Çətin iqtisadi şərtlər, geosiyasi gərginliklər səbəbindən artan qeyri-müəyyənlik, zəif tələb və Çindən gələn şiddətli rəqabət Avropa şirkətlərini yenidən strukturlaşdırmağa, işə qəbulu dondurmağa və ya iş yerlərini ixtisar etməyə məcbur edir.

Qitədə maliyyədən texnologiyaya, mühəndislikdən aviasiyaya və aerokosmosa, xüsusilə də avtomobil sektoruna qədər bir çox sektoru əhatə edən işdən çıxarılma dalğası yavaşlayan iqtisadiyyatda qlobal işçi qüvvəsinin üzləşdiyi problemlərin artdığını göstərir.

Avropa Birliyi (AB)  2008-2023-cü illər arasında istehsalat sahəsində 2,3 milyon iş yerini itirməyə hazırlaşır ki, bu iş yerlərinin təxminən bir milyonu 2019-cu ildən bəri baş verir. Böhranın tam miqyası qısamüddətli müqavilələr və qısaldılmış iş saatları ilə kölgədə qalmasına baxmayaraq, faktiki iş itkiləri 4,3 milyona çata bilər.

Həmkarlar ittifaqları Avropanın sənaye siyasətinin olmaması ilə daha da pisləşən məşğulluq böhranını həll etmək üçün məcburi ixtisarlara moratoriumun tətbiqinə çağırır.

Avropada bank, avtomobil istehsalı, sənaye və mühəndislik, texnologiya, telekommunikasiya, maliyyə və digər sektorlarda hər gün yeni ixtisarlar elan edilir.

Keçən ilin son rübündən bəri işdən çıxarma qərarı verən böyük Avropa şirkətləri aşağıdakılardır: Alman avtomobil istehsalçısı “Volkswagen Group”un lüks avtomobil markası Automotive Audi, 17 Martda elan etdi ki, 2029-cu ilə qədər Almaniyada təxminən 7500 işçini ixtisar edəcək 35.000 iş yerinin ixtisarı daxildir. Alman mətbuatının məlumatına görə, Volkswagen bu ilin sonuna qədər Cariad proqram təminatı bölməsində 1600 işçini ixtisar etməyi planlaşdırır.

“Volkswagen Group”un digər lüks markası “Porsche”, 3900 nəfəri işdən çıxarmağı planlaşdırır və 2025-ci ilin ikinci yarısında daha çox işçi ixtisarı üçün həmkarlar ittifaqları ilə danışıqlara başlayacağını açıqladı. Alman avtomobil və sənaye təchizatçısı “Schaeffler” noyabrın 5-də əməliyyatlarını yenidən quracağını və Avropada 4700-ə yaxın avtomobil tələbini azaldacağını açıqladı.

Alman təkər və avtomobil hissələri istehsalçısı “Continental” 2026-cı ilin sonuna qədər tədqiqat və inkişaf departamentində 3000 nəfəri işdən çıxarmaq qərarına gəlib. Avtomobil sənayesinin əsas təchizatçılarından biri olan “Bosch”, 3800-ü Almaniyada daxil olmaqla, dünya üzrə 5500 nəfəri işdən çıxaracağını elan etdi.

Digər alman avtomobil istehsalçıları indiyədək iş yerlərinin ixtisarı ilə bağlı ehtiyatlı davransalar da, “Mercedes-Benz” noyabr ayında növbəti illərdə illik xərcləri bir neçə milyard avro azaltmağı planlaşdırdığını açıqlamışdı. Şirkət işçi qüvvəsinin azaldılmasının da bu strategiyanın bir hissəsi olduğuna diqqət çəkib.

Fransanın avtomobil istehsalçısı “Renault” martın 11-də artan iqtisadi qeyri-müəyyənlik fonunda Avropada kommersiya avtomobillərinə tələbatın azalması səbəbindən Fransanın şimalındakı Sanduvill şəhərindəki furqon fabrikində 300 işçini ixtisar edəcəyini açıqladı.

