlumdur ki, SSRİ nümayəndə heyətinin 1943-cü ildə Tehran konfransında təhlükəsizliyinin və işinin təminatı üçün görülən tədbirlər sistemi Sovet rəhbərliyi tərəfindən şərti olaraq “30-cu istiqamət” adını almışdı. Bunun üçün də xüsusi qrup hazırlanmış idi. Bu qrupa daxil olan şəxslərdən biri də Zeynalov İsa Zeynalabdin oğludur. Onun haqqında uzun illər idi məlumatlar gizli saxlanırdı. Əldə olunan məlumatlara görə, Zeynalov İsa 1905-ci ildə Bakıda anadan olub. Rus, fars, türk dillərini mükəmməl bilib, dəmiryol qoşunları kapitanı hərbi rütbəsini daşıyıb. 1941-ci ildə İrana ezam edilib və burada çalışıb. Siyasi işçi vəzifəsində İranda çalışan kapitan Zeynalov İsa tərcüməçi və siyasi təbliğat işləri görüb. 1943-cü ildə Tehranda üç nəhəng dövlətin rəhbərlərinin görüşünün təşkilatçılarından biri olub. Stalinin Tehrana gəlməsi və burda təhlükəsizliyindən cavabdeh olan adamlardan biri kimi İranda olan siyasi prosesləri təhlil edib ona təqdim edib. Stalin qatarla Tehrana gələndə onu müşayiət edib. Onun şəxsi danışıqlarında tərcüməçi kimi iştirak edib. Tehran danışıqlarında Sovetlər tərəfindən həm tərcüməçi, həm də Amerikalıların “Lend Liz” qanunun hazırlanmasında iştirak edib. Adolf Hitleri məğlubiyyətə uğratmış qanunun SSRİ-nin xeyrinə maddələr salınmasına nail olub. O, eyni zamanda İranda yaşayan milyonlarla azərbaycanlının hüquqlarının da qorunması məsələsini gündəmdə saxlayıb. Amerikalılar ilə mütəmadi ünsiyyətdə olan Zeynalov İsa Stalinin əmri ilə ikinci dünya müharibəsinin sonuna qədər Tehranda çalışıb, onların nümayəndəsi kimi bütün proseslərdə iştirak edib. Müharibədən sonra Bakıya qayıdıb və Bakı dəmiryol İdarəsində kadrlar şöbəsinə rəhbərlik edib.
1970-ci ildə təqaüdə çıxan İsa Zeynalov 1980-ci ildə dünyasını dəyişib.