Rusiyanın Özbəkistan planları
Putin: “KTMT oyuncaq bir qurumdur, ondan ikiəlli yapışmayacağıq”
Dadaş ƏHMƏDLİ
MÖVZU İLƏ ƏLAQƏLİ
-
“NATO həmişəkindən daha güclüdür”
“Ukrayna müharibəsi təhlükəsizliyin regional deyil, qlobal olduğunu göstərdi”
-
Ukraynada çağırış yaşı aşağı salındı
Zelenski uzun müddətdir yubatdığı qanunu imzaladı
-
“Kerç partlayacaq”
Ukrayna müharibədə bütün balanslar dəyişməyə qərarlıdır
-
“Rusiya gələcəyini Pekinə girov qoyub”
Yens Stoltenberq: “Ukraynanın yeganə dəstəkçisi ABŞ deyil”
-
ABŞ terrordan qabaq işarə vermişdi
Putin qeyri-qanuni miqrasiyaya qarşı təhlükəsizlik tədbirlərinin artırılmasını əmr edib
-
Dezinformasiya yayanlara sanksiya
Fransa XİN Rusiya şirkətlərini hədələdi
-
Rusiya ordusunda kritik dəyişiklik
Hərbi Dəniz Qüvvələrinə və Qara Dəniz Donanmasına iki təyinat
-
Tanekoya PUA zərbələri
Ukrayna Rusiyanın əsas neft emalı zavodunu vurdu
-
Rusiyaya PUA hücumu
“Shaded-136”lar istehsal olunan zavodda partlayış baş verib
-
150 minlik ordu
Rusiyada növbəti səfərbərlik üçün yaş həddi artırıldı
-
“Qətliam olacaq”
“85 il əvvəl 200 min rus əsgərini öldürmüşdük”
-
“Havana sindromu” – sirr pərdəsi aralanır
Dünyanın səbirsizliklə gözlədiyi hesabat dərc olundu
-
Ukraynaya 1,5 tonluq bomba atıldı
SSRİ zamanı istehsal Termobarik raket döyüşdə ilk dəfə istifadə olunur
-
Putinin “inanclı atəşkəsi”
Aysberqin görünməyən tərəfi
-
Bir milad yazışması
Ukrayna xalqı ən müqəddəs bayramını ruslarla bir gündə qeyd etmək istəmir
-
Azərbaycanlı “Qurd”
VIP mühafizəçidən “Dəniz piyadası”na qədər
Ötən həftə Özbəkistanda yaranan qarışıqlıq qısa müddətə hətta, Ukraynadakı müharibəni də arxa plana atdı. Müxtəlif siyasi müşahidəçilər bu hadisələrdə ən müxtəlif qüvvələrin maraqlı olduğunu vurğulayaraq, bir-birindən fərqlənən şərhlər verməyə çalışdılar. Onların nə dərəcədə obyektiv olduğunu söyləmək çətindir. Amma bu şərhlərin əksəriyyətində bu münaqişənin yaranmasında Moskvanın əli olduğu vurğulanırdı. Özbəkistan prezidenti Şavkat Mirziyoyevin bu təşəbbüslərin ölkə xaricindən gəlməsini söyləməsi də belə düşüncələrin əsassız olmadığını göstərir. Şübhəsiz ki, keçmiş SSRİ məkanında baş verən istənilən münaqişədə Kremlin əlinin olmasını düşünmək anlaşılandır. Amma Ukraynada heç bir əhəmiyyətli uğur əldə edə bilməyən Rusiyanın başqa bir cəbhədə də döyüşmək istəməsi bir qədər qəribə görünür. Əldə etdiyimiz məlumatlar bu hadisələrin Moskva üçün də gözlənilməz olduğunu düşünməyə əsas verir.
Rusiya prezidenti Vladimir Putin həftəsonu müxtəlif tərkibdə və formatda bir neçə görüş keçirib. Amma əsas etibarilə bu həftəsonu Putinin gündəmi Özbəkistanda etirazlarla bağlı gərgin vəziyyət olub. Belə ki, Özbəkistanda baş verənlərə həsr olunmuş görüşlərdə Putin və yoldaşları Özbəkistan prezidenti Şavkat Mirziyoyevin Rusiyaya kömək üçün müraciət etməsi imkanını müzakirə ediblər. KTMT-nin bəzən hələ də Daşkənd müqaviləsi təşkilatı adlandırılmasına baxmayaraq, Özbəkistan bu təşkilat üzvü deyil, üzvlüyünü çoxdan dayandırıb. Putin görüşlərin birində Özbəkistana KTMT-yə üzvlüyün dərhal bərpası ilə bağlı mümkün təklif məsələsini qaldırıb, lakin həm Putin, həm də iclas iştirakçıları yekdil fikrə gəliblər ki, Rusiya Federasiyasının Silahlı Qüvvələrindən istifadə etməklə Özbəkistan rəhbərliyinə effektiv dəstək vermək mümkün olmayacaq. Ona görə də bu təşəbbüsdən imtina etmək qərara alınıb. Bütün döyüşə hazır qoşunlar Ukraynadakı müharibəyə cəlb olunub və KTMT müttəfiqləri yalnız mənəvi baxımdan real dəstək verə bilərlər. Özbəkistanın dərhal KTMT-yə bərpası və Özbəkistan rəhbərliyinin kömək istəməsi halında Özbəkistana on beş minə yaxın Belarus qoşununun göndərilməsinin mümkünlüyü müzakirə edilib. Lakin belə bir ehtimala sadəcə eyham vurulmasından Lukaşenko təşvişə düşüb, qəti surətdə imtina etməyə tələsib və hətta qoşunların ölkədən çıxarılmaması naminə ertəsi gün açıq şəkildə özünü Ukraynadakı münaqişənin tərəfi kimi elan edib.
Özbəkistan prezidentinin ölkəsindəki iğtişaşların xaricdən idarə olunması ilə bağlı çıxış etdiyi barədə məlumat verildikdə Putin bunu Özbəkistan rəhbərliyinin yardım istəməsi kimi qiymətləndirib və təcili iclas çağırıb. Görüşlərin nəticəsi olaraq Xarici İşlər Nazirliyi vasitəsilə Özbəkistan tərəfinə kömək istəməyin arzuolunmaz olduğunu yumşaq, lakin israrla çatdırmaq barədə göstəriş verilib. Prinsipcə, bazar günü səhər Özbəkistanda vəziyyət bir qədər sakitləşib və Putin hətta görüşü “görünür, keçdi” sözləri ilə yekunlaşdırıb. Amma nə olursa-olsun, artıq şənbə gecəsi Putin Özbəkistanın kömək istəyəcəyi təqdirdə, bunun daxili münaqişə olması və kənar təsirin olmaması səbəbindən yardım göstərməkdən imtina etmək qərarına gəlib. Talibanın Tacikistan ərazisindəki iddiaları ilə bağlı problemi Putin KTMT-ni faktiki olaraq xilas edən beş milyard dollar ödəməklə yenicə həll etdiyi indiki dönəmdə yeni problem – Özbəkistan hadisələri meydana çıxıb. Beləliklə, daha heç bir halda səxavət nümayiş etdirmək yeri deyil. Vladimir Putin Özbəkistanın KTMT-yə bərpası imkanlarını müzakirə edərkən şəxsən belə də deyib: “KTMT oyuncaq bir qurumdur, ondan ikiəlli yapışmayacağıq. Kim müdafiə olunmaq istəyirsə, Rusiyanın tərkibinə qoşulmaq üçün qapılar açıqdır”.