vaxtlı-vaxtında oxuyun! Çərşənbə axşamı, 19 mart 2024
1 ABŞ dolları 1 USD = 1.7 AZN
1 Avro 1 EUR = 1.6977 AZN
1 Rusiya rublu 1 RUB = 0.0272 AZN
1 İngiltərə funt sterlinqi 1 GBP = 1.9671 AZN
1 Türkiyə lirəsi 1 TRY = 0.0914 AZN
Heydər Əliyev (1923 - 2003)

«Tariximiz bizim üçün dərs olmalıdır. O, heç nəyi silmir»

Heydər Əliyev (1923 - 2003)
CƏMİYYƏT  
22:09 | 22 oktyabr 2017 | Bazar Məqaləyə 6550 dəfə baxılıb Şriftin ölçüsü Xəbərin şriftini kiçilt Xəbərin şriftini böyüt

Demokratiya kimə və niyə lazımdır?

Əgər əfqan Həsənə o dünyada vəd olunanı rus İvan burda müftə əldə edirsə, …

Aqşin YENİSEY

MÖVZU İLƏ ƏLAQƏLİ

Səhərin gözü açılmamış bir az politoloji trafaretə uyğun olmayan siyasətdən danışaq. Tez-tez belə bir söz eşidirik ki, məsələn, Rusiyada demokratiya heç vaxt olmayıb və olmaq ehtimalı da görünmür. Niyə?

Təbii sərvətlərin zənginliyi, hakimiyyət ənənəsi kimi müxtəlif səbəblər ola bilər, amma bu səbəbləri yaradan daha dərin bir səbəb var, bu, rus məişətidir. Rus gənci 16-18 yaşından başlayaraq elə bir həyat yaşamağa başlayır ki, bizim müsəlman ölkələrində o həyatın dadına baxmaq üçün 40-50 yaşında kişilər büdcədən pul oğurlayırlar.

Həyatla ölüm arasında seçim o zaman kütləvi şəkildə ölümün xeyrinə baş tutur ki, yaşanan həyat ölüm qarşısında daha sönük görünür, qəhrəmanlar istisnadır. Heç bir ölüm rus gəncinin yaşadığı həyatla müqayisədə üstün deyil, amma biz bu sözləri, məsələn, əfqan gənci Həsənin həyatı haqqında deyə bilmərik. Çünki Həsən üçün, hətta sətəlcəmdən ölmək də xoşbəxtlikdir. Bəzən əfqanları döyüşkən xalq adlandırırlar, o məişəti yaşayan xalq niyə də döyüşməsin, döyüşməkdən başqa hansı xilas yolu var?

Əfqan Həsənin ölümündən sonra o dünyada vəd olunan həyat rus gəncinin bu dünyada yaşadığı həyatdır. Rusiyada isə həmişə düşünürlər ki, ölkədə avtoritar təqib olmasa rus gənci öz həyatını heç vaxt Sibir nöyütü uğrunda ölümə dəyişməyəcək. Bu məsələdə din də gücsüzdür, təsəvvür edin, gənc İvana yepiskop deyir ki, vətən uğrunda ölsən sənə o dünyada şərab və 3 dənə huri veriləcək. Hansı ki, İvan bunları gündəlik həyatında havayı əldə edir. Çünki Rusiyada məişət mədəniyyətdən deyil, mədəniyyət məişətdən qidalanır. Ruslar aşağılarda deyil, yuxarılarda pozulur, bir rus şairi deyirdi ki, Rusiyanın istedad problemi yoxdur, ona görə öz istedadlı övladlarını dəyər-dəyməzinə xərcləyir. Mədəniyyət məişətə oturuşduqca, xalqların müharibə etmək riskləri də azalır və bu zaman german tayfaları Romanı, türklər Bizansı, ərəblər Əhməniləri diz çökdürür.

Deyəcəksiniz ki, bəs demokratik Türkiyədə havayı vətənpərvərlik niyə yüksəkdir? Bunun mənim düşüncəmdəki cavabı budur ki, mədəniyyətin məişətə oturuşması prosesi Türkiyədə baş tutmamış prosesdir, burada da bizdə olduğu kimi xalq mədəniyyəti məişətinə yaxın buraxmır və siyasətin ləkələrini əsgər qanı ilə yuyan siyasilər özləri də maraqlıdırlar ki, mədəni areal genişlənməsin, çünki genişləndikcə əsgər sayı azalır. Demokratiya istəyi də azadlıq istəyi kimi xalqın məişət ehtiyaclarından yaranmalıdır. Rusun belə bir ehtiyacı yoxdur. Rusların passionarlığının yalnız müdafiə zamanı misli görünməmiş həddə yüksəlməsi də bununla bağlıdır, rus vətənini ona görə qoruyur ki, başqaları gəlib onun içində azad olduğu məişətini dağıtmasın. Biz isə ona görə kənardan gələcək demokratiya arzusundayıq ki, içində zülm ayaqladığımız məişətimiz bizi boğaza yığıb.


   

MÜƏLLİF

ANKET

Hökümətin ölkədə hansı sahəyə diqqətinin artırılmasını istərdiniz?

  • Elm-təhsil
  • Səhiyyə
  • Sosial Müdafiə
  • Ekologiya, təbii sərvətlər
  • Müdafiə-təhlükəsizlik
  • Mədəniyyət, incəsənət, ədəbiyyat
  • Kənd təsərrüfatı, aqrar sənaye
  • Sahibkarlıq, sənaye (zavod, fabrik)