NATO ölkəsi Polşanın hava sahəsini pozan Rusiya pilotsuz uçuş aparatları vuruldu. Varşava bu pozuntunu hücum kimi qiymətləndirərək müharibəyə ilk dəfə müdaxilə etdi. Avropa və NATO hazırda Rusiyaya qarşı ciddi həyəcan vəziyyətindədir.

Polşa hava sahəsinə girən Rusiya insansız hava vasitələrini vurdu. Bu, NATO üzvü olan bir ölkənin, Rusiya-Ukrayna müharibəsi zamanı açıq şəkildə atəş açdığı ilk hadisədir.

Polşa, Rusiyanın Ukraynaya etdiyi böyük hava hücumu zamanı 19 obyekti hava sahəsində aşkarladığını və təhlükə yaradanları vurduğunu açıqladı. Baş nazir Donald Tusk, NATO müqaviləsinin dördüncü maddəsini işə saldığını və bu maddəyə görə ittifaq üzvlərinin müttəfiqləri ilə məsləhətləşə biləcəyini bildirdi: “Böyük miqyaslı bir provokasiya ilə üz-üzəyik. Bu cür provokasiyaları dəf etməyə hazırıq. Vəziyyət ciddi və müxtəlif ssenarilərə hazır olmalıyıq. Lakin panikaya ehtiyac yoxdur”, – deyib.

Rusiya: “Hücum ittihamları əsassızdır”

Rusiya RİA dövlət xəbər agentliyi, bir Rusiya diplomatı vasitəsilə hücum ittihamlarının “əsassız” olduğunu və Polşanın vurulan PUA-ların Rusiya mənşəli olduğuna dair heç bir sübut təqdim etmədiyini açıqladığını bildirdi.

Bəzi Avropa rəsmiləri bu hücumu qəsdən edilmiş və Rusiyanın gərginliyi artırmasının göstəricisi kimi qiymətləndirdi. Baş nazir Tusk bildirdi: “Təhlükə yaradan bu insansız hava vasitələrinin vurulması siyasi vəziyyəti dəyişdirir.”

Çopin hava limanı bağlandı

Ölkənin ən böyük hava limanı olan Varşavadakı Çopin hava limanı bir neçə saatlıq bağlanmış, gündüz ərzində gecikmələr və çətinliklər olacağı bildirildi. Polşanın şərqindəki Lublin hava limanı da bağlı qaldı.

Ukrayna hava qüvvələrinə görə, Polşa sərhədindəki Volın və Lvov kimi bölgələr də daxil olmaqla Ukraynanın böyük bir hissəsi gecə boyu hava hücumu alarmı altında qaldı.

Ordudan evdə qal çağırışı

Polşa Silahlı Qüvvələri Əməliyyat Komandanlığı, xüsusilə risk altında olan üç şərq bölgəsində yaşayanlara evdə qalma çağırışı etdi. Komandanlıq açıqladı: “Bu, vətəndaşlarımızın təhlükəsizliyinə real təhlükə yaradan bir hücum aktıdır.”

Ukraynaya qonşu ölkələr müharibə zamanı Rusiya raketləri və PUA-larının hava sahəsinə girdiyini bildirirdilər, lakin bu qədər geniş miqyaslı bir hadisə olmamışdı və PUA-ların vurulduğu məlum deyildi. 2022-ci ildə Polşada Ukrayna hava müdafiə raketi səhvən düşərək iki nəfərin ölümünə səbəb olmuşdu.

NATO: “Hücum deyil, pozuntu”

Bir NATO sözçüsü bildirdi ki, NATO Baş katibi Mark Rutte Polşa rəhbərləri ilə əlaqədədir və ittifaq Polşa ilə yaxın məsləhətləşmə aparır. Bir mənbə, NATO-nun hadisəni hücum kimi yox, qəsdən edilmiş bir pozuntu kimi qiymətləndirdiyini açıqladı.

Məlumata görə, gecə boyu Polşanın “F-16” döyüş təyyarələri, Hollandiya “F-35” təyyarələri, İtaliya AWACS müşahidə təyyarələri və NATO tərəfindən birgə idarə olunan təyyarələri əməliyyata qatıldı.

Polşa hərbi komandanlığı radarların 10-dan çox obyekti izlədiyini və təhlükə yarada biləcək obyektlərin “təsirsiz hala gətirildiyini” bildirdi. Səhər saatlarında əməliyyatların sona çatdığı açıqlanıb.

AB: “Rusiya müharibəsini dayandırmır”

AB-nin yüksək səviyyəli diplomatı Kaja Kallas bildirdi ki, ilkin göstəricilər Rusiya PUA-larının Avropa hava sahəsinə girişinin qəsdən olduğunu göstərir: “Rusiyanın müharibəsi sona çatmır, artmaqdadır. Moskvanın maliyyətini artırmalı, Ukraynaya dəstəyimizi gücləndirməli və Avropanın müdafiəsinə investisiya etməliyik. AB vacib rol oynayır və Şərq Sərhəd Qalxanı kimi təşəbbüsləri dəstəkləyəcəyik.”

“CNN International” bildirdi ki, ABŞ Dövlət Katibi Marko Rubiyo mövzu ilə bağlı məlumatlandırılıb.

Zelenski nə dedi?

Ukrayna Prezidenti Vladimir Zelenski bildirdi ki, Rusiya gecə boyunca Ukraynaya 415 PUA və 40 raketlə hücum edib və ən azı səkkiz İran istehsalı “Şahid” PUA-ı Polşaya yönəlib.

Zelenski dedi: “Avropa üçün son dərəcə təhlükəli presedent. Güclü cavab tələb olunur və bu cavab yalnız bütün tərəfdaşların birgə cavabı ola bilər: Ukrayna, Polşa, bütün Avropalılar, Amerika Birləşmiş Ştatları.”

Rusiya uzun müddətdir NATO ilə müharibəni təşviq etmədiyini, bunun bir təhdid olduğunu bildirir və Qərbi Avropa ölkələrinin münasibətləri pisləşdirməyə çalışdığını iddia edir.

Avropa Komissiyasının sədri Ursula Von der Leyen çağırış etdi ki, Rusiyaya əlavə sanksiyalar tətbiq olunsun, AB Rusiya neftini daşıyan “kölgə donanması” tankerlərinə və bu nefti alan üçüncü ölkələrə sanksiyalar hazırlayır.

Çexiya Xarici İşlər Naziri Yan Lipavski, NATO-dan ön xətdə hava müdafiəsini gücləndirməsini tələb etdi.

Avqust ayında Alyaskada keçirilən zirvə görüşündə Vladimir Putini isti qarşılayan Donald Tramp, həftə sonu açıqladı ki, aylar boyu aparılan sülh danışıqlarından sonra Rusiyaya sanksiyaların ikinci mərhələsini tətbiq etməyə hazırdır.

Bu, Ukraynada müharibəyə cavab olaraq Moskva və ya neft alıcılarına təzyiqi artırmağa dair indiyə qədərki ən güclü siqnaldır.

AB-nin ən yüksək səviyyəli sanksiya rəsmisi bu həftə Vaşinqtonda koordinasiyalı sanksiyaları müzakirə edir. Bu sanksiyalar qəbul edilərsə, ABŞ və Avropanın Rusiyaya qarşı ilk dəfə koordinasiyalı addım atması demək olacaq.