Alimlər Antarktidadan aysberqin qopmasından sonra dəniz yeni üzə çıxan dibində qəribə dəniz canlılarından ibarət “inkişaf etmiş ekosistem” aşkar ediblər.

“Schmidt” Okean İnstitutunun tədqiqatçıları deyirlər ki, əvvəllər insanlar üçün əlçatmaz olan bölgədə nəhəng dəniz hörümçəkləri, səkkizayaqlılar və buz balıqları da daxil olmaqla, saysız-hesabsız həyat formalarını dəstəkləyən nəhəng mərcan və süngərlər yaşayır.

Dəniz səthinin 1300 metr dərinliyində əldə edilən bu son tapıntı Antarktika buz təbəqəsinin üzən hissələrinin altında ekosistemlərin necə işlədiyinə dair yeni anlayışlar təqdim edir.

İndiyə qədər Antarktidanın üzən buz rəflərinin altında yaşayan canlılar haqqında çox az şey məlum idi.

2021-ci ildə Britaniyada aparılan bir araşdırma, daha əvvəl ilk dəfə Antarktidanın “Filchner-Ronne” buz şelfinin altında dibdə yaşayan canlıların əlamətlərini bildirib.

Elmin bilmədiyi bir neçə yeni növün göstərişlərini nümayiş etdirən zəngin biomüxtəliflik tapılıb.

Dərin dəniz ekosistemləri tez-tez səthdən dəniz dibinə qədər yavaş-yavaş süzülən qida maddələrinə əsaslanır.

Ancaq əsrlər boyu 150 metr buzla örtülmüş Antarktika ekosistemlərinin səthdəki qida maddələrindən tamamilə kəsildiyi halda necə inkişaf edə biləcəyi hələ də aydın deyil.

Son tədqiqat təxminən 510 kvadrat kilometrlik buzla örtülmüş bir ərazini və dəniz dibində eyni ölçüdə bir sahəni ortaya qoyub.

Alimlər deyirlər ki, dəniz dibinin bu hissəsi çox güman ki, yüz illərdir müxtəlif canlıların ekosisteminə ev sahibliyi edib.

“Schmidt Okean İnstitutu” tərəfindən yayımlanan bir fotoşəkildə çadırlarını açmış dəbilqə meduza (Periphylla periphylla) göstərilir.

“Biz o anı tutduq, kəşfiyyat planımızı dəyişdik və aşağıda dərinliklərdə nə baş verdiyini görmək üçün hərəkətə keçdik”, –  tədqiqatın aparıcı alimi Patrisia Esqete deyib.

“Biz belə gözəl, inkişaf etmiş bir ekosistem tapacağımızı gözləmirdik. Heyvanların ölçüsünə görə, müşahidə etdiyimiz canlılar onilliklər, bəlkə də yüzlərlə ildir orada olublar”.

Tədqiqatçılar okean cərəyanlarının dəniz dibinin bu sahələrinə qida maddələri daşıya biləcəyindən şübhələnirlər və buz təbəqəsi altında həyatı davam etdirirlər.

Bununla belə, bu ekosistemlərin qidalanmasının dəqiq mexanizmi sirr olaraq qalır.

London Universitet Kollecindən (UCL) ekspedisiyanın müştərək alimi Saşa Montelli, “Bizim işimiz bu son dəyişikliklər üçün daha uzunmüddətli kontekst təmin etmək və gələcək dəyişikliklər haqqında proqnoz vermək qabiliyyətimizi təkmilləşdirmək baxımından vacibdir”, – deyib.

 “Biz bu həyati vacib məlumatları təhlil etməyə davam etdikcə, şübhəsiz ki, bir şey kəşf edəcəyik”.