vaxtlı-vaxtında oxuyun! Bazar ertəsi, 8 sentyabr 2025
1 ABŞ dolları 1 USD = 1.7 AZN
1 Avro 1 EUR = 1.6977 AZN
1 Rusiya rublu 1 RUB = 0.0272 AZN
1 İngiltərə funt sterlinqi 1 GBP = 1.9671 AZN
1 Türkiyə lirəsi 1 TRY = 0.0914 AZN
Səttar Xan (1866 - 1914)

«Yüksəlməyə hər millətin
Öz yolları vardır
Millətlər uçar,
yüksələr öz doğma dilyilə»

Səttar Xan (1866 - 1914)
ELM-TEXNİKA  
“İnsanlığı yox edəcək” 11:09 | 8 sentyabr 2025 | Bazar ertəsi Məqaləyə 88 dəfə baxılıb Şriftin ölçüsü Xəbərin şriftini kiçilt Xəbərin şriftini böyüt

“İnsanlığı yox edəcək”

Ekspertlərdən super intellekt xəbərdarlığı

ELŞAD

MÖVZU İLƏ ƏLAQƏLİ

Əvvəl “Google” və “Microsoft” şirkətlərində mühəndis olmuş və hazırda ABŞ mərkəzli Maşın İntellekt Araşdırma İnstitutunun (Machine Intelligence Research Institute) prezidenti Neit Soers (Nate Soares) “Super intellekt yarışı qlobal səviyyədə dayandırılmalıdır”, – deyib.

Ekspertlər bildirir ki, söhbət robotları, ruh sağlamlığı üzərindəki proqnozlaşdırıla bilməyən təsirləri ilə super intellekt sistemlərinin mövcudluq üçün təhdid potensialı barədə xəbərdarlıq kimi qəbul edilməlidir.

Son dərəcə inkişaf etmiş süni intellekt mövzusunda yazılmış yeni kitabın həmmüəllifi olan Neit Soers “If Anyone Builds It, Everyone Dies” (Əgər biri qurarsa, hər kəs ölür) adlı kitabında, “ChatGPT” söhbət robotu ilə aylarla söhbət etdikdən sonra intihar edən ABŞ-lı Adam Rein (Adam Reine) nümunəsinin bu texnologiyanın nəzarətində əsas problemləri göstərdiyini bildirib.

İngiltərə “The Guardian” qəzetinə danışan Soers: “Bu süni intellekt sistemləri gəncləri intihara sürükləyən şəkildə qarşılıqlı təsir göstərdikdə, bu, yaradıcılarının nəzərdə tutduğu davranış deyil”, – deyib. O əlavə edib ki, Adamın hadisəsi bu süni intellekt sistemləri daha ağıllı olduqda fəlakətlə nəticələnə biləcək problemin kökünü göstərir.

 

“İnsanlığın mənfəətinə uyğun davranmaz”

 

Neit Soers insanlığın super süni intellekt (ASI – artificial superintelligence) yaratması halında yox olacağı barədə xəbərdarlıq edib. ASI bütün intellektual sahələrdə insanlardan üstün olan nəzəri süni intellekt sistemini ifadə edir. Soers və həmmüəllifi Eliyzer Yudkovski (Eliezer Yudkowsky) belə sistemlərin insanlığın mənafələrinə uyğun davranmayacağı barədə xəbərdarlıq edən süni intellekt ekspertləri arasındadır.

Soers, “Buradakı problem odur ki, şirkətlər süni intellektlərini faydalı və zərərsiz yönləndirməyə çalışır. Əslində isə süni intellektləri daha qəribə işlər üçün yönləndirirlər. Bu, gələcəkdə kimsənin istəmədiyi və nəzərdə tutmadığı işləri görəcək super intellekt barədə xəbərdarlıqdır”, – deyib.

Bu ay nəşr olunacaq kitabda Soers və Yudkovski “Sable” adlı bir süni intellekt sisteminin internetə yayıldığını, insanları manipulyasiya etdiyini, süni viruslar hazırladığını və nəticədə super intellekt hala gəldiyini təsvir edir. Hədəflərinə çatmaq üçün planeti yenidən təşkil edərkən, yan təsir olaraq insanlığı məhv edir.

 

“Super intellekt yarışı dayandırılmalıdır”

 

“The Guardian”-a görə, bəzi ekspertlər süni intellektin insanlıq üçün potensial təhlükəsini əhəmiyyətsiz hesab edir. Mark Zukerberqin (Mark Zuckerberg) “Meta” şirkətində baş süni intellekt alimindən olan Yann Lecun mövcud təhlükəni inkar edərək, süni intellektin “əsasən insanlığı yox olmaqdan qoruya biləcəyini” bildirib.

Soers super süni intellekt təhdidinə qarşı siyasət həlli kimi hökumətlərin nüvə silahlarının yayılmasının qarşısını almaqda BMT razılaşmasını əks etdirən çox tərəfli yanaşma qəbul etməli olduğunu bildirib: “Dünyanın etməsi lazım olan super intellekt yarışını qlobal səviyyədə sakitləşdirmək, super intellekt sahəsində inkişafları qlobal səviyyədə qadağan etməkdir”.

Psixoterapevtlər isə psixi sağlamlığı ilə bağlı peşəkar terapistlərə müraciət etməyib, süni intellekt söhbət robotlarına yönələn həssas şəxslərin təhlükəli uçuruma sürüklənə biləcəyini bildirirlər.