Rusiya-Türkiyə anlaşması «qırmızı qızıl»ı «vurdu»
Natiq Cəfərli: ««Pomidor razılaşması» Azərbaycanın ixracatına mənfi təsir göstərəcək»
Nərgiz LİFTİYEVA
MÖVZU İLƏ ƏLAQƏLİ
-
“Ukraynadakı münaqişələr qlobal xarakter alıb”
Putin: “Silahlarından istifadə etməyə icazə verən ölkələrə qarşı cavab hüququmuz var”
-
Şimali Koreyalı general Kurskda yaralanıb
Rusiyanın Qərbi qorxudan yeni raketi: “Soyuq Müharibə doktrinası sona çatdı”
-
Putin nüvə silahı demədi
Kreml təhlükənin miqyasının fərqindədir
-
“10 əsgər göndərilib”
Pentaqon Şimali Koreyanın Rusiyaya canlı qüvvə ilə dəstək verdiyinə əmindir
-
Vaşinqtondan Kiyevə silah icazəsi çıxmadı ...
... Amma Putinin nüvə təhdidinə daha ağır cavab verildi – kaset bombalar
-
NATO hazırlıqlarına başladı!
Alman ordusu xəbərdarlıq etdi – 3-cü Dünya müharibəsi qapının astanasında
-
78 PUA və 6 raketlə ...
... Rusiyadan Ukraynaya hava zərbəsi
-
Kremldən hədə dolu açıqlama
“Rusiyanın nüvə doktrinasında yeniliklər Qərbə siqnaldır”
-
“Müasir hərbi təhdidlər nəzərə alınacaq”
Putin: “Rusiya və Belarusa qarşı hücum olacağı təqdirdə nüvə silahından istifadə etmək hüququnu özümüzdə saxlayırıq”
-
“Hər dəfə milyard dollarla gedir”
Trampın Ukraynanı qəzəbləndirəcək açıqlaması
-
Terrorçulara rus raketləri
İran Husilərə Rusiyanın “Yakhont” dəniz raketlərinin çatdırılmasında vasitəçilik edir
-
Müharibə qaçılmazdır?
Azərbaycanın hərbi gücünü artırmasının səbəbləri
-
“Məğlubedilməz şeytanı” məğlub oldu
“Satan II” havada partlayıb
-
11 saatdan çox uçub
Rusiya bombardmançıları ABŞ yaxınlığında görülüb
-
“Nüvə fəlakəti qapının astanasındayıq”
“Kubadakı raket böhranından bəri göründüyündən daha böyük risklə üz-üzəyik”
-
Pentaqon qoşun göndərdi
Arktikada ABŞ-Rusiya rəqabəti güclənir
Türkiyə ilə Rusiya arasında buzlar əriyib və noyabrın 1-dən etibarən yenidən pomidor məsələsində razılıq əldə olunub. Artıq Türkiyənin «Agrobay» şirkəti Rusiyaya pomidor idxalına başlayıb. Şirkət rəhbəri bildirib ki, 2018-ci ilin may ayınadək 5 min ton pomidor Rusiyaya tədarük olunacaq.
Artıq Türkiyədən çıxan ilk pomidor yüklərinin Rusiyaya çatması Bakıda pomidorun ucuzlaşmasına səbəb olub.
Bəs, Türkiyə ilə Rusiyanın «pomidor» razılaşması Azərbaycan fermerlərinin durumuna necə təsir göstərəcək? Daxili bazarda qiymətlər hansı həddə qədər düşə bilər?
