Mütəxəssislər süni intellekt sistemlərinin tək qaldıqda icmalar yaratmağa başladığını aşkar ediblər. Alimlər deyirlər ki, süni intellekt alətləri qruplar halında bir-biri ilə ünsiyyət qurarkən, özlərini təşkil edə və insan cəmiyyətlərinin etdiyi kimi yeni növ dil normaları yarada bilərlər.

Tədqiqatda tədqiqatçılar ChatGPT və digər oxşar alətləri gücləndirən böyük dil modellərinin bir-biri ilə necə qarşılıqlı əlaqədə olduğunu anlamağa çalışdılar. Qismən, buradakı fikir, internetin bu cür sistemlərlə dolacağı, bir-biri ilə qarşılıqlı əlaqədə olacağı və hətta bir-biri ilə danışacağı bir vaxta baxmaq idi.

“Bu günə qədər aparılan tədqiqatların əksəriyyəti geniş dil modellərinə ayrı-ayrılıqda baxıb”, – ara.dırmanın baş müəllifi “St. George's”in tədqiqatçısı Ariel Flint Aşeri deyib.

Lakin real dünyadakı süni intellekt sistemləri getdikcə daha çox interaktiv agentləri əhatə edəcək.

“Bilmək istədik: Bu modellər cəmiyyətin tikinti blokları olan konvensiyalar yaratmaqla davranışlarını əlaqələndirə bilərmi? Cavab bəllidir və onların Birlikdə etdiklərini tək başına etdikləri ilə müqayisə etmək olmaz”.

Bu cür cəmiyyətlərin necə formalaşa biləcəyini anlamaq üçün tədqiqatçılar insanlar üçün istifadə olunan “adlandırma oyunu” kimi tanınan modeldən istifadə ediblər. Bu modeldə insanlar (yaxud süni intellekt alətləri) bir araya gətirilir və bir sıra seçimlərdən “ad” seçmələri xahiş olunur və eyni adı seçsələr, mükafatlandırılırlar.

Zaman keçdikcə süni intellekt vasitələrinin qrupdan kortəbii olaraq ortaya çıxan yeni ümumi adlandırma konvensiyaları yaratması göstərildi. Bu, insan mədəniyyətlərində normalar formalaşmağa meylli olduğu kimi, alətlər üzrə heç bir koordinasiya və ya məsləhətləşmədən aşağıdan yuxarı baş verdi.

Süni intellekt alətləri qrupu, yəqin ki, hər hansı bir alət deyil, qrup tərəfindən yaradılmış xüsusi qərəzləri inkişaf etdirirdi.

“Qərəz həmişə daxildən gəlmir” deyə “St. Georges”da mürəkkəblik elmləri üzrə müəllim və tədqiqatın baş müəllifi Andrea Baronçelli izah edib.

“Biz qərəzliyin sadəcə alətlər arasında qarşılıqlı əlaqə vasitəsilə ortaya çıxa biləcəyini görəndə təəccübləndik. Bu, fərdi modellərə diqqət yetirən mövcud süni intellekt təhlükəsizliyi tədqiqatlarının əksəriyyətinin kor nöqtəsidir”.

Tədqiqatçılar həmçinin nümayiş etdirdilər ki, kiçik bir qrup süni intellekt agentləri daha böyük bir qrupu müəyyən bir təcrübəyə sövq edə bilər. Bu vəziyyət insan qruplarında da müşahidə olunur.

Tədqiqatçılar deyirlər ki, bu tədqiqat insanlar və süni intellekt sistemlərinin necə oxşar və fərqli olduğunu araşdırmaqda faydalı olacaq, xüsusən də süni intellekt sistemlərinin internetdə getdikcə daha çox üstünlük təşkil etməyə başladığı və fərqinə varmadan bir-biri ilə ünsiyyət qura və əməkdaşlıq edə bildiyi bir vaxtda.

“Bu tədqiqat süni intellektlə bağlı təhlükəsizlik araşdırmaları üçün yeni üfüq açır. Bu, bizimlə qarşılıqlı əlaqədə olmağa başlayan və bizimlə gələcəyimizi formalaşdıracaq bu yeni alət növlərinin təsirinin dərinliyini göstərir”, – professor Baronçelli açıqlamasında bildirib.

Onların necə işlədiyini başa düşmək bizə süni intellektə tabe olmaqdansa, onunla birlikdə yaşamaq üçün açardır. Biz elə bir dünyaya daxil oluruq ki, süni intellekt təkcə bizim kimi danışmır, həm də danışıqlar aparır, uyğunlaşır və bəzən ümumi davranışlar barədə razılaşmır.

Tapıntılar elmi araşdırmalar aparan “Science Advances” jurnalında dərc olunan “Fövqəladə Sosial Konvensiyalar və LLM Populyasiyalarında Kollektiv Bias” adlı yeni araşdırmada bildirilir.