vaxtlı-vaxtında oxuyun! Çərşənbə axşamı, 5 avqust 2025
1 ABŞ dolları 1 USD = 1.7 AZN
1 Avro 1 EUR = 1.6977 AZN
1 Rusiya rublu 1 RUB = 0.0272 AZN
1 İngiltərə funt sterlinqi 1 GBP = 1.9671 AZN
1 Türkiyə lirəsi 1 TRY = 0.0914 AZN
Hüseyn Cavid (1882 - 1941)

«İdealsız nicat ümidi-məhal...
«İttihad!» İştə ən böyük ideal!
Səni qurtarsa, qurtarır birlik,
Çünki birlikdədir fəqət dirlik!»

Hüseyn Cavid (1882 - 1941)
BÖHRAN  
Trampın verdiyi müddət başa çatır 11:28 | 5 avqust 2025 | Çərşənbə axşamı Məqaləyə 88 dəfə baxılıb Şriftin ölçüsü Xəbərin şriftini kiçilt Xəbərin şriftini böyüt

Trampın verdiyi müddət başa çatır

Nüvə duelində son vəziyyət

Altay QUT

MÖVZU İLƏ ƏLAQƏLİ

ABŞ və Rusiya arasında gərginlik artarkən, hər iki ölkənin nüvə arsenalı gündəmə gəlir ABŞ Prezidenti Donald Tramp ilə Rusiya Federasiyası Təhlükəsizlik Şurasının sədr müavini, keçmiş prezident Dmitri Medvedev arasında yaşanan qarşılıqlı bəyanatlar nüvə gərginliyini yenidən alovlandırıb.

Medvedev Trampın verdiyi “ültimatumları” savaş istiqamətində atılan addımlar kimi qiymətləndirib. Tramp isə 1 avqustda iki nüvə sualtı qayığının “lazımi mövqelərə yerləşdirildiyini” açıqlayıb.

Tərəflər arasında artan gərginlik bütün dünyada narahatlıq doğurarkən, hər iki ölkənin nüvə sualtı qayıqları ilə bağlı detallar yenidən diqqət mərkəzinə düşüb. Məlumata görə, ABŞ-ın 14, Rusiyanın isə 16 nüvə başlıqlı sualtı qayığı mövcuddur.

 

Trampın 10 günlük möhləti bitmək üzrədir

 

Tramp Rusiyaya Ukrayna ilə sülh razılaşması imzalaması üçün 10 günlük möhlət vermişdi. Əgər bu müddət ərzində razılaşma əldə olunmasa, yeni sanksiyalar tətbiq ediləcəyini bildirmişdi. Artıq bu müddətin bitməsinə 4 gün qalıb.

 

ABŞ donanması: 4 sinif, 71 sualtı qayıq

 

“Nüvə Təhlükəsi Təşəbbüsü” (NTI) və digər mənbələrin məlumatına görə, ABŞ-ın donanmasında 71, Rusiyanın donanmasında isə 64 sualtı qayığı var. Bu sualtı qayıqlardan 14-ü ABŞ-ın nüvə silahı daşıyan (SSBN) qayıqlarıdır. Ən məşhur dörd sinif:

 

“Ohio” sinfi

1974–1997-ci illər arasında istehsal edilən bu sinfə aid 14 ballistik raket daşıyan qayığın hər birində 20 raket buraxılış qurğusu var. Hər raket 4 nüvə başlığı daşıyır və bu da 1.120 başlıq deməkdir. “Trident 2 D5” raketlərini 12 min kilometrdən atmaq mümkündür. 4 qayığın isə “Tomahawk” raketləri daşıyan SSGN modelinə çevrildiyi bildirilib (154-ə qədər raket).

 

“Los-Anceles” sinfi

Bu sinfə daxil olan 23 hücum sualtı qayığı “Tomahawk” raketləri və “MK-48” torpedaları ilə təchiz olunub. Eyni zamanda mina yerləşdirmə qabiliyyətinə də malikdir. 12 dikinə raket buraxılış qurğusu və 4 torpeda borusu var.

 

“Seawolf” sinfi

Bu qayıqlar daha sürətli və səssiz hərəkət edə bilir. ABŞ donanmasında cəmi 3 ədəd var. Hər biri 50 silah, o cümlədən “Tomahawk” və “MK-48” daşıya bilir. Yüksək xərclər səbəbilə istehsalı 1995-ci ildə dayandırılıb.

 

“Virciniya” sinfi

Bu sinif “Los-Anceles”i əvəz etmək üçün hazırlanıb. 23 ədəd mövcuddur. “Fly-by-wire” (kompüterlərlə idarə olunan elektron sistem) sisteminə malik olan bu qayıqlar insansız sualtı cihazlarla kəşfiyyat və xüsusi əməliyyatlar üçün də istifadə olunur. 12 və ya 40 “Tomahawk” raketi və 25 “MK-48” torpedası daşıyır.

 

Rusiya donanması: Güclü anbarlar, ənənəli siniflər

 

NTI-yə görə, Rusiyanın 16 SSBN sualtı qayığı mövcuddur.

 

“Delfin” sinfi

1985–1992 arasında istehsal olunub. Hər biri 4 nüvə başlığı daşıyır. “Sineva” raketləri ilə 8.300–11.500 km, torpedalarla isə 50–100 km məsafədəki hədəfləri vurmaq mümkündür.

 

“Kalmar” sinfi

Yalnız 1 ədədi aktivdir. 16 ballistik raket daşıya bilir. Lakin dəqiqliyi müasir sistemlərdən aşağıdır. 6.500–9.000 km arası məsafələr üçün nəzərdə tutulub.

 

“Borei” sinfi

Rusiyanın nüvə donanmasında ən yeni nəsil sayılır. 1996-cı ildən bəri istehsal olunur. 8 ədədi aktivdir. “Bulava” ballistik raketləri ilə 8.000–9.300 km, “Borei-K” modelləri isə 1.500–2.500 km məsafəyə qədər hədəf vura bilir.

 

“Antey” sinfi

 

Bu sinfə aid 8 SSGN qayığı, 600 km məsafəli “Granit” gəmi əleyhinə raketlərini daşıya bilir. Həm torpeda, həm də mina sistemləri ilə təchiz olunub.

 

“Yasen” sinfi

SSN və SSGN hibrididir. “Kalibr” raketləri ilə 2.000 km, “Oniks” ilə 600 km, “Zirkon” hipersəs raketləri ilə 1.000 km məsafəyə qədər zərbə endirə bilir.

 

“Şçuka” sinfi

Bu sinfə aid 10 qayığın daşıdığı RK-55 və digər raketlər 550 km, torpedalar isə 50 km məsafəli hədəfləri vura bilir.

 

“Proyekt 945” və “945A”

Bu sinif 4 SSN qayığından ibarətdir. 300–600 km məsafəli raketlərlə təchiz olunublar.

 

Dizel-elektrik qayıqları

“Proyekt 877”, “Proyekt 636” və “Lada” sinfindən olan bu sualtı qayıqlar dizel-elektrik (SSK) sinfinə daxildir. 22+1 ədəd aktiv vəziyyətdədir. 1.500–2.500 km məsafəli raketlər və 50 km torpedalar daşıyırlar.