Yaşamaq üçün əri ilə birlikdə Moskvadan Bakıya köçən Aleksandra Loskova Azərbaycanın paytaxtı barədə təəsüratlarını gazeta.ru portalının oxucuları ilə bölüşüb. Moskvalı qızın qeydlərində Bakı barədə müsbət təəsüratlar üstünlük təşkil edir. Lakin Aleksandranı Bakı yollarındakı vəziyyət, avtomobil sürücülərinin xaotik hərəkətləri şoka salıb, eyni zamanda o, «rayonlulardan» və çoxmərtəbəli yaşayış binalarının mərkəzi istilik sisteminin olmamasından da narazıdır. Onun təəsüratlarını oxuculara təqdim edirik:

***

Mənim Bakı ilə tanışlığım lap uşaqlıqdan başlayıb. Babam köklü bakılıdır, Bakı ziyalılarının nümayəndəsidir. 6 yaşım olandan o, praktiki olaraq hər yay məni Xəzər sahilinə aparardı. 14 yaşımdan mən artıq bu şəhərə vurulmağa başladım: hər dəfə ora gedəndə mərkəzi küçələrin, bulvarın necə dəyişdiyini, yeni binaların tikildiyini görürdüm. Və doğrudan da əgər sən Bakıda bircə il olmasan bəzi yolları, prospektləri, küçələri tanıya bilməzsən.

Köçmək barədə

Əslində mən Bakıya köçməyi heç vaxt planlaşdırmırdım. Mən vətənpərvərəm, Moskvanı çox sevirəm, orada doğulmuşam, böyümüşəm və təhsil almışam. Köçmək məsələsi barədə ərim qərar verdi. Üç il əvvəl mən onu Bakıya çağırdım və o, bu şəhərə «vuruldu». Nəticədə həmin vaxtdan gələcək ərim qəti qərar verdi ki, azərbaycan dilini öyrənsin, çünki bunsuz işləmək olmazdı. O, öz məqsədinə nail oldu və planlaşdırdığı kimi ezamiyyət yeri kimi Bakını seçdi.

Əlbətdə, bir yerdən başqa yerə köçmək istənilən halda mürəkkəbdir, gərək bütün həyatını təzədən qurasan. Burada başqa həyat tempi, başqa mentalitetə malik adamlardır.

Əvvəlcə mən hətta bu faktdan qorxdum ki, köçdüyümüz rayonu tanımırdım, adi mağazaya baş çəkmək stressə çevrilirdi. Ən böyük şok isə bizim üçün yollardakı situasiya oldu: istirahətdə olanda yol hərəkətinə fikir vermirsən, amma köçüb yaşamaq məsələsinə gələndə azərbaycanlıların yol hərəkəti manerasını qiymətləndirməmək mümkün deyil. Belə təəsürat yaranır ki, heç kim heç kimə hörmət eləmir, piyadalara yol vermir, hər işıqforda qarşına keçirlər. Adətən Moskvada belə sürücüləri görəndə söyürsən, hərdən hətta münasibətini onun üzünə deyirsən, burada isə mütləq şəkildə hamı belə sürür.

Köçəndən sonra ən mürəkkəb dövr bizim üçün adaptasiya dövrü oldu. Əgər ərim tamamilə işlə başını qatırdısa və özünü suda balıq kimi hiss edirdisə, mənə çətin idi. Çünki mənim daimi işim yoxdur, əziz adamların əhatəsində olmamaq isə xüsusən kəskin hiss olunur. Harasa getmək, təmiz hava almaq istəyirsən, ancaq ərin gələnə qədər bunu etməyə kimsə yoxdur. Və üstəlik mən o qədər də ünsiyyətcil adam deyiləm, yeni tanışlar tapmaq mənim üçün olduqca mürəkkəbdir. Hazırda bizim ünsiyyət dairəmiş ərimin iş yoldaşları ilə məhdudlaşr. Biz birlikdə kinoya, restorana gedirik, gəzirik.

Yerli sakinlər haqda

Hər gün biz bu və ya başqa formada yerli sakinlərlə qarşılaşırıq, nəticədə rus və azərbaycanlı mentaliteti arasındakı fərqləri özümüz üçün qeyd edirik.

Məni ən çox heyrətləndirən bu oldu ki, tibb mərkəzinə baş çəkəndə iki dəfə mənə oturmaq üçün yer verdilər: birinci dəfə bir kişi qalxıb yer verdi, sonra yaşlı qadın. Moskvada əksər gənclər yaşlılara yer verməmək üçün özlərini elə aparırlar ki, ictimai nəqliyyatda guya yatıblar. Burada isə hər şey fərqlidir. Bundan əlavə mən bir dəfə də belə situasiya ilə qarşılaşmadım ki, binadan çıxanda kimsə qapını sözün hərfi mənasında arxasınca gələn adamın sifətinə çırpsın. Hansı ki, Moskvada adətən belədir.

Üstəlik azərbaycanlılar çox ünsiyyətcildir, həmişə gülümsəyirlər, tanış olmayanlarla da salamlaşırlar.

Bakıda nəyin bizi narahat etməsinə gəlincə isə bu yeni tikilən çoxmərtəbəli evlədə istilik sistemlərinin olmamasıdır. Hansı ki, belə binalardan birində də biz yaşayırıq. Mərkəzləşdirilmiş istilik sistemi burada praktiki olaraq heç yerdə yoxdur, hər şey qazla işləyir, ayın sonunda isə qaza görə gələn hesab adamı «dişləyir».

