27.02.25 - Harvard psixiatrı cavab verir: “Texnologiyanın da böyük rolu var”...

Harvard psixiatrı Blez Aqirre yeniyetmələrdə özünə nifrət edən davranışları araşdırıb. CNN-ə danışan Aqirre bildirib ki, yeniyetməlik dövründə insanın dünyagörüşünü və başqaları ilə münasibətini müəyyən edən əsas element onun mənlik hissidir.

Özünə nifrətin patoloji səviyyəyə çatmasında qeyri-adekvatlıq hissləri böyük rol oynayır. Psixiatr buna diqqət çəkir: “Bu baş verdikdə, özünüzə nifrət etdiyiniz bir çox qərarlar – müraciət etdiyiniz iş, oxuduğunuz məktəblər və romantik tərəfdaş seçimləriniz formalaşmağa başlayır. Mən insanın varlığına kök salmış bir xüsusiyyətdən danışıram. Özünə nifrət belədir”.

Özünə nifrətin uşaqlıqdan başladığını vurğulayan Aqirre, bundan əziyyət çəkən gənclərin məktəbdə tez-tez zorakılığa və ya emosional istismara məruz qaldıqlarını söyləyir.

Ekspert psixiatr bu gün bu problemdə texnologiyanın da böyük rol oynadığını vurğulayır: “Böyük şirkətlər nifrət edənlərə əşyalar satmaq üçün texnologiyadan necə istifadə etməyi öyrəniblər. Mesajlar bunlardır: Siz kifayət qədər uzun boylu deyilsiniz, kifayət qədər gözəl deyilsiniz, dəriniz kifayət qədər gənc görünmür, kifayət qədər nazik deyilsiniz, kifayət qədər güclü deyilsiniz, kifayət qədər əzələli deyilsiniz və kifayət qədər ağıllı deyilsiniz”.

Aqirre əlavə edir ki, bu strategiya ilə nəhəng şirkətlər “Bizim məhsulumuzu alsanız, daha yaxşı bir insan olacaqsınız” mesajını verməyi hədəfləyir.

Özünə nifrətlə depressiya arasında əlaqə olduğunu bildirən psixiatr onların bir-biri ilə qarışdırılmaması lazım olduğunu da vurğulayır. Alim bildirir ki, depressiya müalicəsi uğurlu olsa belə, özünə nifrət edən davranışlar davam edə bilər.

Problemlərin həllində valideynlərin yanaşmalarının əhəmiyyətli olduğunu bildirən psixiatr, valideynlərin həqiqətən də övladlarını dinləmələri lazım olduğunu deyir: “Uşağın həqiqətən mübarizə apardığı zaman, onları sakitləşdirməyə çalışmadan səmimi şəkildə dinləmək, fərq yarada bilər. Sən sevimli insansan. Sizin çoxlu dostlarınız var, yaxşı olacaqsan deməyin. Bunun əvəzinə təcrübələrinin onlara nə qədər zərər verdiyini dinləyin”.

Problemi tez bir zamanda həll etməyə çalışmanın onu daha da böyüdə biləcəyini ifadə edən Harvardlı alim, “Burada fikir, problemi həll etməyə çalışmadan, ən azından onlar eşitdiklərini hiss edənə və siz problemi dərindən anlayana qədər onlarla oturmaqdır”, – deyib.