Böyük Britaniyanın strateji müdafiə qiymətləndirməsini yazan üç müəllifdən biri olan Fiona Hill Rusiyanın Böyük Britaniya ilə müharibə vəziyyətində olduğunu və Donald Trampın rəhbərliyi altında ABŞ-ın artıq etibarlı müttəfiq olmadığını bildirib. Hill İngiltərə hökumətini daha birləşmiş və davamlı olmaqla təhdidlərə qarşı durmaq barədə xəbərdar etdi.

“The Guardian” qəzetinə danışan Hill, “Çox böyük çətinlik içindəyik” deyərək, Böyük Britaniyanın Vladimir Putinin Rusiyası ilə Donald Trampın ABŞ-ı arasında ilişib qaldığına diqqət çəkib.

***

59 yaşlı Hillə Böyük Britaniyanın Leyboristlər Partiyası hökuməti tərəfindən NATO-nun keçmiş baş katibi Lord Robertson və istefada olan general Riçard Barrons ilə birlikdə strateji müdafiə qiymətləndirməsini hazırlamaq tapşırılıb. 30 ildən artıqdır ki, ABŞ-da yaşayan və ikili Britaniya-Amerika vətəndaşı olan Hill bu rolu qəbul etməkdən məmnun olduğunu, çünki bu, qlobal işlərdə çox vacib bir məqam olduğunu söyləyib.

Rusiyanın yəqin ki, gözləmədikləri şəkildə düşmənçiliyini artırdığını qeyd edən Hill, Moskva administrasiyasının Ukrayna müharibəsini “bütün Avropada dominant hərbi gücə çevrilmək üçün” başlanğıc nöqtəsi kimi gördüyünü şərh etdi.

***

Bu uzunmüddətli səylər çərçivəsində Rusiyanın onsuz da müxtəlif yollarla Böyük Britaniya üçün təhdid yaratdığını müşahidə edən xarici siyasət eksperti bu qərarın səbəbi kimi zəhərlənmələr, sui-qəsdlər, təxribat əməliyyatları, hər cür kiberhücum və təsir əməliyyatlarını göstərib.

Bütün bunlara əsaslanaraq Hill “Rusiya bizimlə müharibə aparır” qənaətinə gəlib. Analoji xəbərdarlığı ilk dəfə 2015-ci ildə etdiyini qeyd edən ekspert Krımın işğalı və ilhaqı ilə bağlı Klifford Qadi ilə birlikdə Putin haqqında yazdıqları kitabın yenidən işlənmiş variantına işarə edib.

“Biz dedik ki, Putin Qərbə müharibə elan edib”, – deyən Hill digər ekspertlərin həmin vaxt onlarla razılaşmadığını izah edib. Hillin sözlərinə görə, o vaxtdan bəri baş verən hadisələrlə Rusiya müharibə elan etdiyini ortaya çıxarsa da, Qərb buna əhəmiyyət verməyib. Hill, Putinin Ukraynadakı müharibəni ABŞ-la vəkil müharibəsi kimi gördüyünü və Çin, Şimali Koreya və İranı bu yolla qoşulmağa inandırdığını müdafiə etdi.

Putinin Ukrayna məsələsinin ABŞ ilə münasibətdən ayrıldığına inandığını çatdıran ekspert əlavə edib ki, Tramp silahlara nəzarət razılaşmaları üçün Putinlə ayrı münasibət qurmaq və biznes qurmaq istəyir.

***

İngiltərənin müdafiə məsələsində ABŞ-ın “hərbi çətirinə” arxalana bilməyəcəyini vurğulayan Hill, bunun ən azından əvvəlki kimi mümkün olmadığını qeyd etdi.

Hillin həmmüəllifi olduğu strateji müdafiə qiymətləndirməsi, həmçinin İngiltərənin qlobal güc balansları və strukturları ilə bağlı uzun müddətdir mövcud olan fərziyyələrinin artıq müəyyən olmadığını, İngiltərə hökumətinin sənədlərində “Trampizmin” xarici siyasətin müəyyənliklərinə nə qədər və nə qədər tez təsir göstərə biləcəyinə dair nadir müşahidə olduğunu müəyyən etdi.

Fiona Hill Trampın ilk dövründə Ağ Evin Rusiya üzrə baş müşaviri vəzifəsində çalışıb.