500 illik əsarət
Fransa hələ də 9 adanı müstəmləkədə saxlayır
Elçin MİRZƏBƏYLİ
MÖVZU İLƏ ƏLAQƏLİ
-
Fransanın qatı ermənipərəst baş naziri
Attalın yəhudi əsilli olması heç nəyi dəyişmir
-
Pis deyil, Pive ilə gedər...
... Yaxud “Nansy” arasında bağlılıq
-
Ya fransız olun, ya da fransız...
Cinsi azlıqlara haqq tanıyan Makron, etnikləri gömür
-
Fransada dəhşətli yanğın
Çoxlu insan, o cümlədən uşaqlar həlak olub
-
Makrona maxinasiya şoku
“McKinseygate” qalmaqalı ilə bağlı araşdırmalar başladı
-
“Onsuz da öyrənmək çətindir”
Bricit Makron fransızcanın müdafiəsində ...
-
La-Manşda qayıq batıb
30-50 arası miqrantın axtarışına başlanılıb
-
AİHM Fransanı təqsirli bilib
Rəsmi Paris hər ailəyə 7150 avro təzminat ödəyəcək
-
Paris qaranlığa qərq oldu
İşıqları kəsilən əhali yanğınsöndürənlərə zəng edib
-
“Onu asanlıqla aldadırlar”
İranlı nazir: “Makron MKİ tərəfindən idarə olunur”
-
“Ordunu araşdırmaq olarmı?”
Fransa hökuməti azad söz qarşı
-
“Təslim olub əlmi görüşək?”
Makronun rusiyapərəst açıqlaması başına iş açdı
-
“Qızıl əməkdaşlıq” dövrü arxada qaldı
Qərb Çinlə iqtisadi və ticarət əlaqələrdə ehtiyatlı olacaq
-
Fransaya soyuq duş
Afrika ölkəsində terror təşkilatların siyasətinə xidmət edən radionun yayımı dayandırılıb
-
Makron Putinə göz vurdu
Fransa prezidentinin açıqlaması onu dünyanın nəzərində rəzil duruma saldı
-
Parisin boğduğu səs
Napoleonla fəxr edən Fransa imperatorun həmvətənlərinə öz dillərində məktəbi çox görür
Fransanın zülm və əsarət tarixi XVI əsrdən başlayır.
1541-43-cü illərdə fransızlar Lavrentiya hövzəsinin, 1589-99-cu illərdə Floridanın, 1555-60-cı illərdə Braziliyanın yerli sakinlərini kütləvi şəkildə qətlə yetirərək, həmin əraziləri qəsb ediblər.
XVII əsrin əvvəllərindən başlayaraq fransızlar Şimali Amerikanı işğal ediblər. 1663-cü ildə Kanada bütövlükdə Fransa səltənətinə daxil edilib. XVII əsrin 30-cu illərində Qvadelupa, Martinka və Haitinin bir hissəsi işğal edilib. Yerli əhalinin böyük əksəriyyəti qətlə yetirilib, Avropanın və Amerikanın qul bazarlarında satılıb.
Afrika da XVII əsrdən etibarən fransızların işğalına məruz qalıb. Yerli əhali zorla digər fransız kaloniyalarına köçürülüb və məcburi əməyə məruz qalıb.
XIX əsrin 30-cu illərində Fransa yenidən qəsbkarlıq siyasəti həyata keçirməyə başlayır. 1830-cu ildə Əlcəzairin işğalıyla nəticələnən döyüşlərdə onminlərlə əlcəzairli qətlə yetirilir. Fransızlar eyni qətliamları 1831-ci ildə Tunisdə, 1839-70-ci illərdə Qabonda, 1842-ci ildə Fil Dişi Sahilində, 1854-cü ildə Seneqalda həyata keçirirlər.
1842-ci ildə Sakit okeandakı Markiz adaları, 1867-ci ildə Cənubi Vyetnam (Koxinxin) 1863-cü ildə Kamboca, 1885-ci ildə Mərkəzi və Şimali Vyetnam, Madaqaskar adaları, 1880-90-cı illərdə Konqo, Nigeriya, Ubanqi, Şari, Çad gölü sahilləri, Sudan, Mərakeş işğal olunur.
1895-1904-cü illərdə Seneqal, Qvineya, Sudan və s. Qərbi Fransa Afrikası, Qabon, Orta Konqo, Ubanqi-Şari, Çad isə Ekvatorial Fransa Afrikası general-qubernatorluğu altında birləşdirilir.
Birinci dünya müharibəsi ərəfəsində Əlcəzair, Mərakeş, Tunis, Madaqaskar, Reyunon, Somali, Koxinxin, Kamboca, Annam, Tonkiy, Laos, Qvadelupa, Martinka, Qviana, Sen-Pyer, Mikelon, Polineziya, Yeni Kaledoniya, Yeni Qebrid adaları Fransanın nəzarətində idi.
Birinci dünya müharibəsindən sonra Fransaya məxsus qəsb edilmiş ərazilərə Toqo, Kamerun, Suriya və Livan da əlavə olundu.
1920-30-cu illərdə Suriya və Mərakeşdə başlayan milli azadlıq hərəkatları zamanı onminlərlə dinc insan fransız hərbi birləşmələri tərəfindən qətlə yetirildi.
İkinci dünya müharibəsindən sonra, 1954-cü ilə kimi Fransa koloniyalarının bir hissəsi öz müstəqilliklərini əldə etdilər. 1954-58-ci illərdə Əlcəzairin milli azadlıq hərəkatında 300 mindən artıq dinc sakin, o cümlədən qadın və uşaq qətlə yetirildi, Əlcəzair xalqına qarşı amansız soyqırım siyasəti həyata keçirildi. Bütün bunlara baxmayaraq, Əlcəzair öz müstəqilliyini əldə etdi. Daha sonra Kamerun, Toqo, Mali, Seneqal, Sudan, Madaqaskar, Benin, Nigeriya, Fil Dişi Sahili, Çad, Konqo, Qabon, Mavritaniya, Cibuti fransız zülmündən qurtuldu.
Amma hələ də Renyunon, Sen-Pyer, Mikelon, Yeni Kaledoniya, Polineziya, Uollis, Futuna, Mayotta və Yeni Qebrid adalarında yaşayan xalqlar hələ də “demokratik” Fransanın əsarətindədir.