ABŞ prezidenti Co Bayden və Böyük Britaniyanın baş naziri Keir Starmer ABŞ-ın Kiyevə uzun mənzilli ATACMS raketləri vermək planları ilə bağlı heç bir açıqlama vermədən və Britaniyanın Ukraynanı “Storm Shadow They” silahı ilə təmin etmək niyyətinə aydınlıq gətirmədən Ukraynaya sarsılmaz dəstəklərini bir daha ifadə ediblər.

Bayden dünən axşam (sentyabrın 13-də) Ağ Evin Mavi Salonunda Böyük Britaniyanın Baş nazirini və onun nümayəndə heyətini qəbul edib. İki saat davam etməsi planlaşdırılan görüş iki liderin kritik əhəmiyyət kəsb edən "Storm Shadow" raketləri ilə bağlı qərar qəbul etməkdən çəkindiyi üçün saat yarıma endirilib.

Görüşün əvvəlində ABŞ-ın Rusiyaya qarşı Ukraynanı dəstəkləməkdə İngiltərə ilə həmrəy olduğunu vurğulayan Bayden, Putinin Ukraynaya qarşı müharibədə qalib gələ bilməyəcəyini və Ukrayna xalqının qalib gələcəyini bildirib. Starmer qeyd edib ki, qarşıdakı həftələr və aylar Ukraynanı azadlıq mübarizəsində dəstəkləməyə davam etmək üçün kritik ola bilər.

Jurnalistlərin Rusiya prezidenti Vladimir Putinin nüvə təhdidləri və NATO-ya qarşı müharibə elanı ilə bağlı sualına ABŞ prezidenti “Mən Vladimir Putin haqqında çox düşünmürəm” deyib. Ukraynanın Rusiya ərazisinə dərin zərbələr endirmək üçün uzaqmənzilli raketlər əldə etmək istəyi ilə bağlı suala cavab olaraq Bayden, sadəcə, “Biz bununla bağlı danışıqlar aparacağıq” deyib.

***

Baş naziri Keir Starmer Böyük Britaniya və ABŞ-ın Ukraynaya Rusiya hədəflərini vurmaq üçün uzaqmənzilli raketlərdən istifadə etməyə icazə verib-verməyəcəyinə dair heç bir açıqlama verməyib. Prezident Bayden və yüksək rütbəli ABŞ rəsmiləri ilə görüşündən sonra jurnalistlərə verdiyi açıqlamada, o, prezident Bayden ilə Ukrayna ilə bağlı uzun və konstruktiv müzakirələr apardığını, Ukraynada müharibənin bitməsinin Rusiya prezidenti Vladimir Putinin ixtiyarında olduğunu, Ukraynanın özünümüdafiə haqqı olduğunu vurğuladığı. O, Ukraynada strategiya ilə bağlı geniş müzakirə apardığını söyləyib.

Adının açıqlanmasını istəməyən Britaniya rəsmisi deyib ki, görüşün diqqət mərkəzində konkret silahları müzakirə etməkdənsə, Ukraynanın özünü müdafiəetmə qabiliyyətinin artırılması ilə bağlı açıq söhbət olub.

Ağ Ev İran və Şimali Koreyanın Rusiyaya silah tədarükü və Çinin Rusiyanın müdafiə sənayesi bazasına dəstəyi ilə bağlı narahatlıqları, eləcə də iki liderin İsrailin təhlükəsizliyinə sarsılmaz sadiqliyini, dərhal atəşkəs zərurətini, girovların azad edilməsini müzakirə edib. Onlar Qəzzaya yardımın çatdırılmasının zəruriliyini bir daha təsdiqlədiklərini və İsrailin mülki insanları qorumaq və Qəzzadakı dəhşətli humanitar vəziyyəti həll etmək üçün daha çox şey etməli olduğunu bildiriblər. Bayden və Starmer həmçinin İranın dəstəklədiyi husilərin Qırmızı dənizdə ticarət gəmilərinə hücumlarını pisləyiblər.

***

Bayden administrasiyası Ukraynaya Rusiyanın dərinliklərindəki hədəfləri vurmaq üçün qabaqcıl Qərb silah sistemlərindən istifadə etməyə icazə verməkdən çəkinir. Geniş danışıqlardan sonra Bayden administrasiyası ABŞ silahlarının istifadəsinə qoyulan bəzi məhdudiyyətləri yüngülləşdirərək, Ukraynaya öz sərhədlərindən kənarda Rusiya qüvvələrinə qarşı məhdud müdafiə zərbələri endirməyə icazə verəcək.

Böyük Britaniya isə Ukraynaya hərbi sərvətlər və raketlər çatdırmağa hazır olduğunu bildirib və Kiyevə hazırda istifadə etdiyi raketlərdən 3 dəfə çox, 155 mil (250 km) mənzilli “Storm Shadow” raketləri təqdim edib. Bununla belə, o, ABŞ-la koordinasiya olmadan, ABŞ-ın maddi-texniki dəstəyi olmadan və ABŞ administrasiyasından yaşıl işıq almadan bunlardan Rusiya daxilindəki hədəflərə qarşı istifadə edilməməsini şərtləndirib.

Baydenin yüksək səviyyəli köməkçiləri Rusiya prezidenti Vladimir Putini təxribat etməkdənsə, Rusiya ərazisinin dərinliklərinə doğru hədəflərin effektivliyinə şübhələrini ifadə ediblər. Putin hədələyib ki, “Qərb ölkələrinin Ukraynaya uzaqmənzilli raketlər vermək cəhdi münaqişəni mahiyyətini dəyişəcək. Bu o deməkdir ki, NATO ölkələri – ABŞ və Avropa ölkələri Rusiya ilə müharibə vəziyyətindədir”.

Bunun ardınca Putin 6 britaniyalı diplomatı casusluqda ittiham edərək ölkədən qovub.

Ukrayna prezidenti Vladimir Zelenski uzaqmənzilli hücum raketləri üçün inad verməyə davam edir və keçən ay ukraynalıların məhv edilə biləcəyi Rusiya daxilində potensial hədəflərin siyahısı ilə Vaşinqtona yüksək səviyyəli köməkçilərini göndərib. Zelenski iki gün əvvəl Kiyevə səfər edən xarici işlər naziri Entoni Blinkenə və Böyük Britaniyanın xarici işlər naziri Devid Lemmiyə bu silahlara və raketlərə ehtiyac olduğunu bildirib və ABŞ dövlət katibi Ukraynanın mesajını prezident Baydenə çatdıracağına söz verməsi ABŞ administrasiyasının siyasətində dəyişiklik ola biləcəyi spekulyasiyaları gücləndirib.

BMT Baş Assambleyası çərçivəsində prezident Baydenlə görüşəcək Zelenski, ABŞ prezidenti ilə görüşmək üçün qələbə planı hazırladığını, bu planın müharibəyə son qoymağa yol aça biləcəyini, əgər ABŞ və Qərb müttəfiqlərinin bunu dəstəkləyərsə, Ukraynanın Rusiyanı müharibəni bitirməyə məcbur etməsinin asan olacağını söylədi.