Təzyiqin azacıq aşağı düşməsi və ya hansısa nasazlıq baş verdisə mənzildə o saat soyuq olacaq, isti su da olmayacaq. Biz bir ay ərzində bu problemdən doğrudan da əziyyət çəkdik.

Daha bir «əmma»: Azərbaycanın digər şəhərlərindən və rayonlarından Bakıya gələnlərin sayının həddən artıq çox olması. Bakı ilə regionlarda həyat səviyyəsi arasında böyük uçurum var, bu özünü rus dilini bilməkdə, (Ərzaq mağazalarında və taksilərdə məhz rayonlular işləyir), müəyyən maneraların, ümumiyyətlə, mədəni səviyyənin olmamasında göstərir. Elə Moskvada da belədir.

Mən gəlmələrə qarşı deyiləm, lakin onların davranışlarının müəyyən aspektləri adamı sözün əsl mənasında özündən çıxarır.

Yeməklər haqda

Əlbətdə, hər bir rusiyalı bilir ki, şərq mətbəxi necə ağlasığmazdır. Bakı bu planda istisna deyil: yerli yeməklərin dadından doymaq olmur. Ət həvəskarları üçün burada nə desən var: qoyun ətindən bişirilmiş yeməklər, kabablar, azərbaycan plovu, dolması.

Üstəlik burada doğrudan da dadlı və təzə tərəvəzlər var, hansı ki, bizim Moskva piştaxtalarında gördüklərimizdən fərqlənir. Məsələn, Moskvadakı və Bakıdakı azərbaycan pomidorları tamam fərqli şeylərdir. Burada əlbətdə, aşıya, gürcü, ukrayna və rus mətbəxi, habelə beynəlxalq restoran şəbəkələri, məsələn, «Buddja-bar»da var.

Bakıda kafe və restoranlar doğrudan da çoxdur, onlara baş çəkmək axşam vaxt keçirməyin əla üsuludur.

Qeyd etmək lazımdır ki, Bakıda klublar da var, üstəlik əlaları: yerli «Enerji» klubu mənim fikrimcə, Moskva klublarından nəinki geri qalmır, üstəlik hansısa parametrlərə görə daha yaxşıdır. Mən Moskavdan gələn qonaqlarımı hökmən ora aparıram.

Ərzaq qiymətlərinə və digər xərclərə gəldikdə isə Bakıda doğrudan da ucuzluqdur: taksi uzağı 350 rubla başa gəlir, orta qiymətlə taksidə getmək 150-200 rubldan çox deyil. Mağazaya getmək 1000-1500 rubl-bu sənin üçün Moskvada ən zəruri mallardan ibarət iki balaca paket bazarlıq deyil, ət, yarmalar, şirniyyat, içkilər, məişət kimyası ilə dolu 4-5 iri paketdir.

Atmosfer haqda

2018-ci ilə doğru Bakı çox yaraşıqlı və avropalaşmış şəhərə çevrilir. Neftçilər prospekti nəyə desən dəyər-bulvar boyu uzanan mərkəzi küçədir, möhtəşəm arxitektur binalar, butiklər yerləşir. Bəli, burada çoxlu yaraşıqlı binalar var, amma şəhərin siması üzərində hələ çox iş görmək lazımdır.

Mərkəzdən kənara çıxmaq və hansısa ucqara baş çəkmək bəs edir ki, on illərdir insanların yaşadıqları birmərtbəli baraklarla qarşılaşasan: pəncərələrdən paltar asıb qurudurlar, evlərin ətrafında uşaqlar qaçışır, əllərində ağac qazlarla oynayır. Əlbətdə, u cür tikililərin əksəriyyətini praktiki olaraq söküblər, qalanları isə müvəqqətidir. Onların yerində şübhəsiz ki, müasir çoxmərtəbəli yaşayış kompleksləri tikiləcək.

Hələ SSRİ dövründən Bakı həmişə ən beynəlmiləl şəhər idi və bu tendensiya indi də qalır: rus dilində filmlər göstərilir, Bakıda Rus Dram Teatrı ən populyardır, bir çox şagirdlər məktəbdə rus dilini öyrənirlər, yaşlı nəsil isə rus dilini xatırlayır və gündəlik həyatlarında tez-tez istifadə edir.

Təəsüratlar haqda

Bakıya köçməyə görə məyus deyilik. Əgər bizə ərimin ezamiyyəti üçün ən rahat yer seçmək təklif etsəydilər istənilən halda Bakını seçərdik. Bəli, Avropanın və ya Amerikanın da bir çox üstünlükləri var, lakin postsovet məkanında yaşamaq rus adamına daha yaxındır.

Bəli, Bakı hələ Moskva kimi inkişaf etmiş meqapolis deyil, ancaq buranın da öz üstünlükləri var. Əminəm ki, adaptasiya dövrünün sonuna qədər bütün çətinliklər yaddan çıxacaq. Ən başlıcası Bakıda xeyli istidir, hətta qışda da müsbət temperatur olur. Praktiki olaraq həmişə günəşli, quru hava var Ayaqqabını havaya görə seçmək lazım gəlmir, hansısa zamş botfort alsan bəs edər.

Burada şubanı zərurətdən yox, daha çox status üçün geyinirlər. Hərçənd dəniz küləyi tez-tez isti günləri də soyuğa çevirir. Yayda dəniz kənarında həmişə dincəlmək, özünü günə vermək, çimmək olar. Yəqin ki, mən məhz yayda adaptasiya problemini təmiz unudacağam. (Virtualaz.org)