vaxtlı-vaxtında oxuyun! Çərşənbə, 15 oktyabr 2025
1 ABŞ dolları 1 USD = 1.7 AZN
1 Avro 1 EUR = 1.6977 AZN
1 Rusiya rublu 1 RUB = 0.0272 AZN
1 İngiltərə funt sterlinqi 1 GBP = 1.9671 AZN
1 Türkiyə lirəsi 1 TRY = 0.0914 AZN
Səttar Xan (1866 - 1914)

«Yüksəlməyə hər millətin
Öz yolları vardır
Millətlər uçar,
yüksələr öz doğma dilyilə»

Səttar Xan (1866 - 1914)
TƏBİƏT, İQLİM, FƏLAKƏT  
Dünyanın qoruyucu qalxanı zəifləyir 16:32 | 15 oktyabr 2025 | Çərşənbə Məqaləyə 81 dəfə baxılıb Şriftin ölçüsü Xəbərin şriftini kiçilt Xəbərin şriftini böyüt

Dünyanın qoruyucu qalxanı zəifləyir

Təhlükə zonası genişlənir

Orxan MİRZƏ

MÖVZU İLƏ ƏLAQƏLİ

Dünya mərkəzində səthdən təxminən 3 min km dərinlikdə yerləşən nüvə, planetimizin manyetik sahəsini yaradır. Bu görünməz qalxan Günəşdən gələn yüklü hissəcikləri və kosmik radiasiyanı yayındıraraq həyat üçün qoruyucu rol oynayır. Lakin alimlərə görə, bu qoruyucu sahə xüsusilə Güney Atlantikdə sürətlə zəifləyir.

Vaxt.AZ xəbər verir ki, “Cənubi Atlantik Anomaliyası” (SAA) süni peyklər üçün yüksək radiasiya səviyyələri yaradır. GPS, rabitə və hava proqnozu peykləri bu zonadan keçərkən elektron sistemlər zədələnir və ya risk ilə üzləşirlər. NASA məlumatına görə, SAA Dünya nüvəsindəki ərimiş dəmir və nikelin qeyri-bərabər hərəkətləri nəticəsində yaranır və planetin manyetik oxunun meyliylə güclənir.

Afrika altındakı zəif sahələr qərbə doğru, Atlantik ortasındakı bölgələr isə şərqə hərəkət edir. Bu, SAA-nı sabit deyil, genişlənən bir zonaya çevirir. ESA-nın “Swarm” peykləri 2013-cü ildən bəri bu manyetik sahəni izləyir və nüvədən ionosferə qədər məlumatları təhlil edir.

Alimlər bildirir ki, yerüstündə insanlar birbaşa təhlükədə deyil. Lakin astronavtlar, yüksək uçuşlar və peyklər üçün risk getdikcə artır. Zəifləyən bu qalxan dünya manyetik sahəsindəki həssas tarazlığın pozulmağa başladığını və texnoloji sistemlər üçün gələcəkdə ciddi risk yarada biləcəyini göstərir.