Radikal sol və ifrat sağ, Ursula von der Leyen rəhbərliyindəki Avropa Komissiyasına qarşı iki ayrı etimadsızlıq təklifi təqdim etməyə hazırlaşır. İlk səsvermənin oktyabrda keçirilməsi gözlənilir.

Avropa Komissiyasının Prezidenti Ursula von der Leyen yay tətilindən əvvəl Avropa Parlamentində keçirilən bir etimadsızlıq səsverməsindən çıxmağı bacarmışdı. Lakin görünür ki, onu daha çox belə sınaqlar gözləyir.

Sol və Avropa üçün Vətənpərvərlər (PfE) qrupları, Avropa Komissiyasını devirmək məqsədilə, minimum imza həddinə çatıldıqdan sonra yaxın həftələrdə təqdim ediləcək iki fərqli etimadsızlıq təklifi üzərində işləyir.

Hər bir etimadsızlıq təklifinin plenar iclasa çıxarılıb səsverməyə qoyulması üçün ən azı 72 Avropa Parlamenti üzvünün (ümumi sayın onda biri) imzası lazımdır.

İmzalar Parlament xidmətləri tərəfindən təsdiqləndikdən sonra, qaydalara əsasən qurumun sədri deputatları dərhal məlumatlandırmalı və istefa tələbiylə bağlı plenar müzakirə elanından ən azı 24 saat sonra keçirilməlidir.

Sol Ursula von der Leyenə hücum edir

Sol qrupun sözçüsü Tomas Şennon (Thomas Shannon) cümə günü açıqlamasında, qrupun etimadsızlıq təklifinin “yaxşı irəlilədiyini” bildirdi. Şennon müsahibəsində, Ursula von der Leyenin siyasətlərinin hər mərhələdə özləri ilə ziddiyyət təşkil etdiyini deyərək, qrupun etimadsızlıq səsverməsini yekdilliklə dəstəklədiyini vurğuladı.

“Komissiya işçiləri qurban verir, Yaşıl Sazişi məhv edir və müdafiə etdiyimiz hər şeyin əksinə çıxır”, – deyə Şennon bildirib.

Sol qrupu 46 deputatdan ibarətdir, yəni tələb olunan həddi keçmək üçün əlavə 26 imzaya ehtiyac var. Prinsip etibarilə Sol, ifrat sağçı “Avropa üçün Vətənpərvərlər” (PfE) və ya “Avropa Mühafizəkarları və İslahatçıları”ndan (ECR) dəstək istəməyəcək.

Əlavə imzalar Sosialistlər və Demokratlar (S&D), “Renew Europe” və ya “Yaşıllar/EFA” qruplarından gəlməlidir. Lakin bu qrupların sözçüləri cümə günü keçirilən brifinqdə hər iki aydan bir etimadsızlıq təklifinin Parlament üçün ideal ssenari olmadığını vurğuladılar.

Bununla belə, Parlament mənbələri bütöv qrupları inandırmaqdan fərqli olaraq, ayrı-ayrı deputatları razı salmağın daha asan ola biləcəyini qeyd etdilər.

Hətta bəzi Yaşıllar deputatları artıq etimadsızlıq təklifinə qoşulublar. İtalyan deputat Leoluka Orlando (Leoluca Orlando) brifinq zamanı dörd nəfərlik İtaliya Yaşıllar nümayəndə heyətinin imza atıb səs verəcəyini, həmçinin qrupdakı digər deputatların dəstəyi üçün çalışacağını açıqlayıb.

Digər Yaşıllar mənbələri isə bildiriblər ki, bu etimadsızlıq təklifi yalnız Ursula von der Leyenin gələn çərşənbə günü Strasburqda Parlamentdə çıxış edəcəyi və Komissiyanın siyasi prioritetlərini açıqlayacağı “Birliyin vəziyyəti” nitqindən sonra nəzərdən keçiriləcək.

***

Dairənin digər tərəfində isə “Avropa üçün Vətənpərvərlər” (PfE) qrupu oxşar plan hazırlayır.

Fransanın “Milli Birlik” (RN), Macarıstanın “Fidesz” və İtaliyanın “Liqa” partiyalarını özündə birləşdirən ifrat sağçı siyasi güc, iyul ayında keçirilən əvvəlki etimadsızlıq təklifinə dəstək verdikdən sonra yay tətilindən əvvəl yeni bir təşəbbüslə çıxış etməyi planlaşdırırdı.

PfE sözçüsü Alonso de Mendoza Parlamentdə keçirdiyi brifinqdə konkret vaxt açıqlamasa da, mənbələr etimadsızlıq təklifinin yaxın vaxtlarda təqdim edilə biləcəyini bildirirlər.

Əslində PfE etimadsızlıq təklifi üçün başqa qrupların yardımına ehtiyac duymur. Əgər 85 üzvün hamısı təşəbbüsü imzalasa, tələb olunan həddə çatılacaq və səsvermə baş tutacaq.

Parlament qaydalarına görə, əvvəlki iki ay ərzində bir etimadsızlıq təklifi səsə qoyulubsa, yenisinin təqdim edilməsi üçün deputatların ən azı beşdə birinin imzası lazımdır.

Bu isə Sol və PfE-nin öz təkliflərini bir-birindən əvvəl təqdim etmək üçün yarışacaqları deməkdir. İlk təqdim edilən təklif oktyabrda səsverməyə çıxarıla bilər: Parlament sədri təklifi qəbul edər-etməz açıqlamalı, müzakirə və səsvermə isə eyni plenar iclasda keçirilməlidir.

Komissiyanı devirmək çətindir

Etimadsızlıq təklifi irəli sürmək nisbətən asandır, lakin Avropa Komissiyasını Parlament səsverməsi ilə devirmək daha mürəkkəbdir. Təklif yalnız Parlament üzvlərinin çoxluğunu təmsil edən, istifadə olunan səslərin üçdə ikisinin dəstəyi ilə qəbul edilə bilər.

Sonuncu dəfə cəmi 175 deputat lehinə səs vermiş və tələb olunan minimuma çatılmamışdı.

İfrat sağ və sol partiyalar Ursula von der Leyenin Komissiyasından fərqli səbəblərə görə narazı ola bilərlər, lakin onu hakimiyyətdən uzaqlaşdırmaq üçün güclərini birləşdirməli olacaqlar.