vaxtlı-vaxtında oxuyun! Bazar ertəsi, 16 iyun 2025
1 ABŞ dolları 1 USD = 1.7 AZN
1 Avro 1 EUR = 1.6977 AZN
1 Rusiya rublu 1 RUB = 0.0272 AZN
1 İngiltərə funt sterlinqi 1 GBP = 1.9671 AZN
1 Türkiyə lirəsi 1 TRY = 0.0914 AZN
Mirzə Fətəli Axundzadə (1812 - 1878)

«Əsil əxlaqlı, xeyirxah adam bütün hərəkət və davranışlarını vətənpərvərliklə uyğunlaşdırar»

Mirzə Fətəli Axundzadə (1812 - 1878)
ELM-TEXNİKA  
Saniyələr içində müəyyən edir 15:55 | 14 iyun 2025 | Şənbə Məqaləyə 13 dəfə baxılıb Şriftin ölçüsü Xəbərin şriftini kiçilt Xəbərin şriftini böyüt

Saniyələr içində müəyyən edir

Berlində yaradılmış süni intellekt 170 növ xərçəngə diaqnoz qoyur

MEHİN

MÖVZU İLƏ ƏLAQƏLİ

“Charite” Universiteti Xəstəxanası xərçəng diaqnozunda inqilab edə biləcək “CrossNN” süni intellekt modelini hazırlayıb. Model 170-dən çox şişi yüksək dəqiqliklə tanıya bilir.

“Charite” Universiteti Xəstəxanası xərçəng diaqnozunda yenilikçi süni intellekt modeli hazırlayıb. “CrossNN” adlanan inkişaf etdirilmiş sistem saniyələr ərzində 170-dən çox xərçəng növünü tanıya bilir. Onun əsas əsasını şişlərin genetik materialında aşkar edilən epigenetik izlər təşkil edir. Xüsusilə serebrospinal mayedən (sinir mayesi) alınan nümunələr üzərində işləyən bu texnologiya tez və dəqiq diaqnoz qoymağa imkan verir.

“Nature Cancer” jurnalında dərc edilən araşdırmaya görə, süni intellekt xərçəng növlərini 8000-dən çox molekulyar nümunə ilə müqayisə edərək aşkar edir. Fərqli texnikalarla toplanmış natamam və ya fərqli məlumatlara qarşı belə sistemin yüksək performans nümayiş etdirməsi diqqəti cəlb edir. Tədqiqatın rəhbəri Filipp Euskirçen və komandası bu model sayəsində şiş növlərinin tam dəqiqliklə təsnif edilə biləcəyini bildirir.

Aparılan sınaqlar nəticəsində modelin beyin şişlərində dəqiqlik dərəcəsi 99,1 faiz olaraq ölçüldü. Xərçəngin bütün növlərində diaqnostik dəqiqlik 97,8 faizə çatıb. Bu uğurun nadir hallarda baş verən beyin şişləri ilə məhdudlaşmadığı, eyni müvəffəqiyyəti bədənin müxtəlif orqanlarındakı xərçənglərdə də göstərdiyi vurğulanıb.

***

“CrossNN”in digər mühüm üstünlüyü ondan ibarətdir ki, ənənəvi biopsiya əvəzinə onurğa beyni mayesi kimi müxtəlif nümunə növləri ilə işləyə bilir. Bu o deməkdir ki, cərrahi müdaxilə tələb edən invaziv diaqnostik üsullar daha rahat yanaşma ilə əvəz edilə bilər. Əslində, bir misalda, yalnız bu üsulla diaqnoz qoyulan beyin şişi üçün əməliyyat olmadan kimyaterapiyaya başlaya biləcəyi qeyd edilib.

“Charité” Almaniyanın 8 müxtəlif mərkəzlərində bu texnologiyanı klinik tədqiqatlarda sınaqdan keçirmək üçün Alman “Translational Cancer Research Consortium” (DKTK) ilə əməkdaşlıq edir. Bundan əlavə, əməliyyatlar zamanı istifadə üçün hazırlıq işləri aparılır. Yekun məqsəd DNT nümunələrindən sürətli, dəqiq şiş diaqnozunu gündəlik səhiyyə xidmətlərinə inteqrasiya etməkdir.