Bu suallara aydınlıq gətirən iqtisadçı ekspert Natiq Cəfərli bildirdi ki, bu gəlişmə Azərbaycanın Rusiyaya ixracatını zəiflədəcək: «Türkiyə ilə Rusiya arasında gərginlik yaşanandan sonra Azərbaycandan Türkiyəyə pomidor ixracatında 7 dəfə artım müşahidə olundu. Bunun təbii səbəbləri o idi ki, Rusiyada doğrudan da pomidora ciddi bir tələbat var idi. Çünki Türkiyə təqribən Rusiyanın tələbatının 30-35 faizini təmin edirdi. Birdən-birə Türkiyədən idxalın dayanması bütün ölkələrdən , o cümlədən Azərbaycandan pomidor ixracı artdı. Ancaq Rusiya tərəfindən iradlar var idi ki, bu qeyri-sağlam bira artımdır. Azərbaycanın ixracı birdən-birə 7 dəfə artması o demək idi ki, böyük ehtimalla Türkiyə pomidorlarının Azərbaycan üzərindən yerli məhsul adı ilə Rusiyaya ixrac olunurdu. Bunu hətta Rusiya prezidenti yanında müşavirədə rusiyalı məmurlar da dilə gətirmişdi. Bundan sonra bir neçə dəfə xoşagəlməz insidentlər baş verdi, Azərbaycan pomidorunu Rusiyaya buraxmadılar və geri qaytardılar. Son həftələrdə bu bir neçə dəfə təkrarlanıb. Həmin məhsullar yenidən Azərbaycan bazarına daxil olduğu üçün qiymətlərə də son günlər müəyyən təsir edib. Türkiyədən Rusiyaya pomidor ixracatında maneələrin aradan qaldırılması təbii ki, Azərbaycanın ixracatına mənfi təsir göstərəcək və Türkiyə pomidorlarının daha çox Rusiya bazarlarına daxil olması və sayılması Azərbaycanın ixracının azalmasına səbəb olacaq. Noyabr-dekabr aylarının rəsmi nəticələri elan olunanda biz bunu açıq-aşkar görəcəyik. Bu da Rusiya tərəfinə əlavə arqument verəcək ki, Türkiyə ilə birbaşa ticarət açıldı deyə, Türkiyə pomidorlarının Azərbaycan üzərindən ixracı azaldı».
İqtisadçının sözlərinə görə, prosesin yeganə müsbət cəhəti odur ki, Rusiya bazarına yerli pomidorların ixracı azaldıqca daxili bazarlarda qiymətlərə müsbət təsir göstərə bilər: «Bu ucuzlaşma da ola bilər, indiki qiymətlərin bir müddət qalması kimi də ola bilər. Ancaq Yeni il bayramı öncəsi bütün ərzaq məhsullar və kənd təsərrüfatı məhsullarında təəssüf ki, qiymət artımı olacaq».
İqtisadçı deyir ki, Azərbaycanın digər meyvə və tərəvəz növləri üzrə Rusiyaya ixracı da azala bilər: Türkiyənin Rusiyaya əsas ixracatı meyvə-tərəvəz idi. Demək olar ki, bizim ixracatla eyni kateqoriyaya aid olan məhsulların ixracatını həyata keçirirdik. Təbii ki, Türkiyə ilə Rusiya arasındakı ticarət dövriyyəsi artdıqca və kənd təsərrüfatı məhsullarının daha çox Rusiya bazarına daxil olduqca, Azərbaycan məhsullarının ixracatında müəyyən azalma ola bilər. Çünki Türkiyənin istehsal həcmi ilə Azərbaycanın istehsal həcmi arasında yerlə göy qədər fərq var. Türkiyənin bir bölgəsi, məsələn Antalya Azərbaycanın tamamından daha çox məhsul istehsal edir. Bu həm Azərbaycanda məhsuldarlığın az olduğunu göstərir, həm də kənd təsərrüfatında istehsal sahələrinin az olmasına dəlalət edir. Bu da Azərbaycana əlavə stimul verməlidir ki, daha çox istehsal sahələri yaransın, məhsuldarlıq artırılsın. Bu yolla həm ölkə bazarlarına, həm də xarici bazarlara daha çox məhsul çıxartmağa nail olsun. Ancaq buna nə dərəcədə nail olunacağını demək çox çətindir. Çünki həm qiymətdə, həm də həcmdə Türkiyə ilə bu sahədə rəqabət aparmaq Azərbaycan fermerləri üçün çətin olacaq».