vaxtlı-vaxtında oxuyun! Çərşənbə, 10 sentyabr 2025
1 ABŞ dolları 1 USD = 1.7 AZN
1 Avro 1 EUR = 1.6977 AZN
1 Rusiya rublu 1 RUB = 0.0272 AZN
1 İngiltərə funt sterlinqi 1 GBP = 1.9671 AZN
1 Türkiyə lirəsi 1 TRY = 0.0914 AZN
Heydər Əliyev (1923 - 2003)

«Fikir müxtəlifliyi təbii hadisədir. Hamı bir boyda ola bilmədiyi kimi, eyni fikirdə də ola bilməz»

Heydər Əliyev (1923 - 2003)
SAĞLAMLIQ  
100 yaşına çatmağın 5 sirri 18:33 | 9 sentyabr 2025 | Çərşənbə axşamı Məqaləyə 274 dəfə baxılıb Şriftin ölçüsü Xəbərin şriftini kiçilt Xəbərin şriftini böyüt

100 yaşına çatmağın 5 sirri

Süni intellekt əsas şərtləri sadaladı

MEHİN

MÖVZU İLƏ ƏLAQƏLİ

Süni intellekt uzun və sağlam həyat üçün beş əsas amil tövsiyə edir: düzgün qidalanma, müntəzəm hərəkət, zərərli vərdişlərdən uzaq durmaq, güclü sosial əlaqələr və psixoloji tarazlıq.

Uzun və sağlam həyatın qapılarını açmaq istəyənlər üçün süni intellekt xüsusilə düzgün qidalanmaya diqqət çəkir.

Müxtəlif vaxtlarda aparılan sorğularda sistemlər həmişə oxşar tövsiyələr verir: bol tərəvəz, meyvə, paxlalılar və balıq, az şəkər və qırmızı ət. Okinava və Sardiniya kimi “Mavi Bölgələr”də də bu model – yəni Aralıq dənizi tipli və ya bitki əsaslı qidalanma yaygındır. Digər bir çox mənbə də bu modeli təsdiqləyir.

 

Hərəkət vacibdir, amma həddini aşmaq lazım deyil

 

Yalnız düzgün qidalanmaq kifayət deyil, müntəzəm hərəkət də uzun ömrün açarıdır. Süni intellektə görə burada vacib olan ağır məşqlər deyil, gündəlik həyata inteqrasiya edilən yüngül fiziki fəaliyyətlərdir.

Gəzinti, bağçılıq işləri, velosiped sürmək kimi fəaliyyətlər kifayət hesab olunur. Xüsusilə bağçılıqla məşğul olmağın müsbət təsirlərinə tez-tez diqqət çəkilir.

 

Uzaq durulması lazım olan vərdişlər

 

Alkoqol və siqaret kimi zərərli vərdişlər süni intellektə görə 100 yaşına çatmağın qarşısındakı ən böyük əngəllərdir. Yuxu rejiminin pozulması da oxşar şəkildə mənfi təsir göstərə bilər. Buna görə də uzun yaşamaq istəyənlərin öncə bu risk faktorlarından uzaq durması lazımdır.

Yalnız qalmamaq da uzun ömrün sirri ola bilər. Süni intellekt yaxın dostluqlar və sağlam sosial əlaqələrin həyat müddətinə müsbət təsir etdiyini bildirir. Elmi araşdırmalar da bu fikri dəstəkləyir: sosial münasibətlər bədən sağlamlığı qədər vacib rol oynaya bilər.

 

Zehni sağlamlıq da önəmlidir

 

Psixoloji tarazlıq uzun ömürlə birbaşa əlaqəlidir. 100 yaşını keçmiş bir çox insan həyatı pozitiv görən, sakit və həyat məqsədi olan fərdlərdir.

Süni intellekt bu emosional dayanıqlığı dəstəkləmək üçün meditasiya, təbiətdə gəzmək və zehni fəaliyyətləri tövsiyə edir. Bütün bunlar həm ruh sağlamlığını artırır, həm də elmi olaraq ömrü uzatdığı məlumdur.