“Banking” Almaniyanın ikinci ən böyük bankı “Commerzbank” fevralın 13-də 2028-ci ilə qədər əksəriyyəti Almaniyada olmaqla 3900 nəfəri işdən çıxaracağını açıqladı.

İspaniyanın “Banco Santander”in Böyük Britaniya qolu olan “Sandanter UK” martın 19-da bildirib ki, Böyük Britaniyada yeni filialların bağlanması təxminən 750 işçinin işini itirə biləcəyi anlamına gəlir.

“Deutsche Bank” da xərcləri azaltmaq üçün keçən il 3500 köməkçi işçini işdən çıxardıqdan sonra martın 20-də bu il 2000 iş yerini ixtisar etmək qərarına gəlib.

Sənaye və mühəndislik Alman mühəndislik şirkəti “Siemens” 2027-ci ilə qədər ilk növbədə avtomatlaşdırma sahəsində 6000-dən çox insanı işdən çıxarmaq qərarına gəldi. Alman polad istehsalçısı və texnologiya firması “ThyssenKrupp” 2030-cu ilə qədər 5000 işçini ixtisar etməyi planlaşdırdığını açıqladı.

Qlobal avtomobil sənayesində davam edən çətin bazar şərtlərinə istinad edərək, “ThyssenKrupp” martın 6-da işə qəbulu donduracağını və avtomobil bölməsində 1800 işçini ixtisar edəcəyini açıqladı.

Almaniyanın pərakəndə idman geyim istehsalçısı Puma, 12 mart tarixində xərclərin azaldılması proqramının bir hissəsi olaraq dünya üzrə 500 iş yerini ixtisar edəcəyini açıqladı.

Böyük Britaniyanın ən böyük supermarket qrupu olan “Tesco”, qənaət etməyə çalışdığı üçün yanvarın 29-da mağazalarda və baş ofisində 400-ə yaxın iş yerini ixtisar etmək qərarına gəlib.

Böyük Britaniyanın ən böyük supermarket şəbəkələrindən biri olan “Sainsbury's” çətin xərc mühiti qarşısında pula qənaət etmək üçün yanvar ayında işçilərinin sayını 3000-dən çox ixtisar edəcəyini açıqlamışdı.

Digər sektorlarda işdən çıxarma qərarları Hollandiyanın boya istehsalçısı “Akzonobel”, bu il təxminən 2200 işçisi ilə yollarını ayıracağını açıqladı.

Fransız xüsusi kimyəvi maddələr qrupu “Arkema”, ölkədəki “Jarrie” zavodunda bəzi istehsalı dayandırmaq qərarına gəldikdən sonra 154 vəzifəni ixtisar edəcəyini söylədi.

Alman biotexnoloji firması “BioNTech” martın 10-da 2027-ci ilə qədər 950-dən 1350-yə qədər tam ştatlı ştatları ixtisar etməyi planlaşdırdığını açıqladı. Alman poçtu “Deutsche Post”un törəmə şirkəti olan DHL, 6 mart 2025-ci il tarixində elan etdi ki, gəlir azaldıqdan sonra pula qənaət etmək üçün bu il Almaniyada 8000-ə yaxın işi ixtisar etməyi planlaşdırır.

Enerji şirkəti BP, şirkətin baş icraçı direktoru “Murray Auchincloss”un xərcləri azaltmaq səyləri çərçivəsində işçi qüvvəsinin 5 faizindən çoxunu təşkil edən 4700 işçini ixtisar etmək qərarına gəlib.

Finlandiyada yerləşən neft emalı və bioyanacaq istehsalı şirkəti “Neste” də 600 nəfəri işdən çıxaracağını açıqlayıb.

İsveçin telekommunikasiya qrupu “Tele2” bu il 600 işçisini, Finlandiyanın meşə təsərrüfatı şirkəti UPM isə xərcləri azaltmaq üçün 462 işçini ixtisar edəcəyini açıqlayıb.